Cát tặc công khai “lộng hành” trên sông Đồng Nai

Những ngày gần đây, báo điện tử Kiến Thức liên tục nhận được phản ánh của người dân sống ở khu vực giáp ranh giữa phường Long Phước (quận 9, TP HCM) và huyện Nhơn Trạch (tỉnh Đồng Nai) về tình trạng cát tặc “lộng hành” trên sông Đồng Nai gây sạt lở đất đai, ruộng vườn của những hộ dân sống gần bờ sông.

Để tận tường vấn nạn này, PV tìm về khu vực sông Đồng Nai đoạn chảy qua địa bàn giáp ranh giữa quận 9, TP HCM và huyện Nhơn Trạch (Đồng Nai) để ghi nhận thực trạng.

Được một người dân chở bằng ghe máy đi ra khu vực có nhiều cát tặc đang “lộng hành” một cách công khai.

Quan sát thực tế cho thấy, vào lúc giữa trưa, cả khu vực này bị náo động bởi tiếng nổ của máy hút cát đang hoạt động hết công suất. Men theo con đường đất đỏ từ đường Long Phước ra bờ sông thuộc khu phố Trường Khánh, phường Long Phước (Q.9, TP HCM) có đến gần trăm chiếc ghe cập thành nhiều nhóm, đậu dọc bờ sông. Trên mỗi ghe diện tích có chiều dài chừng 10 mét, nhiều đối tượng liên tục thay nhau điều khiển dây ga máy nổ, hì hục lay chuyển ống dẫn loại “khủng” để hút cát lên ghe.

Khoảng 1 giờ sau, khi cát đã được hút lên đầy ghe, nhóm người này di chuyển ghe về điểm tập kết để “xả hàng” rồi tiếp tục quay trở lại vị trí cũ để hút cát. Cứ thế trong vòng vài giờ đồng hồ, bình quân mỗi ghe đã hút từ dưới lòng sông lên cả trăm khối cát.

Khi chúng tôi vào bờ, có 2 đối tượng mặt mũi bặm trợn chạy xe máy tiến về phía chúng tôi, buông ánh mắt nhìn kiểu “dò xét” rồi hất hàm hỏi : “chỗ này dơ bẩn, có gì vui đâu mà ra đây hả đại ca”?. Lúc này, người dân địa phương dẫn chúng tôi đi vội ra hiệu và nhanh trí đáp “Ông anh tui làm cò đất, nghe nói trên này có người bán miếng đất dọc bờ sông nên tui lấy ghe chở ảnh đi xem thôi”.

Vừa dứt lời, người này vội vỗ vai 2 đối tượng kia rồi kéo tay tôi đi, hai đối tượng đá chân chống xe xuống rồi hướng mắt nhìn theo chúng tôi ra vẻ nghi ngờ.

Đến giữa chiều cùng ngày, chúng tôi nhìn thấy một chiếc sà lan dài khoảng 100 mét, rộng hơn 10m được tàu kéo đến. Lúc này cập quanh sà lan này có đến hàng chục ghe gỗ hút cát, mỗi ghe có nhiều thanh niên liên tục dùng máy khoan có công suất lớn dìm ống dẫn đâm sâu vào bờ sông, hút cát chảy lên sà lan. Các ghe di chuyển đến đâu, bờ sông bị rã và tuột xuống nước đến đó.

Không chỉ hoạt động công khai vào ban ngày, cát tặc còn hoạt động rầm rộ về cả ban đêm. Khoảng 21h cùng ngày, nhiều ghe hút cát vẫn dang nổ máy hút cát inh ỏi ở khu vực này. Lúc này, thoáng thấy ánh đèn pin từ phía đường Long Phước lóa xuống sông, lập tức tiếng máy nổ từ các ghe tắt lịm. Sau khoảng 15p nhưng không thấy động tĩnh, khu vực này lại náo động với âm thanh xập xình từ những ghe hút cát phát ra.

Theo tìm hiểu của PV, chuyên kiếm tiền từ việc hút cát trộm rất dễ dàng nên các chủ ghe đầu tư phương tiện hành nghề với công suất lớn, họ thuê cả những người dân làm nghề chài lưới trên sông làm “ăng ten” báo hiệu khi phát hiện lực lượng chức năng tuần tra. Đặc biệt, bọn “cát tặc” sẵn sàng chống trả quyết liệt khi bị lực lượng chức năng truy đuổi.

Ngày 21/4, PV có mặt tại điểm khai thác cát lậu tại phường Long Phước để ghi nhận tình trạng đất sản xuất của các hộ dân ở hai bên bờ sông bị sạt lở nghiêm trọng. Ghi nhận thực tế cho thấy, đất sản xuất và đất ở của những hộ dân tại khu vực này bị “nuốt” với diện tích rộng, rất nhiều cây cối bị bật gốc, phơi rễ chết khô. Chỉ tính riêng đoạn qua khu phố Trường Khánh có cả trăm điểm sạt lở, mỗi vị trí bị sạt kéo dài hàng trăm mét, sâu hàng chục mét.

