Vì sao nhà lãnh đạo Kim Jong-un hủy chuyến thăm Nga?

Việc lãnh đạo tối cao CHDCND Triều Tiên Kim Jong-un bỗng nhiên hủy bỏ chuyến thăm Moscow đã được lên kế hoạch vào tuần tới để kỷ niệm 70 năm kết thúc Chiến tranh thế giới thứ II ở Châu Âu đã gây ra nhiều lời đồn đoán.

Không có lời giải thích nào được đưa ra từ phía các quan chức ở Bình Nhưỡng cũng như từ thông tấn xã chính thức KCNA. Theo các giới chức Nga, quyết định nói trên “có liên quan đến các vấn đề nội bộ của Triều Tiên”.

Ông Kim Yong-hyun, một giáo sư nghiên cứu về CHDCND Triều Tiên tại Đại học Dongguk (Hàn Quốc), được đài TNHK dẫn lời nói rằng ông Kim Jong-un không muốn làm phật lòng Trung Quốc khi thực hiện chuyến công du nước ngoài đầu tiên đến Nga. Ông nói dường như nhà lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong-un quyết định không đi Nga bởi vì ông ta có thể cảm thấy không thoải mái nếu giáp mặt với Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình ở Moscow.

Thông qua viện trợ và thương mại, Trung Quốc là nước chủ yếu cung cấp thực phẩm và năng lượng cho CHDCND Triều Tiên. Vì thế cũng là điều hợp lý khi nhà lãnh trẻ Kim Jong-un muốn lấy Bắc Kinh làm nơi đến cho chuyến xuất ngoại đầu tiên của mình.

Tuy nhiên, hiện có dấu hiệu căng thẳng Trung-Triều. Trong tuần này,Trung Quốc đang điều tra vụ sát hại ba người dân của một thị trấn nhỏ, nơi lính biên phòng Triều Tiên bị cáo buộc đã băng qua biên giới. Cũng đã có các dấu hiệu về sự quan ngại gia tăng của các giới chức Trung Quốc liên quan đến qui mô kho vũ khí hạt nhân của Triều Tiên. Tháng trước, các chuyên gia hạt nhân Trung Quốc nói với các giới chức Mỹ rằng Bình Nhưỡng có thể đã có 20 đầu đạn, cao hơn con số từ 10 đến 16 quả bom nguyên tử mà các chuyên gia Hoa Kỳ đã ước tính. Bắc Kinh còn tin là Bình Nhưỡng có khả năng tăng gấp đôi kho vũ khí của họ vào năm tới.

Chuyên gia phân tích thời cuộc Triều Tiên Daniel Pinkston thuộc tổ chức Khủng hoảng Quốc tế bác bỏ các giả thuyết cho rằng các diễn biến mới đây cho thấy tình trạng bất ổn trong chế độ, hoặc bất kỳ dấu hiệu nào cho thấy ông Kim Jong-un đang bị lỏng tay cương. Ông Pinkston cũng nói việc bãi bỏ chuyến đi Moscow vào phút chót không phải là điều bất thường.

Ông Pinkston phỏng đoán rằng các cuộc thương thảo Nga-Triều Tiên đã bị tan vỡ hoặc về nghi thức hoặc vì những yêu cầu từ phía này tìm cách áp đặt đối với phía kia.

CHDCND Triều Tiên vốn có “truyền thống” đòi những nhượng bộ trước khi đồng ý giao tiếp trong đối thoại quốc tế về việc hạn chế chương trình hạt nhân của họ. Cựu tổng thống Nam Triều Tiên Lee Myung-bak mới đây đã tiết lộ rằng vào năm 2009, nhà lãnh đạo Kim Jong-il đã đòi 10 tỷ USD tiền mặt…như điều kiện tiên quyết để tiến hành cuộc họp thượng đỉnh với Hàn Quốc.

Các chuyên gia phân tích cho rằng rất có thể Bình Nhưỡng đã bỏ cuộc, sau khi Moscow từ chối không cung cấp đầu tư hay kỹ thuật quân sự đáng kể. Có thể, phía  Nga đã đòi Bình Nhưỡng phải nhượng bộ để nối lại đàm phán quốc tế về chương trình hạt nhân hay kiềm chế trong việc thử nghiệm tên lửa trong tương lai.

Một khả năng khác có thể là ông Kim Jong-un đã bãi bỏ chuyến đi Nga, sau khi nhận ra rằng ông sẽ không đóng một vai trò nổi bật trong lễ kỷ niệm ở Moscow.

Chuyên gia Pinkston nói phần lớn việc phân tích về nội bộ Triều Tiên chỉ là phỏng đoán chưa được kiểm chứng. Ông cho rằng điều quan trọng là chớ nên phỏng đoán quá nhiều, nhất là trong khi Bán đảo Triều Tiên đã trở nên bình ổn hơn với thời gian, bất chấp những sự cố bột phát lẻ tẻ.