Các quan chức Ukraine cho rằng, Nga đã tổ chức những cuộc tấn công chiếm các tòa nhà chính quyền tại hàng loạt thành phố thuộc tỉnh Donetsk.
“Chúng tôi có đầy đủ những chứng cứ cho thấy các cơ quan tình báo Nga có tham gia trong các cuộc nổi dậy của các phần tử vũ trang ở miền đông Ukraine. Chứng cứ và lời khai các nhân chứng sẽ được trình bày trước cộng đồng quốc tế vào ngày 17/4 tại Geneva”, thông báo từ Bộ Ngoại giao Ukraine ngày 13/4 cho hay.
Trang tin Gordon.ua cũng dẫn lời ông Andrei Illarionov một thời là cố vấn cho Tổng thống Putin cho thấy những lời buộc tội tương tự.
“Tôi nhấn mạnh, đây là một sự can thiệp của lực lượng đặc nhiệm Nga, không phải những người biểu tình đòi ly khai ở lãnh thổ Ukraine. Nếu vấn đề không được giải quyết trong vòng 3 ngày, Ukraine sẽ mất lãnh thổ”, ông Andrei Illarionov cho hay.
Một số chuyên gia an ninh Ukraine cũng cho biết, chiến dịch quân sự của Nga được những người biểu tình đòi ly khai ở miền đông Ukraine ủng hộ.
“Tình hình ở miền đông Ukraine là hết sức hỗn loạn. Khó có thể phân biệt chiến dịch của Nga với người biểu tình. Người biểu tình có sự ủng hộ với Nga do ấn tượng xấu về chính phủ Kiev”, một nguồn tin cấp cao trong cơ quan an ninh Ukraine phát biểu trong điều kiện giấu tên.
Tuy nhiên, các chuyên gia cũng chỉ ra rằng có rất nhiều bằng chứng cho thấy có sự hiện diện quân sự của Nga trong các cuộc nổi dậy ở miền đông Ukraine.
Các phần tử vũ trang được huấn luyện và sử dụng vũ khí Nga
Cách các phần tử vũ trang ngụy trang và sử dụng súng trường AK-100 làm người ta nhớ đến những người lính xuất hiện ở Crimea trước khi bán đảo này sáp nhập vào Nga.
Tổng thống tạm quyền Olekandr Turchynov cho biết, những phần tử vũ trang chiếm các tòa nhà chính quyền ở Sloviansk và các thành phố khác thuộc tỉnh Donetsk là những nhóm được Nga tổ chức.
 |
Vụ chiếm đóng trụ sở cảnh sát rất bài bản của các phần tử vũ trang tại thành phố Kramatorsk.
|
“Các phần tử vũ trang được huấn luyện chuyên nghiệp, mặc đồ ngụy trang Nga và trang bị súng tự động của Nga đang gây nên tình thế nguy hiểm ở thành phố Sloviansk”, ông Turchynov cho hay.
Các video được quay lại tại Kramatorsk cho thấy vụ đánh chiếm tòa nhà trụ sở cảnh sát ở thành phố này là một chiến dịch quân sự được tổ chức tốt khi một phần các phần tử vũ trang đi vào tòa nhà trong khi những người khác canh gác bên ngoài rất bài bản.
Xuất hiện sự điều phối của Nga
Hồi đầu tháng 4, cơ quan an ninh Ukraine đã bắt giữ ông Roman Bannykh vốn có liên kết với tình báo Nga tại thành phố Lugansk khi ông này chuẩn bị tiến vào Ukraine. Cơ quan an an ninh Ukraine (SBU) cho biết, ông Roman Bannykh phụ trách tổ chức và điều phối các nhóm lật đổ hoạt động ở Ukraine.
SBU cũng thông tin thêm rằng, có nhiều vụ bắt giữ tương tự xảy ra trong vòng 2 tháng nay. Hiện tượng này cho thấy Nga đang tăng cường các điệp viên ở Ukraine.
