Chị Nguyễn Thị Duyên (Phú Xuyên, Hà Nội) thắc mắc: Chị bị gan nhiễm mỡ, có người mách uống nước sắc lá sen sẽ lui bệnh. Chị không biết điều này có đúng không?
Theo y học cổ truyền, người bị bệnh gan, mỡ máu cao uống nước sắc lá sen rất tốt. Lá sen có tác dụng tốt phải là lá sen bánh tẻ (không già, không non) thu hoạch vào sáng sớm khi còn sương, phải làm khô băng âm can (phơi trong bóng râm) khi xong, thái phải làm bằng phương pháp thủ công truyền thống (thuyền tán). Nếu lá sen quá non, quá già thì các hoạt chất rất thấp, nhất là đem phơi ở chỗ nắng to thì các hoạt chất rất thấp bởi chúng hầu như bị phân hủy. Khi đem xay, tán bằng máy cũng không để ở nhiệt độ quá cao để giữ được nhiều hoạt chất.
Cũng có người cho rằng tác dụng hạ mỡ máu (cholesterol và triglyxerit) là rất thấp. Điều này cũng dễ hiểu, vì hiệu quả hạ mỡ máu, giảm cân... của lá sen hoàn toàn phụ thuộc vào thành phần số lượng các hoạt chất có trong lá sen khi thu hoạch, chế biến.
Đặc biệt chú ý, chính tác dụng thanh nhiệt trong lá sen dễ làm cho người thể hàn chứng bị tiêu chảy, nhiệt độ hạ thấp, chân tay lạnh, đi tiểu... Vì vậy, nếu không bị bệnh không nên dùng lá sen. Khi dùng điều trị cũng chỉ nên dùng 15 - 20 ngày/đợt, nghỉ 10 ngày rồi dùng tiếp thêm 1 - 2 đợt nữa, nhưng tối đa không quá 3 đợt/năm.
Ngoài ra cần lưu ý: Trong lá sen có chứa các alcaloit có tác dụng an thần và tác dụng lên tim mạch, nên phải dùng đúng liều quy định là 15 - 20g/người lớn mỗi ngày và không nên dùng quá dài ngày. Nếu dùng quá liều hoặc lạm dụng có thể gây ngộ độc.
Lương y Vũ Quốc Trung (Hội Đông y Việt Nam)