Theo báo cáo bán hàng mới nhất từ VAMM (Hiệp hội các nhà sản xuất xe máy Việt Nam), tổng doanh số bán hàng năm 2020 (tính từ tháng 01 năm 2020 đến hết tháng 12 năm 2020) là 2.712.615 xe, giảm 16,66% so với năm 2019. Hầu hết các hãng xe thành viên đều bị ảnh hưởng bởi dịch covid-19 cũng như khó khăn của nhiều lĩnh vực sản xuất khiến người mua thắt chặt chi tiêu.
Trong đó, lượng xe máy Honda Việt Nam bán ra ghi nhận sự sụt giảm lớn nhất từ trước đến nay, chỉ đạt 2.142.564 chiếc, giảm 16,7% tương đương 431.000 xe so với năm 2019. Số lượng xe bán ra năm 2020 thậm chí còn thấp hơn so với năm 2018 và 2017.
 |
| Lượng xe máy Honda Việt Nam bán ra ghi nhận sự sụt giảm lớn nhất từ trước đến nay, chỉ đạt 2.142.564 chiếc, giảm 16,7% tương đương 431.000 xe so với năm 2019. |
Ở chiều ngược lại, đối thủ chính của Honda là Yamaha chỉ bị tụt giảm nhẹ, nhưng có thêm nhiều điểm sáng như chiếm ngôi tiết kiệm nhiên liệu số 1 của cả xe ga và xe số, tạo cơn bão truyền thông khi ra mắt chiếc Yamaha Exciter 155 VVA mới.
Sự “lệch pha” giữa hai “kình địch” xe máy có lẽ xuất phát từ một số yếu tố mang tính quyết định từ định vị thị trường, kèm thay đổi xu hướng công nghệ.
Xe máy Honda vốn ăn sâu vào tâm trí người Việt Nam do tiết kiệm nhiên liệu, nhưng với số liệu đo đạc từ cục đăng kiểm công bố chính thức đầu năm 2020, Yamaha chiếm ngôi vương ở cả xe ga và xe số.
 |
| Theo thống kê và đo đạc từ cục đăng kiểm, Yamaha chiếm ngôi tiết kiệm nhiên liệu số 1 Việt nam với 3 mẫu xe Grande, Jupiter, và Sirius Fi. |
Cụ thể, đầu năm 2020, cục đăng kiểm Việt Nam chính thức công bố mức đo tiêu thụ nhiên liệu của các mẫu xe và bắt buộc dán nhãn mức mức tiêu thụ nhiên liệu. Theo thống kê và đo đạc từ cục đăng kiểm, Yamaha chiếm ngôi tiết kiệm nhiên liệu số 1 Việt nam với 3 mẫu xe Grande, Jupiter, và Sirius Fi đã khiến nhiều người tiêu dùng Việt Nam chuyển sang mua những mẫu xe này. Điều này khiến doanh số SH mode và Lead giảm thê thảm, lần lượt số giảm là 36.000 xe SH mode và 60.000 xe Lead so với năm ngoái.
Bên cạnh đó năm 2020 chứng kiến thất bại của Honda với chiếc Winner X. Kéo dài suốt cả năm, mẫu xe underbone côn tay của Honda liên tục giảm giá do ế ẩm với mức chưa từng có. Giai đoạn tháng 9-11/2020, giá Winner X giảm 12-15 triệu đồng khiến cho đại lý Honda chịu lỗ sâu. Nhiều ý kiến được phân tích mổ sẻ trên các diễn đàn xoay quanh chiếc Winner X cũng vì sự mất giá này.
 |
| Năm 2020 cũng chứng kiến thất bại của Honda với chiếc Winner X. |
Tựu chung, lý do chính Winner X, vốn được mệnh danh là Air Blade côn tay thất bại là do thiết kế kềnh càng, thiếu tính thể thao, và dính nhiều lỗi nguy hiểm như động cơ bị tăng cam, vỏ xe ọp ẹp. Việc xe bị mất giá trầm trọng khiến nhiều khách hàng mua xe Winner X bức xúc và thất vọng.
Khác với Honda, năm 2020 chứng kiến một số điểm sáng mới của Yamaha về mặt doanh số. Mẫu xe Sirius có sức tiêu thụ tăng vọt so với năm 2019 khi bán hơn 120.000 xe.
 |
| Yamaha cho ra mắt mẫu xe Exciter 155 VVA. Ngay sau khi ra mắt mẫu xe này đã “cháy hàng” và bị đội giá tại các cửa hàng đại lý. |
Bên cạnh đó tháng 12/2020, Yamaha cho ra mắt mẫu xe Exciter 155 VVA. Ngay sau khi ra mắt mẫu xe này đã “cháy hàng” và bị đội giá tại các cửa hàng đại lý. Sự xuất hiện của Exciter 155 VVA ngay lập tức tác động tiêu cực đến Winner X của Honda. Nhiều đại lý doanh số Winner X giảm tới 70%, gần như không bán được. Gần như với lợi thế này, Yamaha tiếp tục thống trị trong phân khúc xe côn tay Underbone trong thời gian tới.
Có thể thấy, dịch COVID-19 tác động rất mạnh đến thị trường xe máy Việt Nam năm vừa qua. Tuy nhiên, sự sụt giảm của Honda cũng như các nhà sản xuất khác cũng một phần do doanh số xe máy truyền thống tại Việt Nam đã đến mức bão hòa trong vài năm trở lại đây sau khi đạt đỉnh vào năm 2018 với gần 3,4 triệu. Chính vì vậy, bài toán đổi mới chính mình gần như là yếu tố quyết định để cải thiện doanh số. Về điểm này, có vẻ Honda đang dần tụt lùi so với các đối thủ vốn trước đây bị coi là “chiếu dưới” như Yamaha, Suzuki, Piaggio.
Thảo Mai