Người Philippines chia rẽ về cuộc chiến chống ma túy

Theo thông tín viên Aaron Favila của báo Pháp La Croix, nhiều người dân Philippines phản ứng tiêu cực về các vụ giết những kẻ buôn bán ma túy.

Sau bốn tháng rưỡi, cuộc chiến chống ma túy ở Philippines vẫn chưa chấm dứt, mặc dù gần 4.000 người đã bị giết. Trong số đó, chỉ có 1.881 người bị tiêu diệt trong các chiến dịch chính thức của cảnh sát. Những nạn nhân còn lại thuộc diện “những vụ giết người ngoài vòng pháp luật”.

Để lý giải cho chính sách của mình, Tổng thống Duterte tuyên bố có tới 4 triệu người nghiện ma túy ở đất nước này. Tuy nhiên, theo đánh giá của cơ quan chuyên trách về tệ nạn ma túy, chỉ có 860.000 người thường xuyên sử dụng ma túy, tương đương với 1% dân số Philippines. Và cũng không có số liệu chính thức nào về con số chính xác những người đã ngừng sử dụng ma túy từ khi chính phủ của Tổng thống Duterte tiến hành chiến dịch. Cơ quan chuyên trách về tệ nạn ma túy chỉ biết là có 700.000 người nghiện ma túy đã ra trình báo cảnh sát.

Trong số này, bao nhiêu người đã được chữa trị để cai nghiện?

Rất khó xác định. Một bác sĩ xin giấu danh tính hiện đang công tác tại một trung tâm cai nghiện lớn ở Bacutan, ngoại ô Manila, cho biết họ không có con số chính xác, tất cả số liệu họ có là từ cảnh sát.

Nhưng ngờ vực về tính xác thực và minh bạch trong thông tin của cảnh sát ngày càng lớn, đặc biệt sau hai vụ việc xảy ra gần đây.

Ngày 17/10, hai cảnh sát đã bị bắt trên đảo Mindoro sau khi bị vạch trần là đã giết hại một nữ dân biểu địa phương vốn nổi tiếng tích cực trong cuộc chiến chống ma túy.

Ngày 05/11, trên đảo Leyte ở miền Trung Philippines, một thị trưởng bị giam giữ vì liên quan đến ma túy đã chết ngay trong phòng giam nhà tù, trong một bối cảnh tạm gọi là “một vụ bắn nhau” với những người có thẩm quyền.

Trả lời phóng viên báo La Croix, ông Martin Andanar - thư ký phụ trách truyền thông của Tổng thống Duterte - khẳng định không hề có chuyện chính phủ Philippines bảo lãnh cho các vụ “hành quyết ngoài vòng pháp luật”. Về việc có quá nhiều nạn nhân, quan chức này nói: “Đừng quên đây là một cuộc chiến. Có bao nhiêu người đã chết trong cuộc đấu tranh chống ma túy ở Mexico? 50.000 người thì phải”.

Nếu trước đây, truyền thông chỉ chú ý tới số người buôn bán ma túy bị bị cảnh sát tiêu diệt, thì giờ đây trên truyền thông có nhiều bài phân tích và chỉ trích hơn về biện pháp tiến hành chiến dịch của chính phủ.

Còn chính phủ Philippines thì phê phán việc có quá nhiều tin vặt vãnh trên báo chí mà chẳng ai chú ý tới các đề xuất để phát triển kinh tế. Tổng thống Duterte đã đề xuất một kế hoạch chống đói nghèo đầy tham vọng kéo dài 25 năm, với mục tiêu năm 2040 sẽ đưa Philippines thành “một xã hội phồn vinh, với đa phần dân chúng thuộc tầng lớp trung lưu và không còn người nghèo”.

Trước đây, các cử tri Philippines từng kỳ vọng về ông Duterte trên lĩnh vực kinh tế. Nhưng theo Viện nghiên cứu Đông Nam Á đương đại, tỷ lệ được lòng dân của Tổng thống Duterte trong tháng 10 đã giảm so với tháng 7/2016. Số người ưu tiên cuộc chiến chống ma túy đã giảm từ 52% xuống còn 30% ; 70% còn lại cho rằng cần ưu tiên đấu tranh chống nạn thất nghiệp, lạm phát và đói nghèo. Và chỉ còn 8% số người được hỏi đánh giá giết người không phải điều quá nghiêm trọng.