Hiện nay, nhiều người có lẽ vẫn còn giữ quan niệm xe ôtô phải chạy không tải để làm nóng động cơ vào mùa đông. Người ta tin rằng việc làm này sẽ tốt cho động cơ hơn. Tuy nhiên, việc làm này có thực sự cần thiết hay không? Hãy cùng đi tìm câu trả lời trong bài viết sau.
Xe ôtô có cần chạy không tải để làm nóng động cơ vào mùa đông?
Quan niệm cho xe chạy không tải để làm nóng máy bắt nguồn từ nhiều năm về trước khi động cơ vẫn còn dùng bộ chế hòa khí (bình xăng con) cơ học. Ở nhiệt độ quá thấp, bộ phận này không thể điều tiết chính xác tỷ lệ hòa khí khiến một phần nhiên liệu bơm vào buồng đốt sẽ bị dư thừa, không được đốt cháy triệt để. Vào mùa đông, xăng sẽ không bốc hơi nhanh nên động cơ đời cũ cần thời gian chạy không tải để cải thiện quá trình đốt cháy và ngăn "chết máy" cho đến khi nóng lên.
Ngày nay, động cơ đời mới được trang bị hệ thống phun xăng điện tử, dùng máy tính để điều chỉnh hỗn hợp không khí - nhiên liệu cho phù hợp với các điều kiện vận hành. Bộ điều khiển động cơ ECU sẽ giám sát quá trình vận hành của động cơ bằng các cảm biến để bơm thêm hoặc bớt nhiên liệu khi cần. Do đó, động cơ ngày nay không cần chạy không tải để làm nóng vào mùa đông như trước.
 |
|
Xe ôtô ngày nay không cần chạy không tải để làm nóng động cơ vào mùa đông như trước.
|
Ở những quốc gia có mùa đông không quá lạnh như Việt Nam, việc cho xe chạy không tải để làm nóng động cơ là không cần thiết. Các hãng ôtô hiện nay cũng không khuyên người dùng phải làm nóng động cơ trước khi khởi hành. Riêng hãng Kia khuyên người dùng làm nóng động cơ với điều kiện nhiệt độ dưới -18 độ C hoặc xe lâu không dùng.
Tác hại của việc cho xe chạy không tải để làm nóng động cơ
Lãng phí nhiên liệu
Theo Phòng thí nghiệm quốc gia Argonne thuộc Bộ Năng lượng Mỹ (DOE), một chiếc sedan cỡ C điển hình, ví dụ như Honda Civic hay Mazda3, dùng động cơ xăng 2.0L sẽ tiêu thụ khoảng 0,6 lít nhiên liệu nếu chạy không tải trong 1 tiếng. Nghe có vẻ không nhiều nhưng nếu cộng dồn tất cả xe lại với nhau thì sẽ tạo ra con số rất lớn. DOE ước tính những chiếc xe du lịch tại Mỹ có thể gây lãng phí 11 tỷ lít nhiên liệu mỗi năm vì chạy không tải.
Làm hỏng động cơ
Theo ông Stephen Ciatti, kỹ sư trưởng kiêm chuyên gia về động cơ đốt trong tại Phòng thí nghiệm quốc gia Argonne, khi xe chạy không tải, động cơ sẽ nóng lên chậm hơn so với khi xe chạy trên đường khiến ECU phải tiếp tục cung cấp hỗn hợp không khí - nhiên liệu trong thời gian dài hơn. Vì xăng vốn là chất dung môi nên hỗn hợp không khí - nhiên liệu có thể rửa trôi dầu trên thành xi-lanh hoặc xéc măng. Điều này dẫn đến ma sát giữa các bộ phận tăng lên, đẩy nhanh quá trình ăn mòn và giảm tuổi thọ động cơ.
Thay vì để xe chạy không tải, việc khởi hành luôn sẽ giúp dầu bôi trơn tăng nhiệt độ nhanh hơn và luân chuyển tốt hơn trong động cơ. Dầu bôi trơn động cơ ngày này còn được thiết kế để bám vào các bộ phận trong động cơ thay vì ngay lập tức chảy xuống các-te dầu. Những bộ phận động của động cơ như xi-lanh và xéc măng có thể giãn nở đúng kích cỡ nhờ nhiệt, cho phép động cơ hoạt động tối ưu.
