Xin lỗi và bồi thường khi phi công “chọn nhầm” sân bay

Riêng trong khoảng thời gian từ năm 2010 đến nay, hàng không thế giới ghi nhận có tám vụ.

Ngày 12/1/2014, máy bay Boeing 737-700 của Hãng hàng không giá rẻ Southwest Airlines (Mỹ) chở 124 hành khách đáp nhầm xuống sân bay M. Graham Clark Downtown thay vì sân bay Branson ở hạt Taney, bang Missouri theo như kế hoạch.

Hai phi công của chuyến bay trên khai với các quan chức điều tra của Ban An toàn vận tải quốc gia Hoa Kỳ (NTSB) rằng họ nhầm tưởng ánh đèn đường băng ở sân bay M. Graham Clark Downtown phát ra từ sân bay Branson, cách đó khoảng 13km.

Dù không xảy ra thương vong nhưng sự cố này đã thu hút giới truyền thông khắp nước Mỹ. Nó cũng khiến NTSB đưa ra lời cảnh báo bất thường vào tháng 3 năm nay, nhắc nhở các phi công các hãng hàng không thận trọng trong việc tìm điểm đáp.

“Tất cả chúng ta đều trải nghiệm qua đánh mất nhận thức tình huống ở một thời điểm nào đó” - USA Today trích lời chủ tịch NTSB Deborah Hersman. Tuy nhiên “đáp nhầm sân bay hay sai đường băng có thể gây ra những hậu quả thảm khốc”, bà Deborah cảnh báo.

Người phát ngôn Hãng hàng không Southwest Airlines từ chối tiết lộ danh tính của hai phi công. Theo một bản tin của Bloomberg, cơ trưởng chuyến bay đã làm việc cho Southwest Airlines 14 năm trong khi người còn lại đã công tác ở hãng hàng không này 12 năm. Trong khi đó theo AP, một trong hai phi công trên đã xin thôi việc sau sự cố.

“Đáp nhầm sân bay không thường xảy ra nhưng không phải là không có”, Mark Weiss, một phi công kỳ cựu có 20 năm kinh nghiệm lái các chuyến bay thương mại và thường điều khiển các dòng Boeing 737-700s, nói với CNN.

“Có nhiều câu hỏi xung quanh sự cố này và tôi nghi ngờ rằng nguyên nhân chính là quy trình bay đã không được tuân thủ. Với tư cách là một phi công, có những quy định bạn bắt buộc phải thực hiện nhằm bảo đảm an toàn cho hành khách”, ông Weiss cho biết.

Cách sự cố của Hãng hàng không Southwest chưa đầy hai tháng, vào tháng 12/2013, máy bay Boeing 767 của Hãng hàng không Ethiopian Airlines có lịch trình đến sân bay quốc tế Kilimanjaro ở Tanzania đáp nhầm xuống sân bay Arusha, cách sân bay Kilimanjaro khoảng 60km.

Hay như vào tháng 11/2013, chiếc Boeing 747 Dreamlifter đáp nhầm xuống sân bay Jabara (Mỹ) dù có hành trình đến căn cứ không quân McConnell ở Wichita, bang Kansas. Khoảng cách giữa sân bay Jabara và căn cứ McConnell chỉ khoảng 15km.

Các điều tra viên đã liệt kê một số nguyên nhân phổ biến khiến phi công “chọn nhầm” sân bay như: vị trí các sân bay ở gần nhau, hay như phi công chỉ dựa vào những gì thấy qua cửa kính buồng lái hơn là dựa vào những công cụ và biểu đồ.

Và thỉnh thoảng, đó là lỗi của bộ phận không lưu.

Theo các chuyên gia hàng không, khi phi công gặp thời tiết xấu hoặc những yếu tố khác, cách tốt nhất nên dựa vào các công cụ hỗ trợ kỹ thuật trong buồng lái để chọn đúng sân bay, đường băng để đáp xuống an toàn.

Phi công Mark Weiss khuyên các đồng nghiệp của ông phải liên tục tuân theo các quy chuẩn an toàn bay trong đó bao gồm: quét đường chân trời, nhìn lên và xuống, nói chuyện với các kiểm soát viên không lưu, sử dụng các công cụ kỹ thuật và thường xuyên giao tiếp với phi công thứ hai.

Trong khi đó theo phi công Ken Hiller, người đã điều khiển máy bay ở các sân bay bang Missouri (Mỹ) trong một thập kỷ, trong buồng lái máy bay có một công cụ định vị giúp phi công xác định có đáp nhầm sân bay hay đường băng hay không.

Ông nói thêm các sân bay có những số hiệu đường băng khác nhau. Và nếu phi công chỉ đáp xuống sân bay thông qua phán đoán bằng thị giác, họ có thể không để ý đến sự khác biệt giữa những con số này.

Nhưng theo cựu tổng thanh tra Bộ Vận tải Hoa Kỳ Mary Schiavo, ngay cả khi các phi công ngày nay tiếp cận được tất cả các công cụ hỗ trợ cần thiết, việc đáp nhầm sân bay không phải là chuyện hiếm.

Bà Mary nói do khoảng cách giữa một số sân bay rất gần nên phi công phán đoán bằng thị giác có thể đáp nhầm, đồng thời cho biết thêm sự cố này đã xảy ra rất nhiều lần.

“Chào mừng đến Branson”, hành khách Schieffer trên chuyến bay của Hãng hàng không Southwest Airlines nhớ lại những lời cơ trưởng nói khi máy bay đáp xuống. Tuy nhiên chỉ một vài phút sau đó, viên phi công đính chính: “Xin lỗi quý khách, chúng ta đã đáp nhầm sân bay”.

Cơ trưởng liên tục gửi lời xin lỗi đến hành khách, những người đã mắc kẹt ở sân bay M. Graham Clark Downtown trong hai giờ.

Trong khi chờ đợi để tiếp tục cuộc hành trình, Schieffer và những hành khách khác được các tiếp viên cung cấp đậu phộng để ăn và được tặng một voucher du lịch trị giá 200 USD, theo CNN.

Theo Dallat News, Hãng hàng không Southwest Airlines đã sắp xếp một máy bay khác tới Branson để chở hành khách đến Dallas Love Field, chặng cuối của chuyến hành trình.

Một ngày sau sự cố, Southwest Airlines chính thức gửi lời xin lỗi đến hành khách, hoàn trả tiền vé và áp dụng chính sách trả trước cho những vị khách này như một lời xin lỗi đối với sự bất tiện mà họ đã trải qua.

“Chúng tôi tiếp tục truy cứu hoàn cảnh khiến phi công của chuyến bay khởi hành từ Chicago Midway đáp nhầm xuống sân bay M. Graham Clark Downtown. Chúng tôi đang hợp tác với các quan chức điều tra sự cố này”, Southwest Airlines phát biểu trong một bản thông cáo.