Xung đột Ấn Độ-Pakistan: Vì sao các “ông lớn” đều muốn tránh?

Xung đột giữa Ấn Độ và Pakistan tại khu vực biên giới leo thang những ngày gần đây bắt nguồn từ việc phiến quân Jaish-e-Mohamad (JeM), một nhóm khủng bố Hồi giáo hoạt động tại Pakistan, tấn công đoàn xe an ninh của Ấn Độ tại huyện Phulwama thuộc bang Jammu và Kashmir, khiến 45 sĩ quan thiệt mạng hôm 14/2.

Hôm 26/2, Ấn Độ tuyên bố không kích tiêu diệt hoàn toàn một doanh trại của nhóm khủng bố cực đoan Jaish-e-Mohamad trên đất Pakistan. Đến ngày 27/2, Pakistan thông báo đã bắn hạ 2 máy bay và bắt sống phi công Ấn Độ, còn New Delhi tuyên bố bắn hạ 1 máy bay của Pakistan.

Sau đó, phi công Ấn Độ Abhinandan Varthaman bị bắt giữ đã được phía Islamabad phóng thích và trở về Ấn Độ ngày 1/3 trong một động thái nhằm làm giảm gia tăng căng thẳng giữa hai nước láng giềng.

Tuy nhiên, dư luận vẫn lo ngại các cuộc không kích “ăn miếng trả miếng” giữa Ấn Độ và Pakistan nếu tiếp tục xảy ra có thể dẫn tới nguy cơ chiến tranh toàn diện, đặc biệt là khi hai nước này đều sở hữu vũ khí hạt nhân.

Khi căng thẳng giữa New Delhi và Islamabad bùng phát, cả Trung Quốc và Mỹ đều lên tiếng về vụ việc. Trung Quốc hy vọng hai nước nhanh chóng đối thoại giải quyết vấn đề.

“Trung Quốc hy vọng Ấn Độ và Pakistan có thể kiềm chế một cách tối đa, nhanh chóng tiến hành đối thoại, kiểm soát hiệu quả cục diện nhằm bảo vệ hòa bình, ổn định của khu vực tiểu lục địa Nam Á”, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Lục Khảng phát biểu.

Về phía Mỹ, nước này đã ra thông cáo phản đối căng thẳng gia tăng giữa Ấn Độ và Pakistan, đồng thời kêu gọi hai bên có các bước xuống thang nhằm làm dịu tình hình căng thẳng hiện nay.

Có thể thấy, dù không "khoanh tay đứng nhìn" nhưng Bắc Kinh và Washington chỉ đưa ra những phản ứng chừng mực bằng cách kêu gọi các bên liên quan đối thoại và giải quyết xung đột bằng biện pháp ngoại giao. Vì sao vậy?

Theo CNN, Trung Quốc không chỉ có chung đường biên giới với khu vực tranh chấp Kashmir mà còn có mối liên hệ quan trọng cần phải giữ cân bằng với cả Pakistan và Ấn Độ.

Được biết, Trung Quốc có mối quan hệ kinh tế, ngoại giao và quân sự gần gũi với Pakistan và là một trong các đồng minh thân cận nhất của Pakistan trong khu vực. Dù vậy, Bắc Kinh đang nỗ lực tránh bị lôi kéo vào xung đột giữa Pakistan và Ấn Độ.

Trong bối cảnh hiện nay, cuộc chiến thương mại kéo dài giữa Trung Quốc và Mỹ đã buộc Bắc Kinh phải tìm kiếm các đối tác thương mại thay thế và họ quyết định bắt đầu xây dựng lại mối quan hệ với Ấn Độ.

Steve Tsang, Giám đốc Viện Trung Quốc tại Đại học SOAS London, nhận định: “Trung Quốc không muốn bị xem là bên bỏ rơi Pakistan, nhưng đồng thời họ cũng không muốn bước vào một cuộc chiến với Ấn Độ vì vấn đề này”.

Mặt khác, chuyên gia Tsang nhận định, Trung Quốc không muốn mạnh tay với Ấn Độ vì chính Trung Quốc cũng đang đối đầu với cái mà họ gọi là “chủ nghĩa khủng bố” của các phần tử Hồi giáo ở vùng Tân Cương của nước này.

Về phía Mỹ, theo hãng thông tấn Reuters, chính quyền của Tổng thống Donald Trump đã công khai bắt tay vào công cuộc giảm căng thẳng giữa Ấn Độ - Pakistan kể từ sau vụ đánh bom đẫm máu hôm 14/2 tại khu vực Kashmir.

Ngày 28/2, Tổng thống Mỹ Donald Trump cho biết ông sẽ làm mọi cách để căng thẳng giữa Pakistan và Ấn Độ tại Kashmir hạ nhiệt. Tuy nhiên, những rắc rối trong nước gần đây mà Tổng thống Trump đang phải đối mặt dường như khiến ông không có thời gian để tập trung giải quyết vấn đề này.

Ngày 4/3, Chủ tịch Ủy ban Tư pháp thuộc Hạ viện Mỹ Jerrold Nadler tuyên bố mở một cuộc điều tra toàn diện vào Tổng thống Trump.

Cuộc điều tra toàn diện và sâu rộng được tiến hành nhằm giải đáp các nghi vấn về tham nhũng, những hành vi cản trở công lý, trả tiền "mua" sự im lặng, nghi vấn thông đồng với Nga cùng các cáo buộc Tổng thống (Trump) lạm dụng quyền lực.

Theo giới phân tích, lựa chọn tốt nhất đối với Trung Quốc là tham gia cùng Mỹ trong nỗ lực tháo ngòi căng thẳng giữa Pakistan và Ấn Độ.

"Trung Quốc có ảnh hưởng lớn ở Pakistan còn Mỹ lại có ảnh hưởng với Ấn Độ. Do vậy, việc Mỹ và Trung Quốc hợp tác sẽ là điều hợp lý", Giáo sư Han Hua, chuyên gia Nam Á học tại Đại học Bắc Kinh, bình luận.