Đó là nhận định của Tổ chức Lao động Quốc tế (ILO) công bố tại hội thảo “Đánh giá tài chính Quỹ Hưu trí ở Việt Nam - Kết quả dự báo và những khuyến nghị” do Bộ Lao động - Thương binh - Xã hội (LĐTBXH) và ILO tổ chức tại Hà Nội sáng 2/8.
Theo báo cáo của ILO, chỉ khoảng 20% lực lượng lao động tham gia bảo hiểm xã hội ở Việt Nam (theo số liệu năm 2009, có 9,3 triệu người đóng góp cho quỹ hưu trí và tử tuất trong tổng số 48,5 triệu người trong độ tuổi lao động).
Tỷ lệ này có thể tăng trong thời gian trước mắt khi Việt Nam đang bước vào “thời kỳ dân số vàng” với số người trong độ tuổi lao động (từ 15 tuổi trở lên). Tuy nhiên, quá trình lão hóa dân số ở Việt Nam đang diễn ra rất nhanh và một tỷ trọng lớn dân số sẽ không còn được hưởng trợ cấp xã hội trong tương lai.
 |
| Hội thảo “Đánh giá tài chính quỹ hưu trí ở Việt Nam - Kết quả dự báo và những khuyến nghị”. Ảnh: Chinhphu.vn. |
Chuyện gia của ILO tại Việt Nam Carlos Galian cho biết: “Quỹ lương hưu sẽ bắt đầu thâm hụt từ năm 2020 và sẽ hoàn toàn cạn kiệt vào năm 2029”.
Chế độ hưu trí hiện tại được đánh giá còn nhiều bất cập, thể hiện ở tuổi về hưu tương đối sớm, đặc biệt là đối với nữ giới, và một bộ phận người lao động được phép về hưu trước tuổi qui định, trong bối cảnh tuổi thọ trung bình được nâng cao và tỷ lệ sinh giảm rõ rệt.
Một vấn đề không kém quan trọng khác là sự mất cân đối về lợi ích dành cho nhóm công chức nhà nước và người làm công ở các doanh nghiệp tư nhân, do khác biệt trong cách tính lương hưu.
Ông Gyorgy Sziraczki nhận định: “Việc Quốc hội dự định sửa Luật Bảo hiểm Xã hội trong năm tới và Chính phủ ghi nhận tầm quan trọng của việc cải cách này là một tín hiệu đáng mừng. Việt Nam nhất thiết phải cân bằng được quỹ lương hưu”.
Tăng dần tuổi nghỉ hưu được cho là một biện pháp quan trọng để cân đối tài chính giữa nguồn thu và chi cho quỹ. Tuy nhiên, theo ILO, chỉ riêng biện pháp này vẫn chưa đủ để cải thiện tình hình quỹ. ILO đồng thời khuyến nghị sự cần thiết phải sửa đổi cách tính lương hưu để giảm tỷ lệ chi trả. Sự kết hợp giữa tăng tuổi về hưu và thay đổi cách tính lương hưu sẽ giúp tăng tính bền vững của quỹ hưu trí trong dài hạn.
Chuyên gia ILO Galian khuyến nghị: “Cần thực hiện một nghiên cứu khác nhằm xác định những biện pháp thay thế hữu hiệu để bảo vệ người lao động trong khu vực kinh tế phi chính thức bằng cách kết hợp giữa bảo hiểm xã hội tự nguyện và lương hưu xã hội.”
Theo Thứ trưởng Bộ LĐTBXH, Phạm Minh Huân cho rằng; thúc đẩy, đảm bảo và hoàn thiện hệ thống an sinh xã hội, trong đó bảo hiểm xã hội và chế độ hưu trí ở vị trí trung tâm, luôn là một chủ trương nhất quán và là định hướng xuyên suốt của Nhà nước Việt Nam từ trước đến nay trong quá trình phát triển.
Bộ LĐTBXH sẽ lưu ý những kiến nghị của ILO trong quá trình thực hiện Đề án Cải cách chính sách bảo hiểm xã hội giai đoạn 2012 – 2020,
(Nguồn: Kinh tế & Đô thị)