Hướng đi tiếp theo của ông Trump sau khi bị kết tội hình sự

Điều này sẽ ảnh hưởng đến quyền bỏ phiếu, khả năng tranh cử cũng như đắc cử Tổng thống của ông ra sao?

Kết thúc phiên tòa kéo dài suốt 7 tuần qua, bồi thẩm đoàn gồm 12 thành viên tại Tòa án Tối cao Manhattan đã kết luận ông Donald Trump phạm tất cả 34 tội danh trong vụ kiện ông làm giả hồ sơ kinh doanh để chi tiền “bịt miệng” ngôi sao phim khiêu dâm Stormy Daniels trước thềm cuộc bầu cử năm 2016. Với phán quyết này, ông Donald Trump đã trở thành cựu Tổng thống đầu tiên trong lịch sử nước Mỹ bị tuyên phạm tội hình sự. Các công tố viên cáo buộc ông Trump dính líu tới một âm mưu nhằm hủy hoại tính trung thực của cuộc bầu cử năm 2016 và có hành động nhằm che giấu khoản tiền thanh toán cho Stormy Daniels để ngôi sao này không tiết lộ việc có quan hệ bất chính với ông Trump hồi năm 2006.

Giờ đây trở thành cựu Tổng thống Mỹ đầu tiên bị kết tội hình sự, ông Trump phải đối mặt với khả năng bị kết án tù hoặc bị quản chế.

Tuy nhiên, ông Trump là người nổi tiếng với các nỗ lực kéo dài các phán quyết của tòa án chống lại mình, cũng như có khả năng cao kháng cáo bản án, điều này có thể trì hoãn đáng kể việc tuyên án đối với ông, sự kiện hiện được ấn định vào ngày 11/7.

Dưới đây là những đánh giá của kênh CNN về diễn biến có thể xảy ra sau phiên tòa kết tội ông Trump.

Thẩm phán Juan Mercan đã ấn định thời điểm tuyên án với ông Trump trong vụ kiện chi tiền “bịt miệng” là vào 10 giờ sáng ngày 11/7 theo giờ Bờ Đông Mỹ (22h cùng ngày theo giờ VN). Tòa có thể kết án ông Trump ở mức bị quản chế hoặc chịu án từ 1 năm rưỡi đến 4 năm cho mỗi tội danh trong nhà tù tiểu bang, tối đa là 20 năm.

Hiện tại, cựu Tổng thống Trump sẽ không bị giam giữ trong khi chờ tuyên án. Các công tố viên cũng không yêu cầu ông nộp bất kỳ khoản tiền bảo lãnh nào.

Ông Trump đã từng nhiều lần kháng cáo các phán quyết của tòa án chống lại ông nhằm nỗ lực trì hoãn quá trình tố tụng hoặc cuối cùng đưa vụ việc ra trước một tòa án có thể đứng về phía ông. Và vụ xét xử ở New York nhiều khả năng cũng không là ngoại lê.

Ngay sau khi ông Trump bị kết án, luật sư Todd Blanche của ông đã yêu cầu thẩm phán Mercan tuyên trắng án cho các cáo buộc bất chấp phán quyết đưa ra là có tội. Vị thẩm phán đã từ chối yêu cầu.

Trong quá trình xét xử, nhóm pháp lý của ông Trump cũng đã thực hiện các bước khác để bảo vệ quyền kháng cáo một bản án có tội, xem xét các phán quyết của thẩm phán về lời khai và bằng chứng. Tất cả đều chắc chắn sẽ dẫn đến một đơn kháng cáo những tuần tới. 

Hiến pháp Mỹ chỉ đưa ra ba yêu cầu đối với các ứng cử viên tổng thống. Họ phải là một công dân Mỹ từ khi sinh ra; họ đã ít nhất 35 tuổi; và là cư dân tại Mỹ trong ít nhất 14 năm.

Ông Trump đáp ứng cả ba yêu cầu đó. Có thể cho rằng, có một tiêu chí khác được đặt ra trong Tu chính án thứ 14, trong đó tuyên bố rằng không ai trước đây đã tuyên thệ nhậm chức và tham gia nổi loạn có thể là một quan chức của Mỹ. Nhưng Tòa án Tối cao đã ra phán quyết vào đầu năm nay rằng Quốc hội sẽ phải thông qua một đạo luật đặc biệt viện dẫn lệnh cấm này. Và tất nhiên điều đó sẽ không xảy ra sớm.

Richard L. Hasen giáo sư luật tại Đại học California - một trong những chuyên gia hàng đầu của Mỹ về luật bầu cử - đã nhiều lần nói rằng không có điều nào trong Hiến pháp Mỹ cấm một tội phạm bị kết án tranh cử vào chức vụ chính quyền cao nhất đất nước. “Về mặt pháp lý, không có gì thay đổi với tư cách ứng cử viên của ông Trump:, giáo sư Hasen viết trên Blog Luật Bầu cử của mình ngày 30/5.

Thẩm phán Juan Mercan đã lên lịch tuyên án ông Trump vào ngày 11/7, tức là 4 ngày trước khi bắt đầu Đại hội toàn quốc của Đảng Cộng hòa, dự kiến diễn ra ở Milwaukee.

Về mặt kỹ thuật, có khả năng ông Trump có thể bị kết án tù, mặc dù điều này khó xảy ra đối với người phạm tội lần đầu.

