Lại nóng ở miền Đông, Ukraine yêu cầu phương Tây can thiệp

Hôm 5-3, Ukraine nói rằng cuộc giao tranh tái diễn giữa lực lượng Ukraine với phe đòi ly khai ở miền Đông đang làm suy yếu lệnh ngừng bắn mong manh ở đây, đồng thời hối thúc các nước phương Tây can thiệp, theo báo The Moscow Times.

Quân đội Ukraine cáo buộc phe ly khai bắn phá vị trí của họ để khiêu khích họ bắn trả. Quân đội Ukraine nói lực lượng ly khai ở miền Đông đã vi phạm lệnh ngừng bắn bốn lần trong 24 giờ, theo hãng tin Reuters.

“Chúng tôi chứng kiến một sự leo thang trong cuộc xung đột trong những tuần gần đây. Đây là sự khiêu khích có chủ ý chống lại các lực lượng vũ trang Ukraine nhằm chấm dứt lệnh ngừng bắn” – người đứng đầu văn phòng Tổng thống Ukraine Andriy Yermak nói tại hội nghị do viện chính sách Trung tâm Chính sách châu Âu trụ sở Brussels (Bỉ) hôm 5-3.

Tám quân nhân Ukraine đã thiệt mạng kể từ giữa tháng 2. Kive đổ lỗi những vụ đụng độ cho Moscow và giới lãnh đạo phe ly khai, cáo buộc họ sử dụng khí tài quân sự bị cấm.

Vũ khí hạng nặng như xe tăng, súng cối cỡ nòng lớn bị cấm theo thỏa thuận Minsk II ký tháng 2-2015 nhằm giải quyết xung đột.

Ông Yermak hối thúc những nước trung gian phương Tây gồm Pháp, Đức và Mỹ tăng cường những nỗ lực của họ để giải quyết xung đột.

Trong khi đó, Điện Kremlin cho biết Nga vô cùng quan ngại trước những căng thẳng đang dâng cao tại miền Đông Ukraine, nói rằng lực lượng Ukraine chịu trách nhiệm cho sự leo thang xung đột.

“Chúng tôi đang ghi nhận ngày càng nhiều vụ bắn phá từ phía Ukraine” – người phát ngôn Điện Kremlin Dmitry Peskov nói. Ông Peskov kêu gọi Kiev tuân thủ thỏa thuận để chấm dứt chiến tranh.

Điện Kremlin cáo buộc lực lượng Kiev pháo kích vi phạm thỏa thuận ngừng bắn và tiến vào những khu vực mà họ không được phép.

Hôm 4-3, ông Peskov yêu cầu Pháp và Đức sử dụng ảnh hưởng của họ với chính phủ Ukraine để đảm bảo những sự kiện tại miền Đông Ukraine không vượt qua lằn ranh nguy hiểm.

Theo hãng tin Reuters, Điện Kremlin nói Moscow cũng đang sử dụng ảnh hưởng của riêng họ với phe ly khai để xoa dịu căng thẳng.

“Chúng tôi hy vọng tất cả những đối tác của chúng tôi trong Bộ tứ Normandy sẽ chú ý tới căng thẳng đang gia tăng ở đường tiếp xúc và sẽ dử dụng ảnh hưởng của họ để ngăn sự leo thang này vượt qua lằn ranh nguy hiểm” – ông Peskov nhấn mạnh.

“Lằn ranh đỏ sẽ là sự nối lại các hành động thù địch toàn diện” – ông Peskov cảnh báo.

Đáp lại, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Ukraine Oleg Nikolenko nói: “Chúng tôi không cần yêu cầu Đức và Pháp sử dụng ảnh hưởng của họ, nhưng ra lệnh cho các nhóm vũ trang do Moscow kiểm soát tuân thủ lệnh ngừng bắn”.

Lực lượng đòi ly khai đã chiếm một vùng miền Đông Ukraine năm 2014, bao gồm các TP công nghiệp Donetsk và Lugansk. Kiev đổ lỗi Moscow dàn dựng cuộc nổi dậy, triển khai binh sĩ và cung cấp vũ khí khiến cuộc nổi dậy leo thang thành một cuộc chiến toàn diện. Moscow phủ nhận cáo buộc.

Trận chiến lớn kết thúc bằng một thỏa thuận đình chiến đạt được tại thủ đô Minsk của Belarus tháng 2-2015, và Đức, Pháp giữ vai trò giám sát. Tuy vậy, các cuộc giao tranh lẻ tẻ vẫn tiếp tục nổ ra mà theo phía chính phủ Ukraine đã khiến 14.000 người thiệt mạng.

Lệnh ngừng bắn được nhất trí hồi tháng 7-2020, dấy lên hy vọng về một giải pháp cho cuộc chiến bùng phát từ năm 2014. Những cuộc đụng độ trong những tuần gần đây trở nên thường xuyên hơn, dấy lên lo ngại từ các giám sát viên quốc tế.

Trong chuyến thăm Ukraine tuần này, Chủ tịch Hội đồng châu Âu Charles Michel nói rằng Liên minh châu Âu (EU) không có kế hoạch dỡ lệnh trừng phạt kinh tế nhằm vào Nga vì vai trò của nước này trong cuộc xung đột Ukraine.

Ông Michel nói rằng Nga đã không đáp lại “những bước đi tích cực của Ukraine” hướng tới chấm dứt chiến tranh. Ông còn mô tả Moscow là một bên của cuộc xung đột này, chứ không phải là nước hòa giải.