Theo kênh Discovery thì tiêm kích MiG-25 lấy cảm hứng từ loạt phim Wings of the Red Star, trong khi đó các chuyên gia Phương Tây lại nhận định rằng MiG-25 mang dáng dấp chiếc A-5 Vigilante của hãng hàng không Bắc Mỹ.
Các chương trình thiết kế MiG-25 được thành lập vào năm 1958, nguyên mẫu đầu tiên E-155 ra mắt vào năm 1961-1962.
 |
| Nguyên mẫu E-155 tiền thân của MiG-25. Nguồn ảnh: Wiki |
Chiến đấu cơ MiG-25 không sử dụng nhôm cho thiết kế khung thân - vật liệu vốn rất phổ biến ở phương Tây thời đó cho ngành hàng không, mà sử dụng hợp kim thép và niken cùng với việc sử dụng hạn chế vật liệu tian trên mép và những nơi có nhiệt độ cao do cọ xát với không khí.
Cũng trong tháng 5/1960, dự án máy bay ném bom chiến lược siêu thanh XB-70 của Mỹ đã thực hiện chuyến bay thử nghiệm đầu tiên và ra mắt công chúng tại Palmdale, California sau khi bị hủy bỏ tới ba lần trong các năm 1959, 1960 và 1961.
 |
| Máy bay ném bom chiến lược siêu thanh XB-70 của Mỹ . Nguồn ảnh: Wiki |
Cho đến thời điểm đó máy bay do thám U-2 vẫn là mối nguy hiểm cùng với máy bay do thám SR-71 của Không quân Mỹ có khả năng bay ở vận tốc Mach 3. Vì thế mặc dù gặp khó khăn nhưng dự án tiêm kích đánh chặn Foxbat vẫn không bị hủy bỏ. Chúng dự tính được thiết kế để đối phó với cả U-2, SR-71 và cả XB-70.
Tổng công trình sư Mikoyan đã phải rời phòng thiết kế của mình vào tháng 3 năm 1964 vì lý do sức khỏe, ông đã không có cơ hội để nhìn thấy sự ra đời của máy bay MiG-25, thực vậy ông đã qua đời bởi cơn đau tim trước khi MiG-25 đi vào phục vụ một tháng.
 |
| Tổng công sư Xô Việt vĩ đại Artem Ivanovich Mikoyan. Nguồn ảnh: Wiki |
Vào tháng 3/1965, thông báo đầu tiên về hiệu suất của máy bay đã được đưa ra sau khi chiếc máy bay MiG-25 đã bay ở vận tốc 2.253km/h quãng đường 150km.
Những chiếc MiG-25 Foxbat xuất hiện công khai lần đầu tiên tại triển lãm hàng không, được tố chức tại sân bay Domodedovo nhân kỷ niệm 50 năm Cách mạng tháng 10 Nga vào ngày 9/10/1967. Khi ấy xuất hiện trên bầu trời 3 chiếc MiG-25, và chương trình phát thanh giới thiệu là chúng có khả năng đánh chặn ở vận tốc Mach 3. Cả chuyên gia Nga lẫn Phương Tây đều bất ngờ, thậm chí báo chí Xô Viết gần như không có bất kỳ thông tin nào về MiG-25 cho tới tận năm 1972.
Bên cạnh biến thể đánh chặn, MiG-25 còn có biến thể làm nhiệm vụ trinh sát tầm cao. Nó vận hành và truyền thông tin vô tuyến trực tiếp với mặt đất, những chiếc MiG-25R này có khả năng chụp ảnh toàn bộ Vương Quốc Anh chỉ trong một chuyến bay.
Phương Tây đã có cơ hội để thấy sự trình diễn của MiG-25 trong cuộc chiến tranh giữa Israel và Ai Cập. Bốn máy bay MiG được gọi là X-500 đã được điều sang Ai Cập vào năm 1971, mặc dầu máy bay mang phù hiệu Ai Cập nhưng Ai Cập lại không được đụng đến chúng, bởi vì thực ra các máy bay này thuộc Liên Xô và chúng được điều khiển bởi phi công của họ.
Khi một trong các máy bay F-4 Phantom của Israel phát hiện ra MiG-25R và cố gắng để ngăn chặn các máy bay này đang bay ở tốc độ Mach 2,5, tuy nhiên nhận thấy thế, chiếc MiG đã nhẹ nhàng tăng tốc lên ngưỡng Mach 3,2 và biến mất không để lại dấu vết.
Các động cơ của MiG-25 có lực đẩy lên tới 12,5 tấn. MiG-25 không phải là máy bay được thiết kế cho cận chiến, nhưng là thiết kế đánh chặn để có thể bay càng nhanh càng tốt.
Vào cuối thập niên 1960, Hoa Kỳ đã phát triển F-15 như một đối chọi với MiG-25 từ những thông tin về tốc độ, độ cao… mà họ biết được một cách mơ hồ về loại máy bay này.
Các chuyên gia Phương Tây cho rằng MiG-25 có khả năng bay rất nhanh trên quãng đường thẳng, do đó họ nghĩ rằng máy bay sử dụng vật liệu composite hiện đại để giảm trọng lượng, và chúng trang bị động cơ phản lực tối ưu. Họ còn cho rằng MiG-25 có khả năng chiến đấu trên không rất tốt.
Từ những nhận định này, các kỹ sư người Mỹ đã đưa ra một thiết kế cuối cùng về một loại máy bay có những tính năng tốt và có thể phá những kỷ lục của máy bay MiG-25, dẫu rằng dự án này rất phức tạp và khá tốn kém. Chiếc máy bay F-15 ra đời và đi phục vụ cuối năm 1972, tuy thế những bí ẩn về MiG-25 vẫn còn tiếp tục cho tới mãi tận năm 1976, họ chỉ có thể biết được lời giải nhờ việc phi công Liên Xô Belenko đào tẩu mang theo bảo bối MiG-25.
 |
| Tiêm kích chiếm ưu thế trên không F-15 của Mỹ . Nguồn anh: Wiki |
Ngày 6/9/1976 Viktor Belenko đào thoát sau khi cất cánh từ căn cứ không quân Sokolovka và đã hạ cánh an toàn xuống Nhật Bản. Từ sự kiện này, sau khi khám phá MiG-25 thì nhận thức về MiG-25 của Phương Tây hoàn toàn thay đổi. Nó rất nặng, tầm bay ngắn và được thiết kế đơn giản hơn so với những gì mà Phương Tây nghĩ. Máy bay được thiết kế rất thô với các mối hàn gồ ghề. Nó có thể đạt tốc độ khá cao nhưng chỉ trong thời gian ngắn.
Việt Hùng