Nhà phân tích pháp lý cấp cao của CNN, Elie Honig, cho biết hầu hết các tội danh loại E, loại tội hình sự ít nghiêm trọng nhất ở New York, đều dẫn đến các bản án không phải tù giam - thường là sự kết hợp giữa quản chế, phạt tiền và phục vụ cộng đồng.

Trong khi đó, theo Anthony Guglielmi, Giám đốc truyền thông của Sở Mật vụ Mỹ, với tư cách là một cựu Tổng thống, ông Trump được hưởng sự bảo vệ trọn đời của Mật vụ và ông sẽ tiếp tục nhận được sự bảo vệ dù ở bất cứ đâu.

“Kết quả ngày hôm nay không ảnh hưởng gì đến cách thức mà Cơ quan Mật vụ Mỹ thực hiện sứ mệnh bảo vệ của mình. Các biện pháp an ninh của chúng tôi sẽ không thay đổi”, ông Guglielmi nói.

Tại Mỹ đã có tiền lệ về các chiến dịch tranh cử tổng thống, mặc dù không thành công, được tổ chức từ phòng giam. Eugene Debs, nhà lãnh đạo Đảng Xã hội, đã tiến hành chiến dịch tranh cử tổng thống năm 1920 từ nhà tù liên bang ở Atlanta, nơi ông đang thụ án 10 năm vì tội xúi giục nổi loạn. Ông đã khuyến khích người Mỹ phản đối quân dịch trong Thế chiến thứ nhất.

Thomas Doherty, giáo sư nghiên cứu người Mỹ tại Đại học Brandeis, từng viết về Debs vào năm ngoái, lưu ý rằng ông ta vẫn ở trong tù khi số phiếu được bỏ và kiểm đếm – ông nhận được gần một triệu phiếu ủng hộ, chiếm hơn 3% số phiếu bầu. Ngay cả sau khi Đạo luật Nổi loạn bị bãi bỏ, Debs vẫn bị giữ trong tù. Tổng thống lúc bấy giờ là Woodrow Wilson đã từ chối ban hành lệnh ân xá. Người kế nhiệm Wilson và đối thủ của Debs năm 1920, Warren G. Harding, sau đó đã giảm án cho Debs vào năm 1921.

Quyền bỏ phiếu của ông Trump ở tiểu bang Florida trong cuộc bầu cử vào tháng 11 sẽ phụ thuộc vào việc ông có bị kết án tù có thời hạn hay không và liệu ông có mãn hạn tù đó trước thời điểm bầu cử hay không.

Mỗi tiểu bang đưa ra các quy tắc riêng của mình. Vermont và Maine cho phép tội phạm được bỏ phiếu ngay trong tù. Ông Trump hiện là cư dân Florida - và các cử tri Florida, vào năm 2018, đã ủng hộ áp đảo một cuộc trưng cầu dân ý để tái trao quyền cho những người phạm tội bị kết án. Nhưng các nhà lập pháp Đảng Cộng hòa kiểm soát chính quyền bang đã trì hoãn và sau đó ra điều kiện cho việc lấy lại quyền bỏ phiếu bằng cách yêu cầu những người phạm tội hình sự phải trả tất cả các khoản tiền phạt và phí liên quan đến bản án của họ.

Neil Volz, Phó giám đốc của Liên minh Phục hồi Quyền Florida, một tổ chức hoạt động nhằm giúp tái trao quyền cho những người từng bị giam giữ, dự đoán ông Trump sẽ gặp ít vấn đề trong việc bỏ phiếu vì nếu bản án của một công dân bang Florida được tuyên ở ngoài tiểu bang này, Florida sẽ tuân theo luật của tiểu bang đó về cách người phạm tội hình sự có thể lấy lại quyền bầu cử của họ.

Ở New York, sau khi luật được thông qua vào năm 2021, bất kỳ tội phạm nào bị kết án không bị giam giữ đều có đủ điều kiện để đăng ký bỏ phiếu. Như vậy, sau phán quyết có tội vừa được tòa án ở Manhattan đưa ra, quyền bỏ phiếu ở bang Florida của ông Trump trong cuộc bầu cử tổng thống vào tháng 11 sẽ phụ thuộc vào việc ông có bị thẩm phán ở New York kết án tù có thời hạn hay không và liệu ông có mãn hạn tù đó trước thời điểm bầu cử hay không.

Việc kết án ông Trump trong phiên tòa ở Manhattan, New York không có ý nghĩa gì nhiều đối với ba vụ án hình sự khác nhằm vào ông. Những vụ án này sẽ tiếp tục được tiến hành như trước khi ông bị kết tội trong vụ án “chi tiền bịt miệng” ở New York.

Cụ thể, vụ án hình sự về âm mưu đảo ngược kết quả bầu cử liên bang với ông Trump đã bị tạm dừng trong khi Tòa án Tối cao Mỹ xem xét yêu cầu miễn trừ tổng thống của ông. Thẩm phán giám sát vụ án lưu trữ tài liệu mật của ông ở bang Florida đã hoãn phiên tòa vô thời hạn. Và vụ can thiệp bầu cử ở bang Georgia đang trong tình trạng lấp lửng về mặt pháp lý trong khi ông Trump và một số đồng phạm tìm cách loại bỏ tư cách của công tố viên khu vực Atlanta, người đã theo đuổi các cáo buộc.