Thấy gì qua cuộc bầu cử giữa nhiệm kỳ đắt nhất lịch sử nước Mỹ

Chi phí cho cuộc bầu cử Quốc hội Mỹ giữa nhiệm kỳ vào 6/11 tới, được chi trả bởi các đảng phái chính trị, các ứng cử viên và các tổ chức như PAC (Ủy ban Hành động Chính trị) hay những tổ chức phi lợi nhuận, đã đạt mức cao kỷ lục 4,7 tỉ USD và còn đang hướng tới con số trên 5,2 tỉ USD.

Con số trên được đưa ra trong báo cáo mới công bố của Trung tâm Phản hồi Chính trị (CRP). Theo đó, đảng Dân chủ chi tiêu khoảng 2,5 tỉ USD, đảng Cộng hòa chi tổng cộng khoảng 2,2 tỉ USD.

“Tầm quan trọng của cuộc bầu cử này đã rõ ràng”, Giám đốc điều hành CRP Sheila Krumholz viết trong bản thông cáo báo chí. “Nhưng dù là một làn sóng xanh (đảng Dân chủ) hay làn sóng đỏ (đảng Cộng hòa), có một điều chắc chắn: Một làn sóng tiền bạc đang cuộn dâng tới Ngày Bầu cử, đa số đến từ những người ủng hộ giàu có đang nhắm mục tiêu tới cuộc chay đua khốc liệt nhất của năm”.

Để so sánh, không một cuộc bầu cử giữa nhiệm kỳ nào trong lịch sử có mức chi phí vượt quá 4,2 tỉ USD, kể cả sau khi đã tính tới lạm phát. Cuộc bầu cử năm 2014, thời điểm đó từng là tốn kém nhất trong lịch sử, có chi phí khoảng 3,8 tỉ USD.

Theo báo cáo của CRP, hoạt động gây quỹ của đảng Dân chủ đã tăng mạnh trong năm nay, khi các ứng viên chạy đua vào Hạ viện huy động được trên 951 triệu USD và các ứng viện tranh cử Thượng viện gây quỹ được 513 triệu USD. Bên phe Cộng hòa, lần lượt là 637 triệu USD với Hạ viện và 361 triệu USD với nhóm Thượng viện.

Phe Dân chủ cũng đang vượt đối thủ Cộng hòa về hoạt động gây quỹ. Phụ nữ là giới rót tiền mạnh cho quỹ của đảng Dân chủ, với 308 triệu USD, trong khi họ chỉ dành 90 triệu USD cho đảng Cộng hòa của Tổng thống Trump.

Những người ủng hộ nhỏ cũng giúp tăng mạnh quỹ cho đảng Dân chủ: Có khoảng 16% số lượt hiến quỹ có trị giá ít nhất 200 USD cho đảng Dân chủ, trong khi tỉ lệ này bên phe Cộng hòa là 8%.

Ông trùm sòng bài Sheldon Adelson và vợ Miriam Adelson dẫn đầu những "mạnh thường quân" trong cuộc tranh cử năm 2018. Họ đóng góp tới 113 triệu USD cho các ứng viên Cộng hòa. Tỉ phú Tom Steyer và vợ Kat Taylor xếp thứ hai, với các khoản đóng góp tới 51 triệu USD cho các ứng viên Dân chủ. Cựu Thị trưởng New York Michael Bloomberg, tháng trước cũng quyên góp trên 47 triệu USD cho siêu PAC ủng hộ đảng Dân chủ.

Tom Steyer, một tỉ phú đầu tư từng kêu gọi luận tội Tổng thống Trump, thì góp trên 9 triệu USD cho các ứng viên Dân chủ.

Cuộc bầu cử giữa kỳ sắp diễn ra tại Mỹ sẽ quyết định 35/100 ghế tại Thượng viện và toàn bộ 435 ghế Hạ viện. Thắng lợi hay thất bại của đảng Cộng hòa tại cuộc bầu cử này sẽ ảnh hưởng lớn tới chương trình nghị sự hành pháp của Tổng thống Trump.

Trong số 35/100 ghế Thượng viện bầu lại lần này, 26 ghế hiện do phe Dân chủ nắm (tính cả 2 ghế độc lập thân Dân chủ) và 9 ghế của phe Cộng hòa. Tại Thượng viện, Đảng Cộng hòa đang kiểm soát 51 ghế, Dân chủ kiểm soát 47 ghế Dân chủ và 2 ghế độc lập. Điều này có nghĩa, để giành quyền kiểm soát Thượng viện sau cuộc bầu cử giữa nhiệm, phe Dân chủ phải bảo toàn số ghế đang có và giành thêm ít nhất 2 ghế từ tay đối thủ Cộng hòa.

Tại Hạ viện, những người Dân chủ cần thêm 23 ghế để giành quyền kiểm soát. Nếu viễn cảnh này xảy ra, một quốc hội do phe Dân chủ kiểm soát sẽ bác kinh phí cho dự án xây bức tường biên giới với Mexico, ngăn cản chính phủ cắt giảm thêm thuế và chặn đứng nỗ lực của Tổng thống Trump hủy bỏ đạo luật chăm sóc sức khỏe hợp túi tiền (Obamacare). Thậm chí, nếu kiểm soát Hạ viện, phe Dân chủ có thể tìm cách kích hoạt các điều khoản về luận tội hòng "lật đổ" Tổng thống.