Tranh cãi vụ tòa Colorado cấm ông Trump tranh cử

Cùng ngày, cựu Tổng thống Donald Trump tuyên bố sẽ kháng cáo lên Tòa án tối cao Mỹ. Tòa tối cao bang Colorado sẽ trì hoãn phán quyết về ông Trump cho đến ngày 4/1/2024, hoặc cho đến khi Tòa án tối cao Mỹ ra phán quyết về vụ việc.

Nhiều vụ kiện đã được đệ trình ở hơn 12 bang trên khắp nước Mỹ nhằm loại ông Trump theo điều 3, Tu chính án số 14.

Theo Reuters, tòa án ở 3 bang Michigan, New Hamsphire và Florida đã bác bỏ các vụ kiện vì lý do thủ tục và thẩm quyền. Trong đó, thẩm phán ở bang Michigan phán quyết rằng Quốc hội Mỹ mới nên quyết định việc ông Trump có thể được giữ lại trong cuộc bỏ phiếu bầu tổng thống năm 2024 hay không.

Tháng trước, Tòa án tối cao Minnesota cũng đã bác bỏ vụ kiện tương tự, cho biết Minnesota có thể đưa bất kỳ ai vào lá phiếu của bang.

Điều 3, Tu chính án số 14 của Mỹ có đoạn: Những ai với tư cách thành viên Quốc hội, hoặc một quan chức của Mỹ, hoặc thành viên cơ quan lập pháp của bang, hoặc quan chức hành chính hay tư pháp của bất kỳ tiểu bang nào, đã tuyên thệ ủng hộ Hiến pháp Mỹ nhưng lại tham gia vào các cuộc nổi dậy hay nổi loạn chống lại Hiến pháp, sẽ không thể trở thành thượng nghị sĩ, dân biểu, đại cử tri để bầu tổng thống và phó tổng thống, hoặc phụ trách cơ quan dân sự hay quân sự của Mỹ hay một tiểu bang nào đó.

Trước đó, một tòa án cấp dưới ở bang Colorado đã phán quyết ông Trump có vai trò xúi giục cuộc nổi loạn ở Điện Capitol, nhưng vẫn giữ nguyên tên ông trên phiếu bầu cử.

Theo hãng tin AP, các luật sư của ông Trump đã thuyết phục thẩm phán của tòa án cấp dưới này rằng điều 3 đề cập đến "các quan chức Mỹ" tuyên thệ "ủng hộ" Hiến pháp, nên nó không được áp dụng với tổng thống - người không được đưa vào danh sách "quan chức Mỹ" ở trong tài liệu. Và lời tuyên thệ khi nhậm chức của Tổng thống Mỹ chính xác là "giữ gìn, bảo vệ và bênh vực" Hiến pháp.

Điều khoản cũng nhắc đến một loạt chức vụ khác, nhưng cũng không nêu chức vụ tổng thống.

Song, Tòa án tối cao bang Colorado không đồng ý với điều đó. "Ông Trump đã yêu cầu chúng tôi khẳng định rằng điều 3 loại bỏ tư cách của mọi kẻ nổi dậy vi phạm lời tuyên thệ ngoại trừ người quyền lực nhất, và điều 3 cấm người vi phạm tuyên thệ (tham gia) ở hầu hết mọi cơ quan, cả tiểu bang và liên bang, ngoại trừ cơ quan cao nhất trên đất nước", ý kiến đa số của Tòa án tối cao Colorado nêu.

Họ kết luận cả hai yêu cầu này đều không phù hợp với ngôn ngữ và lịch sử đơn giản của điều 3.

Toà án lập luận rằng ông Trump nên bị loại khỏi cuộc bầu cử tổng thống năm tới vì đã xúi giục những người ủng hộ ông tấn công Điện Capitol nhằm cản trở việc chuyển giao quyền lực tổng thống cho ông Biden sau cuộc bầu cử năm 2020.

Tuy nhiên, nội bộ Tòa án tối cao bang Colorado cũng có tranh cãi, khi ba trong số bảy thẩm phán không đồng ý với phán quyết ngày 19/12.