Trong lúc chờ câu trả lời thoả đáng từ phía cơ quan chức năng tỉnh Thanh Hoá, hàng trăm người dân thuộc các xã Cẩm Vân, Cẩm Tâm (huyện Cẩm Thuỷ) và xã Yên Lâm (huyện Yên Định) đã cùng vào trong khuôn viên của công ty Nicotex Thanh Thái để “điều tra” rõ ngọn ngành sự việc.
Nhưng, điều băn khoăn ở đây là tại sao người dân lại có ý “chủ quan” đến vậy? Nhỡ may hoá chất có dưới đó bị rò rỉ ra môi trường không khí, ngấm vào nguồn nước thì làm sao? Tại sao không phải ai khác mà lại chính những người dân lại làm cái việc “động trời” này?
Người dân phải tự... “điều tra”
Trở về thời điểm ngày 25/8 vừa qua, mới từ rạng sáng, hàng trăm người dân thuộc các xã Cẩm Vân, Cẩm Tâm (huyện Cẩm Thuỷ) và xã Yên Lâm (huyện Yên Định) đã hô hào chạy ra đường chặn chiếc xe tải chở thuốc bảo vệ thực vật (BVTV) của công ty Nicotex Thanh Thái không cho đi qua.
Tiếp theo đó, những người dân gọi chính quyền địa phương ra lập biên bản rồi cùng kiểm tra số thuốc trên có phải là thuốc đã hết hạn sử dụng đang đi tiêu thụ không? Rồi tiếp sau nữa là… dựng lều, nấu cháo thay nhau canh gác không cho xe tải đi để làm minh chứng. Người dân chặn xe là do nghi ngờ, công ty Nicotex đang cố gắng “phi tang” số thuốc này trước khi có đoàn kiểm tra tới.
 |
| Người dân bủa vây phòng làm việc của giám đốc công ty Nicotex Thanh Thái ngày 30/8. |
Đến chiều tối 29/8 rồi sáng ngày 30/8, sự bức xúc của những người dân nơi đây đã đến đỉnh điểm. Cuối cùng việc gì đến cũng phải đến, như giọt nước tràn li, hàng trăm người dân đã ùa vào phía trong của khuôn viên công ty Nicotex Thanh Thái “khai quật” lên hàng chục phuy sắt đựng hóa chất đang nằm sâu dưới lòng đất.
Có mặt tại hiện trường, chúng tôi theo chân những người dân đi “khai quật” số thuốc BVTV dưới lòng đất. Từ những gốc cây, khoảng đất nhìn vào thấy “thiếu sự sống”, người dân dùng xà beng, cuốc, xẻng đào bới lên tìm cho ra “thủ phạm” làm họ bức xúc trong suốt thời gian dài qua. Theo kinh nghiệm của họ cho rằng cây không sống được vì ở dưới đó… “có vấn đề”.
Chúng tôi tận mắt thấy hàng chục phuy sắt đang nằm gọn trong lòng đất với độ sâu khoảng 30-40cm. Có những phuy sắt bị hoen rỉ do lúc đào va chạm vào bị thủng nên nước từ phía trong cứ tuôn ra kèm theo đó là mùi hôi khó chịu nồng nặc không ai ngửi được.
 |
| Những phuy hoá chất được người dân “khai quật” từ dưới lòng đất. |
 |
| Những gói thuốc BVTV cũng được tìm thấy dưới lòng đất. |
Tối ngày 29/8, người dân đào 5 điểm trong khu vực của công ty Nicotex Thanh Thái, phát hiện được 2 điểm có chôn thùng phuy; 1 điểm chứa nhiều gói thuốc bảo vệ thực vật nhãn hiệu Nitrin 100EC; 1 điểm phát hiện nhiều vỏ chai nhựa, lắp chai, vòng sắt rỉ; 1 điểm có nhiều mảnh bê tông vỡ.
Ngay sau khi phát hiện, Công an huyện Cẩm Thủy đã mời lãnh đạo công ty Nicotex Thanh Thái, lãnh đạo của các xã Cẩm Vân, Câm Tâm cùng với quần chúng nhân dân lập biên bản vụ việc.
Theo biên bản vụ việc được lập vào hồi 20h, ngày 29/8, các bên thống nhất quan điểm rõ ràng như sau: “Trong thời gian chờ cơ quan chức năng kiểm tra, kết luận sự việc trên thì công ty Nicotex Thanh Thái và quần chúng nhân dân không được làm thay đổi hiện trạng khu vực đã tiến hành khám nghiệm. Đối với hoạt động sản xuất, kinh doanh của công ty Nicotex Thanh Thái trong thời gian chờ kiểm tra, kết luận thì công ty được xuất kho những sản phẩm đã đóng gói và không được sản xuất mới các sản phẩm, không được dịch chuyển nguyên liệu mới vào”.
