Sau chiến dịch quân sự đặc biệt của Tổng thống Vladimir Putin tại Ukraine vào hồi cuối tháng 2 năm nay, hàng loạt hãng xe phương Tây, Mỹ và Nhật Bản như Mercedes-Benz, BMW, Land Rover, Jaguar, Volvo, Ford, Toyota, Mitsubishi, Nissan hay Renault đã rút khỏi thị trường Nga. Động thái này đã đưa các hãng xe ôtô Trung Quốc vào tình thế "ngư ông đắc lợi".
 |
| Các hãng xe phương Tây rút khỏi Nga, ôtô Trung Quốc hưởng lợi. |
Theo dữ liệu của Reuters, các hãng xe Trung Quốc hiện chiếm gần 1/3 thị phần của thị trường ôtô Nga. Lượng xe du lịch của các công ty Trung Quốc như Haval, Chery và Geely bán ra tại Nga đã tăng lên 16.138 xe trong tháng 11/2022 vừa qua, gần gấp đôi so với con số 8.235 xe vào hồi tháng 1 năm nay. Trong khi đó, dữ liệu của công ty phân tích Autostat cho thấy thị phần của các hãng xe Trung Quốc tăng từ 9,6% lên 31,3%.
Tuy nhiên, nếu so với các hãng ôtô Nga thì thị phần của xe Trung Quốc vẫn chưa là gì. Trong tháng 11 vừa qua, thị phần của các hãng xe Nga đã tăng đến 35 lần.
 |
|
Thị phần của các hãng ôtô Trung Quốc tại Nga trong 11 tháng năm 2022 (nguồn: Reuters).
|
So với cùng kỳ năm ngoái, lượng xe du lịch và xe thương mại hạng nhẹ ở thị trường Nga đã giảm gần 60%. Nguyên nhân bắt nguồn từ những lệnh trừng phạt của phương Tây khiến Nga không thể tiếp cận nguồn nguyên vật liệu. Ngoài ra, nhu cầu mua ôtô của người Nga cũng giảm xuống trong khi giá xe lại tăng lên do khan hiếm hàng.
Hiệp hội kinh doanh châu Âu (AEB) cho biết, trong tháng 11/2022 vừa qua, lượng xe du lịch và xe thương mại hạng nhẹ bán ra tại thị trường Nga chỉ đạt 46.403 chiếc. Trong cả năm 2022, doanh số xe của toàn thị trường Nga dự kiến sẽ đạt khoảng 600.000 chiếc.
"Lượng xe do các thương hiệu phương Tây sản xuất và xe nhập khẩu đều thấp. Do đó, thị trường Nga được chia cho các hãng ôtô nội địa và Trung Quốc", chuyên gia phân tích ôtô người Nga Vladimir Bespalov nói với phóng viên Reuters.
Các mẫu xe nội địa đáp ứng được nhu cầu mua ôtô giá rẻ, ở mức dưới 1,5 triệu Ruble (khoảng 23.961 USD), của người dân Nga. Trong khi đó, xe Trung Quốc lại thay thế ô tô phương Tây ở phân khúc giá hơn 2,5 triệu Ruble (40.000 USD).
 |
|
Các hãng xe phương Tây rút khỏi Nga, ô tô Trung Quốc thành "hàng cao cấp" tại xứ sở bạch dương
|
Sự quay lưng của các hãng ôtô phương Tây còn khiến người Nga phải đưa thương hiệu xe từ thời Liên Xô cũ là Moskvich còn quay trở lại thị trường. Mẫu xe đánh dấu sự hồi sinh của thương hiệu này là Moskvich 3. Tuy nhiên, mẫu xe này thực chất chỉ là phiên bản đổi tên của ôtô Trung Quốc JAC JS4.
Moskvich cho biết hiện đang hợp tác với một đối tác nước ngoài. Tuy nhiên, Moskvich không hé lộ tên của đối tác này. Trong khi đó, hãng ôtô Trung Quốc JAC không bình luận gì về việc này.
Kể từ đầu những năm 2000, các hãng xe phương Tây đã cố gắng giành thị phần tại thị trường Nga bằng cách xây dựng nhà máy ở đây. Tuy nhiên, hiện phần lớn các hãng xe phương Tây hiện đều đã ngừng hoạt động tại thị trường này vì xung đột giữa Nga và Ukraine.
Bản thân Moskvich cũng sản xuất ôtô tại nhà máy cũ của thương hiệu xe Pháp Renault. Ông Bespalov dự đoán các hãng xe Trung Quốc có thể chiếm khoảng 35% thị phần vào năm sau nếu tình hình kinh tế tại Nga tiếp tục không thay đổi. Ông cũng cho rằng thị trường ôtô Nga sẽ dần hồi phục vào năm 2023 với lượng tiêu thụ khoảng 800.000 xe.
Trong 10 tháng đầu năm nay, Nga là thị trường nhập khẩu xe Trung Quốc lớn thứ 6 thế giới, chiếm khoảng 3,9%, không thay đổi so với cùng kỳ năm ngoái. Ngoài xe nguyên chiếc, Nga còn nhập khẩu cả phụ tùng ôtô từ Trung Quốc.
Thảo Nguyễn