Nước sông Nhuệ vào nội đô: Kịch bản xấu nhất là gì?

Cơn mưa lớn kéo dài hàng giờ trong đêm qua (8/8) đã khiến nước sông Nhuệ, đoạn chảy qua Từ Liêm (Hà Nội) tràn bờ. Mực nước sông Nhuệ tại Hà Đông đã vượt mức +5,0m có thể gây ngập trên diện rộng. Nguy cơ vỡ đê sông Nhuệ đang cận kề.

Trước thực trạng này, phóng viên đã có cuộc phỏng vấn ông Đỗ Đức Thịnh, Chánh Văn phòng Ban chỉ huy phòng chống lụt bão thành phố Hà Nội, Chi cục trưởng Chi cục Đê điều và phòng chống lụt bão Hà Nội.

Ở sông Nhuệ, hiện nước đang dâng rất cao từ Hà Đông đến Từ Liêm, thậm chí nước sông đang tràn bờ ở các vị trí như khu vực Cầu Ngà (Tây Mỗ, Từ Liêm).

Chưa có thiệt hại nào về người và của khi nước sông Nhuệ dâng cao. Chúng tôi đang chỉ đạo các lực lượng tập trung làm bờ để đảm bảo an toàn cho các hộ dân sinh sống quanh đây.

Khả năng này đang hiện hữu. Từ 13h37 phút, chúng tôi đã phải chỉ đạo hé đập Thanh Liệt để xả khoảng 20% nước sông Nhuệ vào nội thành.

Trong chống lụt, chống lũ, chỉ cần 5 phân nước hạ xuống đã là ranh giới giữa việc vỡ hay không vỡ đê sông rồi. Chỉ cần 20% nước từ sông Nhuệ chảy vào nội thành rồi tiêu qua trạm bơm Yên Sở thì tôi xin khẳng định bờ của sông Nhuệ từ Hà Đông trở lên sẽ được đảm bảo, giảm tải nguy cơ vỡ rất nhiều và giảm hẳn việc tràn.

Có thể nói thế này, Thành phố đặc biệt là Ban chỉ đạo phòng chống lụt bão của thành phố đã phải cân nhắc rất kĩ giữa chuyện một số điểm trong nội thành chịu ngập úng với nguy cơ vỡ cả một hệ thống đê sông Nhuệ.

Ngập úng cục bộ sẽ không gây ảnh hưởng gì lớn tới kinh tế, xã hội nếu đem so với chuyện để vỡ đê sông Nhuệ từ Hà Đông đến Từ Liêm.

Chúng tôi đã có cân nhắc và cân đối chuyện này. Ngập úng cục bộ ở một số tuyến phố là việc mình có thể khắc phục được mà không gây ảnh hưởng gì.

Tôi nghĩ chỉ khoảng 5 tiếng đồng hồ. Khi xả 20% nước từ sông Nhuệ vào nội thành, việc tiêu úng ở nội thành vẫn diễn ra chứ không phải dừng hẳn. Như vậy, chúng tôi vẫn đảm bảo được sự hài hòa giữa cái khẩn cấp và cái thường xuyên.

Xả nước từ sông Nhuệ vào nội thành chỉ kéo dài thời gian tiêu úng thêm một chút chứ không gây ảnh hưởng lớn tới chuyện úng ngập ở nội thành.

Một số tuyến phố như ở khu Mỹ Đình, Thái Hà, Thái Thịnh…có thể sẽ vẫn duy trì mực nước cao 15 – 20 phân so với mặt đường. Nếu trong chiều và đêm nay không xảy ra mưa lớn thì nước sẽ rút dần, trả lại mặt đường khô ráo cho người dân.

- Sau khi hé đập Thanh Liệt, người dân ở một số tuyến phố bị ngập úng trong nội thành sẽ chịu những thiệt thòi gì?

Trước hết, họ phải chịu ngập úng lâu hơn những khu vực khác. Cuộc sống của họ có thể cũng sẽ bị đảo lộn một chút khi năng lực công trình vượt thiết kế.

Trạm bơm Yên Sở không thể đảm bảo an toàn cho tất cả các điểm úng ngập khi lượng mưa vượt quá giới hạn cho phép.

Đó sẽ trở thành bài toán khó, cực khó. Theo chỉ đạo, đầu tiên chúng tôi phải ưu tiên chống ngập úng ở nội thành. Trong điều kiện có thể vơi nước được cho sông Nhuệ thì Ban chỉ huy phòng chống lụt bão thành phố cũng như Ủy ban Nhân dân thành phố sẽ có điều tiết để đảm bảo an toàn cho sông Nhuệ.

Trận mưa lớn vừa rồi đã vượt quá năng lực thiết kế. Mưa lớn như vừa qua cũng đã tới hạn sức chịu đựng của trạm bơm Yên Sở nên nếu mưa tiếp, chúng ta buộc phải chấp nhận có thêm những khu vực sản xuất nông nghiệp chịu ngập úng cục bộ để đảm bảo tiêu úng ở nội thành.

Một khi nước dâng cao vượt thiết kế, sức chịu đựng của các trạm bơm, hồ tiêu thì chuyện gì cũng có thể xảy ra. Nếu nước sông Nhuệ tiếp tục dâng cao do mưa lớn, Thành phố sẽ chỉ đạo bơm tiêu nước khỏi sông Nhuệ ra một số quận huyện. Đầu tiên là Từ Liêm, tiếp đó Đan Phượng và một số huyện nữa.

Đó là phương án duy nhất để cứu sông Nhuệ. Phương án cuối cùng chính là chịu hy sinh những vùng diện tích sâu trũng, không bơm nước ra khỏi đó nữa để chúng chứa nước sông Nhuệ.