Trong bài phát biểu tại Đại hội đồng Liên Hợp Quốc ngày 24/9, Tổng thống Rouhani nói rằng Iran sẵn sàng “tham gia ngay lập tức các cuộc đàm phán có thời hạn và hướng đến kết quả” để xây dựng lòng tin và loại bỏ bất đồng. Ông tuyên bố: “Vũ khí hạt nhân và các loại vũ khí hủy diệt hàng loạt (WMD) khác không có chỗ đứng trong an ninh và học thuyết quốc phòng của Iran, trái ngược với đức tin tôn giáo và đạo đức căn bản của chúng tôi”.
Tổng thống Rouhani cũng công khai chỉ trích các biện pháp trừng phạt quốc tế chống Iran: “Các biện pháp trừng phạt… thường gây ra chiến tranh, tình cảm hiếu chiến và những đau khổ của con người. Iran tìm cách giải quyết vấn đề, chứ không phải tạo ra chúng”. Với giọng điệu hòa giải, Tổng thống Rouhani nói rằng Iran “không tìm cách làm gia tăng căng thẳng với Mỹ”.
Tổng thống Rouhani cho biết ông chăm chú lắng nghe bài phát biểu của Tổng thống Mỹ Barack Obama và hy vọng Mỹ “sẽ kiềm chế, không chạy theo lợi ích thiển cận của các nhóm hiếu chiến” để hai nước “có thể đi đến một khuôn khổ giải quyết bất đồng”.
Trong khi đó, ngày 24/9, hai quan chức Mỹ cấp cao cho biết Tổng thống Obama và Tổng thống Rouhani sẽ không được bắt tay hoặc gặp gỡ bên lề Đại hội đồng LHQ. Theo họ, một cuộc gặp gỡ như vậy tỏ ra quá phức tạp đối với tình hình nội bộ Iran.
Trong bài phát biểu trước đó tại Đại hội đồng Liên Hợp Quốc, Tổng thống Mỹ Barack Obama nói Mỹ quyết tâm ngăn chặn Iran phát triển vũ khí hạt nhân. Ông nói: “Chúng tôi sẽ không dung thứ cho sự phát triển hoặc sử dụng vũ khí hủy diệt hàng loạt”.
Đồng thời, Tổng thống Obama hoan nghênh “tín hiệu tích cực” từ phía Iran về việc nước này tỏ ra sẵn sàng đàm phán với cộng đồng quốc tế về việc sử dụng năng lượng hạt nhân hòa bình mà không tạo ra bất kỳ loại vũ khí nào.
Tổng thống Obama nói Mỹ “không tìm kiếm sự thay đổi chế độ và tôn trọng quyền của người dân Iran tiếp cận năng lượng hạt nhân một cách hòa bình”. Ông Obama yêu cầu chính phủ Iran “làm tròn trách nhiệm của mình theo Hiệp ước không phổ biến vũ khí hạt nhân và các nghị quyết của Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc”.
Ông Obama lưu ý rằng lãnh đạo tối cao Iran Ayatollah Ali Khamenei đã ra một chỉ dụ ngăn cấm phát triển của vũ khí hạt nhân và Tổng thống Rouhani vừa tái khẳng định rằng “nước Cộng hòa Hồi giáo Iran sẽ không bao giờ phát triển vũ khí hạt nhân”. Ông nói thêm “những lời lẽ hòa giải sẽ phải được thể hiện qua hành động minh bạch và kiểm chứng được”.
Về phần mình, Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu nói rằng nước ông “sẽ không bị lừa bởi một biện pháp nửa vời, ngụy trang cho việc Iran tiếp tục theo đuổi vũ khí hạt nhân”.
Ngoại trưởng Mỹ John Kerry sẽ cùng với Bộ trưởng Ngoại giao Iran Mohammad Javad Zarif tham dự cuộc họp ngày 26/9 của Nhóm P5+1 (gồm 5 nước thành viên thường trực của Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc , cộng với Đức). Cuộc họp này sẽ bàn về việc tái khởi động đàm phán về chương trình hạt nhân của Iran.
Lê Chân