Trung Đông trước ngã rẽ nguy hiểm, quốc tế nỗ lực 'dập lửa'

Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc ngay tối 31/7 đã họp khẩn, kêu gọi các bên liên quan và cộng đồng quốc tế tăng cường nỗ lực ngoại giao để ngăn chặn một cuộc xung đột rộng lớn hơn ở khu vực.

Lãnh tụ tối cao Iran, Đại giáo chủ Ali Khamenei hôm 31/7 cáo buộc Israel thực hiện vụ không kích khiến thủ lĩnh Phong trào Hamas Ismail Haniyeh thiệt mạng. Ông đồng thời tuyên bố, nước Cộng hoà Hồi giáo có nghĩa vụ phải đáp trả bởi ông Haniyeh đã bị nhắm mục tiêu khi đang là khách mời của Iran.

Israel không xác nhận cũng không phủ nhận đứng sau vụ ám sát ông Haniyeh. Trong bài phát biểu ngày hôm qua, Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu đã cam kết sẽ tiếp tục chiến đấu, nói rằng đất nước của ông “sẵn sàng cho mọi kịch bản” và đã giáng “những đòn chí mạng” vào kẻ thù của mình.

Tới nay hầu như tất cả giới chức tại Israel, Iran và Lebanon đều nhất trí rằng một cuộc xung đột toàn diện sẽ gây hậu quả tàn phá đối với tất cả các bên dù bất kỳ bên nào giành chiến thắng. Tuy nhiên, trong những nỗ lực có rủi ro cao nhằm thể hiện sức mạnh quân sự, thì nguy cơ tính toán sai lầm cũng gia tăng. 

Ông Stéphane Dujarric, Người phát ngôn của Tổng thư ký Liên Hợp Quốc Antonio Guterres hôm 31/7 cảnh báo, những cuộc tấn công này đã đánh dấu một sự leo thang nguy hiểm tại khu vực:

“Tổng thư ký tin rằng các cuộc tấn công mà chúng ta đã chứng kiến ở phía nam Beirut và Tehran là minh chứng cho sự leo thang nguy hiểm tại thời điểm mà mọi nỗ lực thay vào đó nên hướng tới lệnh ngừng bắn ở Gaza, thả tất cả các con tin Israel, tăng mạnh viện trợ nhân đạo cho người Palestin ở Gaza và khôi phục bình yên tại đường Ranh giới Xanh. Tuy nhiên, những gì chúng ta chứng kiến hiện nay là những hành động phá hoại các mục tiêu này. Tổng thư ký đã liên tục kêu gọi tất cả mọi người kiềm chế tối đa. Tuy nhiên, ngày càng rõ ràng rằng chỉ kiềm chế thôi là không đủ vào thời điểm cực kỳ nhạy cảm này".

Ai Cập và Qatar, những bên đóng vai trò quan trọng trong các cuộc đàm phán giữa Israel và lực lượng Hamas tại Gaza cũng thừa nhận, vụ thủ lĩnh Hamas Haniyeh bị sát hại sẽ làm trì hoãn các cuộc đàm phán. Phát biểu khi đang ở thăm Singapore, Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken hôm qua cho biết, nước này không biết cũng như không liên quan đến vụ ám sát ông Haniyeh.

Ông Blinken đồng thời nhấn mạnh, một thoả thuận ngừng bắn ở Gaza vẫn có ý nghĩa quan trọng trong việc chấm dứt các cuộc xung đột tại khu vực:

"Ngay từ ngày đầu tiên của cuộc xung đột tại Gaza, một trong những điều mà chúng tôi vẫn luôn tập trung vào là cố gắng đảm bảo cuộc xung đột không leo thang và không lan rộng sang những nơi khác. Và chúng tôi sẽ tiếp tục làm như vậy. Bây giờ, một lần nữa, cách tốt nhất để hạ nhiệt căng thẳng ở mọi nơi và đưa chúng ta vào con đường tốt hơn là thông qua lệnh ngừng bắn ở Gaza. Tôi nghĩ rằng điều đó sẽ có những tác động quan trọng đến các khu vực khác mà xung đột đang diễn ra cho dù đó là phía Bắc Israel và Lebanon, là Iran hay là ở Biển Đỏ với lực lượng Houthi".

Theo yêu cầu của Iran, Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc ngay tối qua đã họp khẩn về tình hình Trung Đông. Tại cuộc họp, các nước đã lên án vụ ám sát thủ lĩnh Hamas Haniyeh, đồng thời gia tăng những lời kêu gọi về một lệnh ngừng bắn ngay lập tức tại Gaza.

Theo Đại sứ Trung Quốc tại Liên Hợp Quốc Phó Thông, việc không đạt được lệnh ngừng bắn ở Gaza là nguyên nhân khiến căng thẳng gia tăng: “Chúng ta cần những nỗ lực ngoại giao nhanh chóng và hiệu quả hướng tới việc hạ nhiệt căng thẳng. Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc đóng vai trò quan trọng trong vấn đề này và đã đến lúc thể hiện trách của mình".

Iran đã tuyên bố 3 ngày để tang ông Haniyeh và thi hài ông này sau đó sẽ được đưa bằng máy bay đến thủ đô Doha của Qatar để chôn cất. Trong khi đó, bất chấp cú sốc do cái chết của ông Haniyeh, các quan chức Hamascho biết, điều này sẽ không gây ra nhiều tác động ngay lập tức đến tình hình Dải Gaza.

Trước những diễn biến căng thẳng tại khu vực, hai hãng hàng không Mỹ là United và Delta cho biết sẽ tạm dừng các chuyến bay tới Tel Aviv. Tương tự, các hãng hàng không Air France và Transavia France của Pháp cho biết họ sẽ tạm dừng các chuyến bay giữa Paris và Beirut cho đến cuối tuần. Chính phủ nhiều nước trong đó có Mỹ, Anh, Pháp, Đức, Bỉ, Hà Lan, Na Uy và Đan Mạch, Ireland và Australia cũng khuyến cáo công dân thận trọng khi du lịch tới khu vực.