Với lệnh ngừng bắn mới bắt đầu từ 9/12 giữa Kiev và ly khai ở phía đông của Ukraine, điện Kremlin đã giảm sự chắc chắn của mình về số phận chính trị của khu vực đang tranh chấp Donetsk và Luhansk.
Theo tờ Novaya Gazeta của Nga dẫn lời các quan chức trong điện Kremlin, các nguồn tin trong chính phủ Nga và quân ly khai Ukraine cho rằng Moscow đã từ bỏ ý định giúp hai tỉnh ly khai trở thành một quốc gia độc lập. Thay vào đó, Moscow ưu tiên việc cả Donetsk và Lugansk trở thành các khu vực tự trị trong Ukraine.
 |
| Xe tăng Quân đội Ukraine ở miền đông. |
Trong khi các lý do cho sự thay đổi này của chính sách trong điện Kremlin đã không được tiết lộ trong báo cáo, nhưng chắc chắn rằng sự độc lập sẽ đẩy cả khu vực phải dựa vào Nga về tài chính để phục hồi từ cuộc chiến tranh và bắt đầu hoạt động như một quốc gia độc lập. Đó là điều mà Nga - một nước đang gặp khó khăn về tài chính, muốn tránh.
"Nga rõ ràng không muốn thu nhận Donetsk và Lugansk. Việc ly khai Ukraine trở thành các nước độ lập sẽ gây thêm nhiều áp lực cho Nga", bà Sarah Lain - chuyên gia về Nga và Liên Xô tại Viện Đoàn kết Hoàng gia có trụ sở ở London nhận định.
Cả hai khu vực ở Đông Ukraine được thay đổi cách điều hành theo cùng một cách với Crimea, sau một cuộc bỏ phiếu vào tháng 9.
Đi kèm với sự kiện này, Nga cũng phải hứng chịu hàng loạt các lệnh trừng phạt từ phương Tây.
Điều này khiến cả Lugansk và Donetsk rơi vào một tình thế khó khăn. Dân số tham gia bầu cử ở cả những vùng đã bỏ phiếu có số phiếu áp đảo để những vùng này trở thành quốc gia độc lập với hi vọng
Nga sẽ chống đỡ cho họ về mặt tài chính, bà Lain cho biết.
Thủ tướng Ukraine Arseniy Yatsenyuk cắt các khoản thanh toán cho 2 khu vực với tổng trị giá 2,6 tỷ USD bao gồm tiền lương và lương hưu trong khu vực công.
"Nga không thể đủ khả năng để đảm nhận trách nhiệm đó, đặc biệt là cho các vấn đề với nền kinh tế của nước này. Tuy nhiên, Moscow cũng không thể xuống thang vì các tuyên bố sẽ bảo vệ người nói tiếng Nga ở miền đông Ukraine trước đó", bà Lain nhận xét.
Nhưng tài chính không phải là lý do duy nhất khiến ông Putin chỉ muốn xem Donetsk và Luhansk vẫn là khu vực tự trị. Nga cũng có lý do địa chính trị để giữ cho cả hai khu vực bị khóa trong "cuộc xung đột lạnh". Việc này sẽ khiến cho Ukraine khó gia nhập EU và NATO.
"Nga đang nỗ lực để tạo ra những điều tương tự như trong cuộc xung đột với Gruzia, mà kết quả trong việc tạo ra các trạng thái bán tự trị Nam Ossetia và Abkhazia", nhà phân tích về Nga Emma Ashford tại viện CATO ở Washington cho hay.
Chìa khóa cho Nga, bà Lain nói, là để phe ly khai Ukraine để giữ lại quyền tự chủ của họ, mà "giữ mối liên hệ với chính phủ Kiev, có nghĩa để nó vẫn là vấn đề của Kiev".
Ngô Trang