Nhật Bản sẽ thế nào nếu Nhật hoàng thoái vị?

Bài phát biểu hiếm có khi Nhật hoàng Akihito ngỏ ý thoái vị: Trong bài phát biểu hiếm có trên truyền hình ngày 8/8, Nhật hoàng Akihito đã ám chỉ việc thoái vị vì lý do sức khỏe, đây là động thái chưa từng có trong lịch sử nước Nhật.

Trong bài phát biểu mới nhất vào sáng 8/8, Nhật hoàng Akihito bày tỏ những lo ngại rằng tuổi tác của mình sẽ ảnh hưởng đến các công việc của Hoàng gia.

Cũng vì những lo ngại này mà hồi tháng 5, Nội cung Hoàng gia Nhật Bản đã ra thông báo về việc cắt giảm các hoạt động của Nhật hoàng Akihito và Hoàng hậu Michiko. Việc Nhật hoàng Akihito mong muốn thoái vị là điều hết sức dễ hiểu và cũng được phần lớn người dân Nhật ủng hộ.

Nhiều chính trị gia và học giả đã kêu gọi thay đổi quyền thừa kế, vấn đề cuối cùng trong công cuộc bình đẳng giới ở Nhật Bản. Thậm chí, đảng Dân chủ Tự do (LDP) cầm quyền cũng từng cân nhắc việc thay đổi Hiến pháp để cho phép phụ nữ được quyền thừa kế.

Vấn đề này nay lại trở nên nóng lại và có thể gây chia rẽ Nhật Bản bởi với những người mang tư tưởng bảo thủ, việc một người phụ nữ lên nắm ngai vàng bị xem như một lời nguyền rủa. Thời kỳ trước Thế chiến II, hoàng đế ở Nhật được người dân tôn sùng như thần thánh.

"Kể cả khi người dân đồng ý với quyết định này thì có vẻ như quốc hội hiện tại cũng không thực sự muốn thay đổi điều luật này", Jeff Kingston, giám đốc VIện nghiên cứu châu Á thuộc Đại học Temple, Tokyo, cho biết.

Nếu Nhật hoàng Akihito thoái vị, người sẽ nhận được nhiều sự chú ý bên cạnh Thái tử Naruhito là Công nương Masako. Kết hôn với Thái tử Naruhito năm 1993, Công nương Masako từng được kỳ vọng là sẽ thay đổi hình ảnh truyền thống và có phần cứng nhắc của hoàng gia Nhật Bản. Tuy nhiên, từ sau khi kết hôn, những lễ nghi hà khắc và cuộc sống tù túng đã làm thay đổi hoàn toàn hình ảnh của Công nương Masako.

Từ một người phụ nữ hiện đại, năng động, bà dần trở nên khép kín và ít xuất hiện trước công chúng hơn. Áp lực sinh con nối dõi và sự chỉ trích từ giới truyền thông trong nước được cho là nguyên nhân khiến bà mắc chứng trầm cảm.

"Công nương Masako đã xuất hiện nhiều hơn trong thời gian gần đây. Chúng ta chỉ có thể hy vọng rằng Công nương Masako có thể ủng hộ Thái tử Naruhito như Hoàng hậu Michiko với Nhật hoàng Akihito", ông Kingston phân tích.

Nhật hoàng Akihito là Thiên hoàng thứ 125 của Nhật Bản. Ông sinh ra và trưởng thành trong giai đoạn Nhật còn tham chiến nên kể từ khi lên ngôi năm 1989, Nhật hoàng Akihito đã thể hiện rõ mình là một người chủ trương hòa bình. Ông nhiều lần lên tiếng bày tỏ sự hối tiếc trước những hành động của phát xít Nhật Bản trong nửa đầu thế kỷ 20.

Thái tử Naruhito cũng có đồng quan điểm với cha mình: "Dù bản thân tôi không trải qua thời chiến nhưng tôi tin rằng, kể cả khi những ký ức đau thương của chiến tranh đang phai dần, quan trọng là chúng ta phải nhìn nhận quá khứ một cách khiêm tốn và truyền đạt thật chính xác lịch sử cũng như những kinh nghiệm đau thương đến người dân, từ những người đã trải qua cuộc chiến đến những người có ít hiểu biết về nó".

Chuyên gia Kingston cho rằng, sau khi thừa kế ngai vàng, Thái tử Naruhito sẽ tiếp tục vai trò là sứ giả hòa bình của Nhật Bản trong tương lai.