Ô nhiễm môi trường
Không chỉ làm lãng phí nhiên liệu, thói quen chạy không tải để làm nóng động cơ vào mùa đông của một số tài xế còn gây ô nhiễm môi trường. Bộ Năng lượng Mỹ cho biết xe chạy không tải thải ra khoảng 27 triệu tấn CO2 vào môi trường mỗi năm. Đây là nguồn gây ô nhiễm không khí lớn. Một nghiên cứu vào năm 2009 cho thấy việc xe chạy không tải đóng góp 1,6% vào tổng lượng khí nhà kính tại Mỹ, gần gấp đôi lượng khí thải của ngành sản xuất sắt thép cộng lại.
Nên để xe chạy không tải để làm nóng động cơ trong bao lâu?
Theo ông John Ibbotson, kỹ sư trưởng của tạp chí Consumer Reports, vào mùa đông, người lái có thể cho xe chạy không tải để làm nóng động cơ trong thời gian khoảng 1 phút trước khi đi. Việc làm này sẽ giúp nội thất của xe ấm lên. Tuy nhiên, một số tài xế lại cho xe chạy không tải lâu hơn, lên đến 20 phút, để nội thất thực sự ấm. Thế nhưng, cách nhanh nhất để làm động cơ nóng lên chính là chạy trên đường. Khi bạn chạy xe trên đường, động cơ sẽ chỉ mất vài phút để nóng lên. Con số tương ứng khi chạy không tải là 15 hoặc 20 phút.
 |
|
Đồng hồ báo nhiệt độ động cơ của xe.
|
Trong khi đó, theo Bộ Năng lượng Mỹ, tài xế chỉ nên để xe chạy không tải trong thời gian khoảng 30 giây. Thời gian này là đủ để động cơ được bôi trơn toàn bộ.
Động cơ của xe ôtô sẽ được bôi trơn hoàn toàn trước khi đạt nhiệt độ vận hành thông thường, khoảng 87 - 103 độ C. Khi bạn khởi động máy, bơm dầu sẽ lập tức luân chuyển dầu đi khắp nơi để nhanh chóng bôi trơn toàn bộ những bộ phận động của động cơ. Động cơ đời cũ thường khô và chưa được bôi trơn đầy đủ bằng dầu khi mới khởi động. Trong khi đó, xe đời mới đã được cải tiến công nghệ nên động cơ sẽ được bôi trơn đầy đủ trong thời gian vỏn vẹn chỉ 20 - 30 giây. Khi bạn bước vào xe, khởi động máy, thắt dây an toàn, chỉnh tư thế ngồi thoải mái và bật một số tính năng trên xe, động cơ có thể chưa đạt nhiệt độ vận hành tối ưu. Tuy nhiên, lúc này, động cơ đã được bôi trơn đầy đủ và bạn hoàn toàn có thể khởi hành luôn.
 |
|
Biểu tượng báo động cơ chưa đạt nhiệt độ vận hành của Honda HR-V
|
Ngoài ra, bạn không nên đạp thốc ga ngay khi mới khởi động máy, dù là vào mùa đông hay mùa hè, mà hãy chờ động cơ đủ nóng rồi mới làm như vậy. Nếu xe của bạn có đồng hồ báo nhiệt độ động cơ thì hãy nhìn vào đây. Khi kim chỉ vào giữa 2 chữ cái "C" (lạnh) và "H" (nóng) nghĩa là động cơ đã đạt nhiệt độ vận hành thông thường. Với một số xe, trên bảng đồng hồ lại có biểu tượng nhiệt kế để báo nhiệt độ động cơ. Khi biểu tượng này bật màu xanh nghĩa là động cơ chưa đạt nhiệt độ vận hành tối ưu. Khi biểu tượng này tắt đi thì mới là lúc động cơ đã đủ nóng.
Thảo Nguyễn