Bộ Y tế “siết” quảng cáo thực phẩm chức năng

- Rất nhiều quảng cáo thực phẩm chức năng (TPCN) trốn tránh sự thẩm định của cơ quan y tế mà phải nói thẳng ra rằng có sự tiếp tay của một số cơ quan báo chí, truyền hình...

 

TS. Nguyễn Thanh Phong, Phó Cục trưởng Cục An toàn vệ sinh thực phẩm (ATVSTP), Bộ Y tế, cho biết như vậy khi trao đổi với phóng viên.

 

Ông Nguyễn Thanh Phong, Phó Cục trưởng Cục An toàn vệ sinh thực phẩm Bộ Y tế

- Pháp luật đã quy định việc quảng cáo phải được thực hiện trên nguyên tắc chính xác, đúng tác dụng của sản phẩm, không được quảng cáo lừa dối, nói quá tác dụng,… đặc biệt trong lĩnh vực thực phẩm. Vì đây là loại hàng hóa đặc biệt liên quan trực tiếp đến sức khỏe, thậm chí tính mạng người sử dụng. Việc quảng cáo gian dối ở lĩnh vực này ngoài việc làm cho người tiêu dùng thiệt hại về kinh tế, còn có thể ảnh hưởng nghiêm trọng về sức khỏe.

Tôi có thể khẳng định đối với những nội dung quảng cáo về TPCN đã được Cục ATVSTP thẩm định là hoàn toàn chính xác.

Tuy nhiên, bên cạnh đó còn rất nhiều những nội dung quảng cáo TPCN trốn tránh sự thẩm định của cơ quan y tế mà phải nói thẳng ra rằng có sự tiếp tay của một số cơ quan phát hành quảng cáo như: Một số cơ quan báo chí, phát thanh truyền hình, nhà in, nhà xuất bản...

Bên cạnh đó, cũng phải kể đến mức xử phạt về hành vi quảng cáo thực phẩm sai quy định (chỉ từ 5 đến 10 triệu đồng), mức phạt này quá nhẹ chưa đủ sức răn đe, do vậy, vẫn còn có những nội dung quảng cáo về TPCN không đúng với bản chất sản phẩm.

Luật An toàn vệ sinh thực phẩm đã quy định, người phát hành quảng cáo, người kinh doanh dịch vụ quảng cáo, tổ chức, cá nhân có thực phẩm quảng cáo chỉ được tiến hành quảng cáo khi đã được thẩm định nội dung và chỉ được quảng cáo đúng nội dung đã được xác nhận; nhưng hiện nay vẫn có nhiều sản phẩm quảng cáo sai hoặc vượt quá công dụng thực sự. Vậy theo ông, đâu là nguyên nhân của tình trạng này?

- Như tôi đã nói ở trên, sai phạm chủ yếu ở đây đầu tiên phải kể đến là lỗi do doanh nghiệp muốn bán được nhiều hàng với lợi nhuận cao nên đã cố tình quảng cáo sai quy định.  Bên cạnh đó có sự tiếp tay của một số đơn vị phát hành quảng cáo.

Hiện nay tình trạng quảng cáo không đúng nội dung đã được thẩm định và quảng cáo chưa được thẩm định của cơ quan y tế vẫn xảy ra, đặc biệt là một số đài phát thanh, truyền hình ở các địa phương và một số nhà in, nhà xuất bản.

 

Trên thị trường hiện nay có rất nhiều loại thực phẩm chức năng. Hình minh họa

Theo tôi, cần phải có sự phối hợp chặt chẽ hơn nữa giữa các cơ quan thanh tra, kiểm tra của ngành y tế và ngành thông tin, truyền thông để ngăn chặn tình trạng này.

Trong thời gian vừa qua, các cơ quan thanh tra của ngành y tế đã xử lý rất nhiều các quy phạm quảng cáo nhưng chỉ xử lý được doanh nghiệp có TPCN (mà không thể xử lý các cơ quan phát hành quảng cáo) cho nên hình thức xử lý này chỉ là hình thức chạy theo vụ việc mà thôi, rất khó để ngăn chặn ngay từ đầu.

Theo ông, các quy định của pháp luật về vấn đề này hiện nay còn có điều gì vướng mắc, bất cập?

Theo dự thảo của Nghị định hướng dẫn thực hiện Luật Quảng cáo thì việc quảng cáo trong lĩnh vực y tế như: Khám chữa bệnh, giải phẫu thẩm mỹ, TPCN, y học cổ truyền, …doanh nghiệp muốn quảng cáo chỉ cần thông báo nội dung dự kiến quảng cáo đến cơ quan y tế chứ không cần phải thẩm định nội dung.

Theo tôi, nếu thực hiện như vậy sẽ hết sức nguy hiểm. Các loại hàng hóa, dịch vụ thuộc lĩnh vực y tế (thuốc chữa bệnh, TPCN, sản phẩm dinh dưỡng dành cho trẻ nhỏ, khám chữa bệnh, giải phẫu thẩm mỹ, thiết bị y tế,…) không giống như hàng hóa, dịch vụ thông thường…do vậy, các dịch vụ, hàng hóa này nếu quảng cáo sai sự thật thì hậu quả sẽ khôn lường.

Thực tế, ngành y tế đã phải xử lý nhiều vụ quảng cáo sai sự thật gây hậu quả nghiêm trọng như: Quảng cáo dịch vụ khám chữa bệnh y học cổ truyền; TPCN chữa HIV, ung thư; vòng đeo tay chữa huyết áp;…

Bộ Y tế cũng đã có công văn gửi Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đề nghị với những quảng cáo thuộc lĩnh vực ngành y tế quản lý cần phải được thẩm định nội dung và chỉ được quảng cáo đúng nội dung đã được thẩm định (như Luật ATTP, Luật Dược, Luật Khám chữa bệnh đã quy định).
 
Với vai trò là đại diện cơ quan quản lý nhà nước đối với TPCN, ông có đề xuất gì để hạn chế tình trạng quảng cáo sản phẩm chức năng gian dối, sai sự thật?
    
Để hạn chế tình trạng trên, Cục ATVSTP đã tham mưu để Bộ Y tế trình Chính phủ ban hành Nghị định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực ATTP, theo hướng sẽ tăng mức xử phạt, đồng thời, có thể áp dụng hình phạt bổ sung là tước giấy phép.

Bên cạnh đó, cần tăng cường hơn nữa sự phối hợp trong thanh tra, kiểm tra và xử lý vi phạm giữa ngành y tế và ngành văn hóa thông tin. Xử lý nghiêm đối với các đơn vị phát hành quảng cáo sai quy định. Một điều đặc biệt quan trọng là các quy định của pháp luật về quảng cáo cần xây dựng theo hướng đối với những nội dung quảng cáo trong lĩnh vực y tế cần phải được thẩm định nội dung chặt chẽ, không thể buông lỏng, dễ dãi.

 

 

[links()]