Thấy gì qua vụ nổ bom ở Bangkok?

Các quan chức Thái Lan xác nhận ít nhất 22 người chết  và 123 người khác bị thương trong vụ nổ bom ở Bangkok, mặc dù báo chí địa phương nói con số thực tế có thể còn cao hơn nhiều.

Khi các cơ quan điều tra nhập cuộc, sẽ có thêm nhiều chi tiết mới và con số thương vong sẽ thay đổi từng giờ. Hiện thời, chưa có tổ chức và cá nhân nào đứng ra chịu trách nhiệm về vụ nổ bom ở Bangkok tối 17/8.

Âm mưu giết người hàng loạt

Tuy nhiên, những thực tế sau đây cho thấy ý đồ giết người hàng loạt của kẻ chủ mưu vụ nổ bom đẫm máu này.

Thứ nhất, vị trí và thời điểm của vụ nổ cho thấy những kẻ đánh bom muốn gây thương vong nhiều nhất trong chừng mực có thể.

Đền Erawan là một địa điểm thu hút nhiều khách du lịch và  những người thờ phụng. Ngôi đền nằm trên một ngã tư đông đúc người qua lại và trên đường phố mua sắm nổi tiếng nhất của thủ đô Bangkok và gần với một loạt các cửa hàng ăn uống và khách sạn Grand Hyatt. Ngôi đền này cũng ở bên cạnh Bệnh viện Cảnh sát và một trụ sở cảnh sát lớn.

Về  thời gian, CCTV cho rằng vụ nổ xảy ra vào lúc gần 19h, khi người dân ở Bangkok đã rời nơi làm việc và đi ra ngoài vào buổi tối.

Thứ hai, các vị trí đặt thiết bị nổ cũng cho thấy những kẻ tấn công muốn giết người hàng loạt. Các bức ảnh ban đầu cho thấy hàng rào của ngôi đền Erawan gần như bị xóa sổ.  Điều này cho thấy vụ nổ đã xảy ra bên trong hàng rào và có nghĩa là một thiết bị nổ được đặt bên trong phạm vi ngôi đền.

Bên ngoài đường phố, hình ảnh các xe máy cũng cho thấy một trong những chiếc xe có thể đã bị gài thiết bị nổ, mặc dù cảnh sát Thái Lan nói rằng những kẻ tấn công đã đặt nhiều quả bom ở hiện trường vụ nổ thay vì giấu trong một chiếc xe máy.

Việc phần bên trong của ngôi đền không bị hư hại nhiều cho thấy đây là loại quả bom mìn định hướng chĩa ra ngoài đường phố đông đúc với mục tiêu giết người hàng loạt.

Không có báo cáo nào về  loại thuốc nổ được sử dụng, nhưng  rõ ràng đây là loại thuốc nổ có sức công phá mạnh. Người ta không thế loại trừ đây là chất nổ thương mại hoặc dùng trong quân đội. Trước đó, lực lượng ly khai nổi dậy ở miền nam Thái Lan đã sản xuất được một số quả bom cực mạnh từ amoni nitrat và dầu nhiên liệu, thường được gọi là ANFO. Lực lượng này cũng đã sử dụng liệu nổ thương mại hoặc quân sự cao cấp. Phân tích dư lượng từ các vật chứng lấy được từ vụ nổ  sẽ tiết lộ các loại hợp chất được sử dụng trong vòng 24 giờ hoặc ít hơn. Các nhà chức trách sẽ biết rõ các hợp chất tạo thành thuốc nổ này.

Trong khi chưa có tổ chức hoặc cá nhân nào đứng ra nhận trách nhiệm về vụ nổ bom ở Bangkok, hãy còn quá sớm để qui trách nhiệm cho bất kỳ bên nào.

Không loại trừ khả năng đây là một cuộc tấn công chống chính phủ của phe "Áo đỏ" ủng hộ cựu Thủ tướng Yingluck Shinawatra, người bị lật đổ  trong một cuộc đảo quân sự. Nếu đúng như vậy, đây sẽ là một sự leo thang đột biến. Trong quá khứ, phe “áo đỏ” từng tổ chức các cuộc tấn công gây thương vong. Tuy nhiên, trong khi các cuộc tấn công đốt phá ở Bangkok và các tỉnh khác đã gây ra thiệt hại tài sản đáng kể, phe “Áo đỏ” thường tránh gây ra những thiệt hại về nhân mạng. Nếu tiến hành vụ tấn công giết người hàng loạt như vụ nổ bom ở Bangkok ngày 17/8, phe “Áo đỏ” sẽ tự chôn vùi uy tín trong con mắt của công chúng Thái Lan.