Ông H.V.Q - một người dân địa phương cho biết: “Nạn khai thác cát trái phép ở sông Đồng Nai đoạn qua phường Long Phước diễn ra từ nhiều năm nay. Ban đầu lác đác một vài máy hút dưới sông. Về sau có cả “tập đoàn” ghe hút cát đổ về, xới tung đất ruộng, đất vườn lên đãi cát. “Bức xúc, bà con nhiều lần gọi điện báo phường, quận làm đơn kêu cứu nhiều nơi nhưng tình trạng này vẫn chưa được giải quyết triệt để”.

Tình trạng cát tặc ngang nhiên hút trộm cát trên sông Đồng Nai khiến người dân vô cùng bức xúc, thế nhưng các các cấp chính quyền, ngành chức năng ở địa phương lại không ngăn chặn, xử lý. Theo người dân địa phương, người đứng đầu các nhóm hút cát trái phép, làm tan nát sông Đồng Nai là một đối tượng tên K. và các đối tượng N., M., S. và L., các đối tượng này đều ngụ tại phường Long Phước (Q.9, TP HCM). Theo một số người dân cho hay, những đối tượng này đều có “số má” và rất dữ tợn, manh động ở khu vực này. Riêng K., không chỉ là “ông trùm” của nhóm cát tặc mà y còn là một tay chuyên tổ chức đánh bạc quy mô lớn với hình thức đá gà ăn tiền.

Cũng theo phản ánh của người dân địa phương, tình trạng hút cát đã khiến bờ sông bị sạt lở và ăn sâu vào bờ gần 200 mét, lòng sông bị biến dạng mạnh, nhiều đoạn sạt lở tạo thành những vực sâu, sụt lún rất nguy hiểm. Bên cạnh đó, tiếng máy móc gầm rú hút cát inh ỏi suốt cả ngày lẫn đêm. Nhiều người bức xúc phản đối thì bị các chủ ghe, nhân công làm thuê chửi bới, đe doạ, hành hung, uy hiếp, gây áp lực với các hộ dân sinh sống gần bờ sông. Bà con nhân dân rất bức xúc nhưng đành bất lực, không thể làm gì được bọn cát tặc cứ mỗi ngày lấy đi hàng ngàn khối cát, thu lợi bất chính hàng tỉ đồng, nạn khai thác cát trái phép ồ ạt từ nhiều nằm qua khiến cho hàng trăm mét vuông đất ruộng vườn của người dân ven sông bị sạt lở; nhà cửa có thể bị “hà bá” “nuốt chửng” bất cứ lúc nào.

Để hút cát, những đối tượng khai thác cát dùng hàng trăm máy khoan, hút với công suất lớn thọc sâu vào đáy sông từ 6 -20 mét hoặc vào bờ đất người dân mới hút được cát. Do đáy sông đã tan nát, trũng sâu khiến bờ sông Đồng Nai đoạn qua phường Long Phước bị sạt lở nghiêm trọng. Chỉ tại khu phố Trường Khánh, 4 năm qua có nhiều vị trí bờ sông bị sạt lở, mỗi vị trí bị sạt dài 100 - 700m, ăn sâu vào đất liền hàng trăm mét, lấy đi hết gần 62 héc ta đất của người dân.

Đưa ánh mắt nhìn ra phía bờ sông đã bị sạt lở, ông Đ. (ngụ KP Trường Khánh) lắc đầu ngao ngán : “mấy năm trước tui còn trồng cỏ nuôi bò trên phần ruộng của mình, nay nó đã bị sạt lở gần hết. Cứ mỗi lần thuỷ triều lên là nước sông lại tràn vào nhà tôi. Cả căn nhà đang bị đe doạ bởi “hà bá” có thể nuốt chửng bất kỳ lúc nào”.

Ông Đ. còn cho biết thêm, không chỉ ruộng vườn gia đình ông bị sạt lở mà những gia đình khác cũng lâm vào cảnh “dở khóc dở cười” do nạn khai thác cát trái phép gây nên, thậm chí có người mất trắng hàng chục hec ta đất, số bị ảnh hưởng thì bị khoét hàm ếch rộng ở phía dưới có nguy cơ sạt lở bất cứ lúc nào.

Nạn khai thác cát trái phép trên sông Đồng Nai đang đẩy cuộc sống của người dân địa phương vào cảnh bế tắc. Nhiều năm qua, người dân địa phương đã nhiều lần lên tiếng đề nghị chính quyền và các ngành chức năng can thiệp, ngăn chặn nạn hút cát trái phép nhưng tình trạng này vẫn diễn ra theo kiểu “bắt cóc bỏ đĩa”, nỗi lo của người dân ngày càng chồng chất mà còn thêm bị đe dọa bởi những kẻ thường pháp luật.

Trước sự lộng hành của “cát tặc”, không ít hộ dân đã liều mình chống trả và bị “cát tặc” đe dọa "xử", có người làm chòi canh để giữ đất nhưng cũng chẳng thấm vào đâu khi lực lượng của bọn cát tặc rất đông trong khi người dân lại thân yếu, thế cô. Đường cùng, bà con đành bán đất, bán vườn đi nơi khác sinh sống. Cứ thế, sông Đồng Nai ngày càng bị sạt lở nặng hơn…