Ông Dmytro Tymchuk, một cựu quan chức quân sự cấp cao, người điều hành nhóm Information Resistance chuyên thu thập và kiểm chứng các thông tin quân sự cho biết, “sự bao quát chung đối với các vụ biểu tình đòi ly khai được Tổng cục Tình báo Quốc phòng Nga (GRU) điều phối”.
Ông Dmytro Tymchuk cho biết một số chiến dịch được trực tiếp các binh sĩ thuộc GRU thực hiện cùng với lực lượng bảo vệ của một nhà tài phiệt Ukraine cũng như quân ly khai địa phương.
Thông tin liên lạc bắt nguồn từ Nga
Phân tích lưu lượng thông tin liên lạc của các phẩn tử ly khai cho thấy phần lớn kết nối với Nga. Việc điều phối các lực lượng ly khai và phẩn tử vũ trang được thực hiện qua kênh radio cũng như Internet. Một nguồn tin an ninh Ukraine cho biết, dò ngược nguồn thông tin cho thấy việc điều phối có nguồn từ Liên bang Nga.
Vị trí tấn công không phải ngẫu nhiên
Các cuộc tấn công chiếm các tòa nhà ở tỉnh Donetsk không phải là ngẫu nhiên. Các thành phố xuất hiện các phần tử vũ trang đều có những vị trí chiến lược đặc biệt nếu được nhìn từ góc một cầu vận chuyển hậu cần tới Donetsk. Thành phố Kramatorsk có một sân bay và sân bay này đang bị các phần tử vũ trang chiếm đóng. Các thành phố, thị trấn nhỏ khác đều có đường tàu hỏa từ Nga.
 |
Các thành phố xuất hiện biểu tình ở Ukraine hình thành một đường ranh giới ngăn cách miền đông Ukraine với miền trung nước này.
|
Các thành phố, thị trấn xuất hiện các phần tử vũ trang sẽ tạo thành một vòng cung ngăn cách miền đông Ukraine với thành phố Dnipropetrovsk, nằm ở miền trung bộ Ukraine.
Học theo cách của Maidan
Người biểu tình đòi ly khai ở miền đông Ukraine muốn học theo chiến thuật của cuộc nổi dậy EuroMaidan. Họ tạo các hàng rào xung quanh tòa nhà bị chiếm đóng bằng bánh xe và có thể đốt khi cần để tự vệ trước các chiến dịch chống khủng bố của quân chính phủ.
 |
Người biểu tình miền đông Ukraine học cách sử dụng bánh xe làm công sử để đốt khi cần của Maidan.
|
Một số nhà phân tích cũng cho rằng, đã có những kế hoạch nhằm hợp pháp hóa bước đi của các người biểu tình ở miền đông Ukraine.
Những gì xảy ra ở miền đông Ukraine cũng giống như chiến dịch của Nga từng diễn ra ở Crimea. Ban đầu xuất hiện những phần tử vũ trang giấu mặt và theo sau đó là xe quân sự Nga.
Tổng thống tạm quyền Ukraine ngày 13/4 từng tuyên bố khi công bố chiến dịch chống khủng bố của nước này: “Chúng tôi sẽ không cho phép Nga lặp lại chiến dịch Crimea thêm lần nữa ở khu vực miền đông Ukraine”.
Các nhà chức trách Ukraine lo ngại rằng các phần tử vũ trang sẽ phối hợp để kết thúc chiến dịch trước ngày 17/4 – ngày diễn ra cuộc họp 4 bên để bàn về vấn đề Ukraine.
Ngoại trưởng Nga Sergey Lavrov cảnh báo Ngoại trưởng Mỹ John Kerry rằng cuộc họp 4 bên sẽ không diễn ra nếu Kiev sử dụng vũ lực để đàn áp người biểu tình ở miền Đông trong cuộc điện đàm vào ngày 12/4.
Ngô Trang