Thủ tướng Thái Lan Prayut Chan-O-Cha thiên về khả năng phe “Áo đỏ” gây ra vụ nổ bom ở Bangkok, khi tuyên bố: “Có một nghi phạm là nam giới xuất hiện trong đoạn video do camera an ninh ghi lại hiện trường vụ đánh bom. Chúng tôi đang truy tìm nghi phạm này. Nghi can này được cho là thành viên của một nhóm chống chính phủ có trụ ở đông bắc Thái Lan (thủ phủ của phe Áo đỏ)”.

Tuyên bố của Thủ tướng Prayut cũng đồng nghĩa với việc quá trình điều tra vụ nổ bom giờ đây sẽ tập trung vào phe Áo đỏ đối lập chống chính phủ thay vì nhằm vào phiến quân Hồi giáo ở cực nam Thái Lan.

Một giả thiết khác là phiến quân Hồi giáo ly khai ở cực nam Thái Lan gây ra vụ nổ bom đẫm máu này. Phe ly khai đã  nổi dậy chống chính phủ trong nhiều thập kỷ qua và cũng đã tiến hành nhiều vụ đánh bom thảm khốc (nhưng chỉ ở miền nam Thái Lan). Nếu vụ nổ bom ở Bangkok là một cuộc tấn công của phiến quân Hồi giáo ly khai, thì đây cũng sẽ một sự leo thang xung đột chưa từng có.

Tháng 5/2013, một nhóm sinh viên của lực lượng nổi dậy Hồi giáo ly khai ở cực nam Thái Lan đã đặt bom bên cạnh Đại học Ramkhamhaeng. Các đơn vị phiến quân Hồi giáo khác cũng đã tấn công Danok và Phuket vào năm 2014. Hơn thế nữa, việc tấn công các Phật tử  và tín đồ Hindu giáo cũng khá phù hợp với truyền thống “bài trừ dị giáo” của phiến quân nổi dậy ở miền nam Thái Lan.

Chỉ có điều, lực lượng phiến quân Hồi giáo ở cực nam Thái Lan cũng chưa bao giờ tiến hành các vụ tấn công nhằm vào người nước ngoài và các vụ tấn công của lực lượng này cũng chỉ tập trung vào ba tỉnh có đa số người Hồi giáo sinh sống ở cực nam Thái Lan.

Nhìn chung, cả phe “áo đỏ” lần quân nổi dậy Hồi giáo ở miền nam Thái Lan đều có động cơ để gây áp lực với chính phủ quân sự và buộc chính phủ này chấp nhận yêu cầu của họ. Gây thiệt hại cho nền kinh tế Thái Lan, cho ngành công nghiệp du lịch “hái ra tiền” và đối với uy tín của chính phủ cầm quyền... sẽ có lợi cho cả hai nhóm.

Nếu con số nạn nhân của vụ nổ bom ở Bangkok cao như chính quyền công bố, đây sẽ là cuộc tấn công khủng bố tồi tệ nhất trong lịch sử  thủ đô Bangkok nói riêng và lịch sử Thái Lan nói chung. Điều này lại đặt ra câu hỏi: Liệu một trong hai nhóm bị nghi ngờ  - phe chống chính phủ Thái Lan và phiến quâ ở miền nam – có dám mạo hiểm gây ra số thương vong cao như vậy để theo đuổi mục tiêu của họ?

Những giả thiết khác cho rằng đây là một cuộc tấn công của một nhóm khủng bố khác nhau hoặc của phe phái chính trị đối kháng. Cũng có thể, đây là một cuộc tấn công của tổ chức cực đoan Nhà nước Hồi giáo IS? Nếu quả là như vậy thì tại sao IS lại nhằm vào Thái Lan và vì sao lại đánh bom vào thời điểm này?

Ngoài ra, vụ đánh bom khủng khiếp ở Bangkok này cũng có thể do một kẻ  tâm thần quẫn trí thực hiện?

Bất kể thủ phạm gây ra vụ nổ bom ở Bangkok thuộc về phe nhóm nào, có một điều chắc chắn là  các cơ quan an ninh quốc gia Thái Lan sẽ phản ứng mạnh. Đòn trừng phạt thẳng tay sẽ được quyết định - có thể không công khai - nhưng chắc chắn sẽ được chính quyền Thái Lan  triệt để thực thi.