Năm 2016 đầy rẫy bất ngờ, năm 2017 có thể tệ hơn

Đến tận những giây phút cuối cùng, năm 2016 luôn có những bất ngờ và thường là bất ngờ không mong muốn. Những bất ngờ liên quan đến lá phiếu trên thế giới là Brexit và việc tỷ phú Donald Trump đắc cử Tổng thống Mỹ. Năm tới, những bất ngờ như thế này có thể còn vượt ra ngoài tầm kiểm soát.

Cuộc tấn công khủng bố bằng xe tải vào một chợ Giáng sinh ở thủ đô Berlin không thể giúp cho phe cực hữu lên nắm quyền ở nước Đức, nhưng lại làm tăng cơ hội cho lãnh đạo Mặt trận Quốc gia cực hữu Marine Le Pen trong cuộc bầu cử Tổng thống Pháp năm 2017.

Năm 2016 đã cho thấy không có gì là không thể hoặc ít nhất, một loạt các kết cục mà trước đó được cho là không thể xảy ra đã trở thành hiện thực.

Năm 2017 là năm mà thế giới sẽ phải hứng chịu tác động của những gì đã xảy ra trong năm 2016. Tuy chưa bước vào Nhà Trắng, Tổng thống Mỹ đắc cử Donald Trump đã tạo ra nhiều xáo trộn lớn, qua những thông báo trên trang Twitter cá nhân.

Thật khó dự đoán chính xác những gì mà chính quyền Donald Trump sẽ làm, nhưng những gì đã biết cho đến nay cho thấy đây sẽ là một nhiệm kỳ tổng thống Mỹ rất khác thường. Chính quyền của ông Trump có thể theo đuổi quan hệ tốt hơn với Nga, đặc biệt liên quan đến việc chống khủng bố Hồi giáo cực đoan. Cũng có thể sẽ diễn ra một cuộc “mặc cả lớn” về vấn đề Syria, đặc biệt khi phe đối lập “ôn hòa” không còn gì nhiều để hy vọng lật đổ chế độ của Tổng thống Assad sau thảm bại Aleppo.

Cũng có thể, chính quyền Mỹ dưới thời Tổng thống Donald Trump sẽ nhanh chóng sa vào một cuộc đối đầu với Trung Quốc. Những tranh cãi gần đây về việc Trung Quốc bắt giữ một tàu lặn không người lái (UUV) của Mỹ ở vùng biển quốc tế trên Biển Đông có thể là một dấu hiệu cho thấy căng thẳng còn ở phía trước. Ông Trump dự định sẽ đẩy lùi hoặc hủy bỏ hoàn toàn hệ thống thương mại quốc tế tự do mà Trung Quốc đã hưởng nhiều lợi ích trong suốt 25 năm qua.

Nếu Thủ tướng Theresa May giữ lời hứa, thì năm 2017 sẽ là năm Brexit thực sự bắt đầu, khi Vương quốc Anh kích hoạt Điều 50 để rời bỏ Liên minh Châu Âu.

Không ai biết chính xác những gì sẽ xảy ra với chính trường ở Châu Âu lục địa trong năm 2017. Cuộc tấn công khủng bố bằng xe tải ở thủ đô Berlin chắc chắn sẽ làm gia tăng áp lực chính trị đối với chính sách nhập cư cởi mở của Thủ tướng Đức Angela Merkel, cũng như các cuộc tấn công khủng bố ở Pháp đã tăng cường vị thế của Mặt trận Quốc gia cực hữu.

Í t có khả năng đảng cực hữu “Sự lựa chọn thay thế cho nước Đức” có thể lật đổ được đảng cầm quyền của Thủ tướng Merkel, mặc dù đảng này đã giành được 1/3 tổng số phiếu bầu tại nhiều bang quan trọng ở nước Đức. Nhưng Liên minh Dân chủ/Xã hội Cơ đốc giáo (CDU/CSU) cầm quyền sẽ có nhiều cơ hội hơn trong cuộc tổng tuyển cử sắp tới, nếu thay thế bà Merkel bằng một chính khách được ưa chuộng hơn.

Tuy nhiên, phe cực hữu ngày càng mạnh hơn ở Pháp, Đức và các quốc gia có khả năng khiến cho Châu Âu lục địa có diện mạo hoàn toàn khác với hiện nay.

Nếu không có gì khác, năm 2017 sẽ là năm thụt lùi lớn của Châu Âu và ở mức độ lớn hơn nhiều là sự thụt lùi của lý tưởng tự do thương mại và mở cửa biên giới.

Trưng cầu dân ý hồi đầu tháng này ở Italy đã dẫn đến một cuộc khủng hoảng chính phủ, với triển vọng “Phong trào Năm sao” chống Euro ngày càng mạnh lên. Nguy cơ Italy rời khỏi Khu vực đồng Euro sẽ làm mu mờ cơn địa chấn mang tên Brexit.

Trên sườn phía đông của Châu Âu, Nga chờ đợi tình trạng hỗn loạn chính trị trong khu vực trầm trọng thêm và nghiêng về phía có lợi cho Moscow. Sau chiến thắng bầu cử bất ngờ của “người ngoài cuộc” Donald Trump, tương lai của NATO cũng trở nên u ám hơn.

Vụ ám sát Đại sứ Nga ở Ankara ngày 19/12 vẫn không ngăn cản được Nga, Thổ Nhĩ Kỳ và Iran ra Tuyên bố Moscow, tìm kiếm giải pháp cho cuộc khủng hoảng Syria. Thổ Nhĩ Kỳ có thể vẫn là một thành viên NATO, nhưng dưới thời Tổng thống Recep Tayyip Erdogan nước này cũng có thể xích lại gần hơn nước Nga của Tổng thống Putin.

Năm 2016 quả là một năm phức tạp và người ta không nên trông đợi năm 2017 sẽ ổn thỏa hơn.