Tổng thống Putin để lại gánh nặng Syria cho Iran?

Trả lời câu hỏi này, Ngoại trưởng Iran Javad Zarif hoan nghênh việc Tổng thống Putin rút một phần quân đội khỏi Syria là "dấu hiệu tích cực" cho thấy rằng Nga không cần phải sử dụng vũ lực để duy trì lệnh ngừng bắn hiện hành ở Syria, nhưng cũng nói thêm "chúng ta hãy chờ xem”.

Cố vấn chính sách đối ngoại của Lãnh tụ tối cao Ali Khamenei, ông Ali Akbar Velayati trả lời rõ hơn. Ông Velayati cho biết việc Moscow giảm quân số ở Syria sẽ không thay đổi sự hợp tác Iran-Nga-Syria- Hezbollah và quân đội Nga sẽ tiếp tục chống "khủng bố" khi cần thiết. Còn Chủ tịch Quốc hội Iran, ông Ali Larijani, bổ sung rằng Iran sẽ luôn ủng hộ chính phủ hợp pháp ở Syria.

Chiến dịch phối hợp Iran-Nga đã giúp bình định các vùng lãnh thổ của Tổng thống Assad, đặc biệt là ở phía bắc Syria. Khúc mắc ở chỗ: trong khi mục tiêu của Moscow là vực dậy chính phủ Syria và bảo vệ các căn cứ lâu dài của Nga trên Địa Trung Hải để thách thức NATO, thì lợi ích của Iran sâu xa hơn: bảo vệ Tổng thống Assad và tiếp cận với Hezbollah.

Lãnh tụ tối cao Khamenei có thể vẫn còn lo lắng trước việc người Nga sẽ thỏa hiệp với Assad, Mỹ và có thể cả Ả-rập Xê-út, gây bất lợi cho vị thế của Iran ở Syria. Đã có suy đoán rằng việc Tổng thống Putin gọi điện thoại thông báo cho Tổng thống Assad về kế hoạch rút quân là nhằm buộc ông Assad nhượng bộ, chấp nhận chia sẻ quyền lực hoặc thậm chí từ chức. Mặc dù có thể có một kế hoạch B để chi phối Syria thời “hậu Assad”, nhưng Iran vẫn muốn gắn bó với Tổng thống Syria hiện hành.

Nếu không có sự yểm trợ của Không quân Nga, liên quân Syria-Iran-Hezbollah khó có thể tái chiếm toàn bộ thành phố Aeppo. Tương tự, các chiến dịch tái chiếm Palmyra và các khu vực ở phía đông thủ đô Damascus từ tay phiến quân IS cũng khó có thể thành công. Điều này sẽ khiến cho chế độ Assad dễ bị tổn thương, đặc biệt ở miền nam Syria.

Có lẽ người Iran đã nhận được những gì họ muốn từ tay Tổng thống Putin và hoàn toàn hài lòng với việc Nga rút phần lớn lực lượng viễn chinh khỏi Syria. Họ hy vọng đòn bẩy ngoại giao của Nga sẽ dẫn đến một giải pháp hợp lý tại Geneva. Phía Iran còn hy vọng sự rút quân của Nga sẽ không đến mức triệt để hoặc vĩnh viễn và rất có thể, Tổng thống Putin sẽ cứu chính phủ Syria một lần nữa, khi cần thiết.