Bún chửi, cháo mắng lên CNN thì có gì hay ho?

Bún chửi, cháo mắng được lên truyền hình CNN và được nhiều người tự hào coi như một "đặc sản" của Hà Nội. Nhưng xem ra chuyện vừa ăn vừa nghe chửi lại ngược với quan niệm truyền thống của người dân Việt Nam nói chung và người Hà Nội nói riêng, “miếng ăn là miếng nhục”. Người Việt ta rất coi trọng cái sự lễ phép, lễ nghĩa coi “Lời chào cao hơn mâm cỗ”.

Ông Anthony Bourdain lặn lội từ nước Mỹ sang Việt Nam làm phóng sự về bún chửi ở Hà Nội không biết với hàm ý gì? Nhưng câu chuyện này khiến nhiều người liên tưởng tới hình ảnh "ông Tây" nhặt rác ở cống thối. Có phải, ông Anthony Bourdain có hàm ý nhắc nhở cách ăn nói của một bộ phận người Việt chứ không phải là một nét văn hóa?

Dù ở hai nền văn hóa khác nhau, nhưng những chuẩn mực chung về giá trị trong hành xử giữa người với người của ta và Tây không phải khác biệt một trời, một vực. Không phải các nước phát triển họ chuộng việc vừa ăn vừa nghe chửi. Nếu một lần được ăn uống cùng khách ngoại quốc bạn sẽ thấy, họ nói năng đủ nghe, đặt chén bát nhẹ nhàng không gây tiếng động lạ… Vậy hà cớ gì người ta ủng hộ cho một bà chủ vừa làm đồ ăn vừa chửi khách, mặt mũi đỏ gay, trông rất phản cảm?

Những nhà quản lý văn hóa ở Hà Nội đã quá sốt ruột về “phong trào” nói tục, chửi bậy trong cộng đồng. Họ nghĩ ra các cách để hạn chế thói quen xấu này nhưng nghe chừng quá khó. Giờ đây, lại thêm một món bún chửi được nhiều người tung hô thì có lẽ người Hà Nội sẽ tăng cường nói bậy hơn chăng? Và lo ngại hơn, khi người lớn cố gắng dạy con trẻ phải biết lễ phép, kính trên, nhường dưới… mà lại đi cổ xúy cho hành động chửi mắng khách của bà chủ quán thì giáo dục có ý nghĩa gì?

Người Việt Nam tự hào có Thủ đô nghìn năm văn hiến với những thanh tao không phải nơi nào cũng có. Nhưng giờ đây hình như những thứ tốt đẹp ấy đã phôi pha, xô bồ hơn rất nhiều rồi. Người ta sẵn sàng lao đến những chỗ ăn uống ngon, bổ rẻ dù không được chào đón, thậm chí là xúc phạm, nhục mạ như bún mắng, cháo chửi. Đã có không ít hình ảnh “xấu tệ” về cách ăn uống, tranh giành đồ ăn của người Hà Nội bị lên án nhưng xem ra mọi người đều coi đó không phải chuyện của mình. Mục đích đầu tiên là nhét cho căng dạ dày đã.

Vì sao mất tiền mua bún lại còn vừa ăn vừa nghe chửi mà họ vẫn đến? Thậm chí, có những kẻ còn chọc giận để bà chủ “nhảy cẫng” lên chửi mới thấy khoái. Hay có những người vì tò mò, hiếu kỳ hay vì món ăn ngon không cưỡng lại được mà vẫn tìm đến?

Bún mắng cháo chửi, dù chỉ là số ít nhưng vẫn có người thích thú và cho rằng có thêm vài quán nữa cũng chả sao! Thế nhưng, người Việt ta rất nhạy bén, nếu họ coi đây là một mô hình kinh doanh thành công và sẽ nhân rộng thì điều gì sẽ xảy ra? Thử tưởng tượng, một ngày đẹp trời, những người có tự trọng ăn chửi lúc nào không hay. Nếu xã hội vẫn có những người hiếu kỳ một cách ác ý thì những thói hư của người phụ nữ kia sẽ không bao giờ được đẩy lùi, thậm chí có cơ hội nhân rộng.