Ý định này đã xuất hiện ngay lúc bắt đầu của cuộc tranh luận đầu tiên giữa hai ứng viên tổng thống Mỹ trong tuần này. Nó cho thấy đó không phải là một bức tường trên biên giới Mỹ-Mexico mà là một bức tường bao vây Trung Quốc.
Chỉ sau có 7 giây sau phát biểu nhập cuộc, ứng viên tổng thống Donald Trump đã chĩa mũi dùi vào Trung Quốc. Ông Trump giận dữ nói: "Công việc của chúng ta đang chạy khỏi đất nước ... Nếu bạn nhìn vào những gì Trung Quốc đang làm (với Mỹ)... Họ đang làm mất giá đồng nội tệ và không có ai trong chính phủ của chúng ta chống lại họ".
Mặc dù đã dành nhiều thời gian để công kích người Mexico và người Hồi giáo hơn nói về “mối đe dọa Trung Quốc”, ứng viên tổng thống Donald Trump nói rõ ràng rằng ông dự định tăng thuế đối với hàng xuất khẩu của Trung Quốc và trừng phạt Bắc Kinh vì là kẻ “thao túng tiền tệ lớn nhất thế giới”. Điều đó có nghĩa là một “bức tường thuế quan” sẽ được dựng lên và nó có thể làm lu mờ bức trường thành kiên cố mà ông Trump muốn xây dựng dọc theo biên giới Mỹ-Mexico.
 |
| Donald Trump còn viện dẫn “Vạn Lý Trường Thành” của Trung Quốc để biện minh cho tính khả thi của việc xây dựng “bức tường Mexico”. Ảnh Mother Jones |
Thậm chí, Donald Trump còn viện dẫn “Vạn Lý Trường Thành” của Trung Quốc để biện minh cho tính khả thi của việc xây dựng “bức tường Mexico”. Ông này cũng chỉ ra rằng “bức tường lớn Trung Quốc” dài gấp 7 lần “bức tường Mexico” và để xây dựng “Vạn Lý Trường Thành” người Trung Quốc cổ đại không hề có các thiết bị thi công hiện đại.
Tuy nhiên, giới nhà phê bình đã nhanh chóng chỉ ra rằng việc xây dựng “Vạn Lý Trường Thành” phải mất nhiều thế kỷ và trên thực tế , nó không hề có hiệu quả trong việc ngăn chặn quân xâm lược phương Bắc.
Đó là chưa kể chi phí giải phóng mặt bằng và tác hại đến môi trường. Chính vì vậy, sẽ không có một “Vạn Lý Trường Thành” mới trong nhiệm kỳ đầu của Donald Trump và chắc chắn một bức trường thành không phải là một sự lựa chọn thay thế cho các thiết bị bảo vệ biên giới hiện đại mà khoa học công nghệ có thể cung cấp.
Trên thực tế, “tổng thống” Donald Trump có thể phải tăng gấp đôi nỗ lực trong việc việc xây dựng “bức tường thuế quan” chống lại Mexico và Trung Quốc. Nói cách khác, ông ta sẽ bắt đầu một cuộc chiến tranh thương mại mới.
Donald Trump đã nhiều lần kêu gọi áp đặt các biểu thuế khác, đánh thuế từ 25% đến 45% hàng hóa nhập khẩu từ Trung Quốc. Nhà kinh tế trưởng của Daiwa Asia, ông Kevin Lai ước tính rằng việc áp đại trà mức thuế 45% sẽ giảm tốc độ tăng trưởng kinh tế của Trung Quốc từ mức trên 6% xuống còn 4,8%.
Một nghiên cứu mới của Viện Peterson về kinh tế quốc tế nhìn nhận tác động đến nền kinh tế Mỹ và thấy rằng một "cuộc chiến thương mại tổng lực" sẽ khiến cho nền kinh tế Mỹ vào tăng trưởng âm vào năm 2019, tỷ lệ thất nghiệp sẽ tăng lên 8,4 phần trăm và 4 triệu việc làm ở khu vực tư nhân sẽ bị mất.
Luật pháp Mỹ cho phép tổng thống đơn phương áp đặt thuế quan trong trường hợp khẩn cấp kinh tế và với những gì được kêu gọi trong chiến dịch vận động bầu cử, Donald Trump chắc chắn sẽ làm theo cách này. Tuy nhiên, vẫn còn chưa rõ liệu Donald Trump có chấp nhận nguy cơ đổ vỡ kinh tế và áp thuế cao đối tất cả mọi thứ xuất khẩu từ Trung Quốc hay không.
Khi các vi mạch của Nhật Bản tràn ngập thị trường thế giới trong những năm cuối thập niên 1980, Tổng thống Ronald Reagan đã áp thuế 100% đối với các sản phẩm bán dẫn, máy tính cao cấp và TV của Nhật Bản. Chính quyền Bush cũng đã làm cái điều tương tự trong năm 2002 để bảo vệ ngành công nghiệp thép của Mỹ. Sau này, WTO đã ra phán quyết chống lại các mức thuế nói trên, nhưng động thái này đã bảo vệ công nghiệp Mỹ được một vài năm.
Trong một bài phát biểu về chính sách kinh tế ở New York gần đây, Donald Trump đã nhắc lại ý định trừng phạt Trung Quốc thao túng tiền tệ. Ông nói: "Chúng tôi sẽ áp dụng mức thuế đối với bất kỳ quốc gia nào thao túng tiền tệ để đạt được lợi thế so với Mỹ". Donald Trump cũng cho biết thuế đối kháng sẽ được áp dụng cho hàng nhập khẩu Trung Quốc, nếu Bắc Kinh vẫn tiếp tục hành vi trộm cắp bản quyền và rằng ông sẽ tiếp tục yêu cầu Đại diện thương mại Mỹ kiện lên WTO mọi hành vi vi phạm của Trung Quốc. Tất nhiên, sau những hành động này sẽ là sự trả đũa từ phía Trung Quốc.
Hầu hết các nhà kinh tế cho rằng cuộc chiến thương mại sẽ làm tăng giá tiêu dùng. Một nghiên cứu được Quỹ Quốc gia về Chính sách Mỹ công bố trong tháng 5/2016 nhận định rằng những người ủng hộ Donald Trump có thể tha thứ cho ông ta vì không xây dựng “bức tường Mexico”, nhưng họ sẽ trừng phạt vị tỷ phú này về những gì mà họ phải trả giá cho “bức tường Trung Quốc”.
Minh Châu (Theo SCMP)