Đến ngày 30 – 31/8, người dân vẫn kiên trì “khai quật” những điểm họ nghi ngờ và những điểm mà Công an chỉ. Kết quả, ngày 30/8 họ “khai quật” được hàng chục phuy sắt chứa thuốc BVTV có mùi hôi nồng nặc.
 |
| Lực lượng công an cũng được huy động để phục vụ công tác điều tra. |
Kết quả điều tra: Chờ đến bao giờ?
Nhìn từ chuỗi dài sự việc xảy ra từ ngày 25/8 đến nay thì cứ như là người dân ở đây trở thành người điều tra. Không có lịch trình, phương án như chuyên môn người ta vẫn làm, họ chặn xe, đào bới từng khoảnh đất để khẳng định: công ty Nicotex Thanh Thái có chôn thuốc BVTV dưới lòng đất, một thùng, hai thùng …đến hàng chục thùng dần dần được họ tìm thấy.
Nếu chờ cơ quan chức năng và cứ tin vào vị lãnh đạo của công ty Nicotex thừa nhận chỉ chôn mấy trăm kg thuốc đã được bê tông kiên cố “không làm ảnh hưởng tới môi trường” thì có lẽ giờ việc cũng dần lắng xuống rồi.
Trao đổi với PV, ông Phạm Quốc Bảo - Chánh văn phòng UBND huyện Cẩm Thủy cho biết: “Từ ngày 29/8 và 30/8 người dân đã vào trong công ty để đào tìm kiếm thấy nhiều thùng phuy đang chôn dưới đất. Ngay sau đó, UBND huyện đã cùng các lực lượng xuống hiện trường lập biên bản. Hiện nay chúng tôi cũng đang chờ kết quả điều tra của công an tỉnh”.
 |
| Ông Phạm Quốc Bảo - Chánh văn phòng UBND huyện Cẩm Thủy trao đổi với PV về vụ việc. |
Cũng theo một số người dân sống quanh khu vực của công ty Nicotex Thanh Thái cho hay, trong nhiều năm qua, họ đã phải gánh chịu những căn bệnh như ung thư hay một số các bệnh lạ khác và họ nghi ngờ tất cả đều xuất phát từ việc gây ô nhiễm môi trường từ việc sản xuất thuốc BVTV này. Phải chăng đây là lý do mà hàng trăm người dân xã Cẩm Vân, Câm Tâm (huyện Cẩm Thuỷ) và xã Yên Lâm (huyện Yên Định) có cuộc “khai quật” để “điều tra”?
Cuối cùng, vụ việc này vẫn đang được cơ quan chức năng Thanh Hoá điều tra làm rõ.
Ngày 1/9 vừa qua, UBND tỉnh Thanh Hoá đã thông báo kết luận của Phó chủ tịch Thường trực UBND tỉnh Thanh Hoá tại buổi làm việc kiểm tra, xử lý vi phạm về bảo vệ môi trường của công ty Nicotex Thanh Thái.
Nội dung thông báo nêu rõ: Thống nhất với quyết định của Công an tỉnh Thanh Hoá về việc áp dụng biện pháp tạm dừng hoạt động của công ty Nicotex Thanh Thái, thời gian tạm đình chỉ là 30 ngày kể từ ngày 30/8/2013 đến hết ngày 29/9/2013. Yêu cầu công ty Nicotex Thanh Thái tạm dừng hoạt động sản xuất, kinh doanh và đáp ứng các yêu cầu để phục vụ điều tra.
Giao Công an tỉnh chủ trì, phối hợp với Sở TNMT, UBND huyện Cẩm Thuỷ và trưng cầu ý kiến của các cơ quan chuyên môn tiến hành điều tra, kết luận rõ vi phạm của công ty Nicotex Thanh Thái và có biện pháp xử lý nghiêm theo pháp luật.
Sau khi có kết luận của cơ quan cảnh sát điều tra thì yêu cầu công ty Nicotex Thanh Thái xây dựng phương án xử lý môi trường, Sở TN&MT thẩm định phương án, UBND tỉnh phê duyệt để xử lý ô nhiễm môi trường triệt để.
Ngoài ra, để đảm bảo an ninh trật tự trên địa bàn và an toàn cho đoàn công tác của tỉnh và tài sản, con người của công ty Nicotex Thanh Thái; Chủ tịch UBND các huyện Cẩm Thuỷ, Yên Định chỉ đạo UBND các xã vận động nhân dân không được tụ tập đông người, không kích động, gây mất trật tự ảnh hưởng đến công tác điều tra, xử lý vi phạm của cơ quan cảnh sát điều tra.
P.Tuấn