“Kịch bản Afghanistan”: Mỹ vũ trang cho phiến quân Syria

Tờ Wall Street Journal (WSJ) dẫn lời các quan chức Mỹ giấu tên nói chính quyền Obama đã nối lại cuộc thảo luận về việc cung cấp "hỏa lực mạnh hơn" cho phiến quân Syria.

Báo này viết tiếp: “Theo các quan chức Mỹ, các cuộc tranh luận mới về những gì được chính quyền gọi là ‘Kế hoạch B’ tập trung vào việc ủy quyền cho Cơ quan Tình báo Trung ương (CIA) và các đối tác trong khu vực để cung cấp các hệ thống vũ khí sẽ cho phép các đơn vị nổi dậy tấn công vị trí pháo binh Syria và Nga từ khoảng cách xa hơn".

Theo WSJ, Nhà Trắng "đã loại trừ khả năng" cung cấp các hệ thống vũ khí phòng không vác vai (MANPAD) cho quân nổi dậy Syria. Thay vào đó, các quan chức Mỹ đang cân nhắc cung cấp vũ khí cho quân nổi dậy “hệ thống chống máy bay ít cơ động hơn”.

Bên cạnh việc vũ trang cho quân nổi dậy, chính quyền Obama đang xem xét việc "bật đèn xanh” cho các đồng minh Trung Đông - bao gồm Ả-rập Xê-út và Thổ Nhĩ Kỳ "cung cấp các hệ thống vũ khí mạnh hơn cho quân nổi dậy”.

Báo The Wall Street Journal cho biết thêm rằng một số quan chức Mỹ đang thúc giục Nhà Trắng phát động một chiến dịch quân sự toàn diện chống lại Tổng thống Syria Bashar al-Assad.

Hồi tháng Sáu năm 2016, 51 nhà ngoại giao Mỹ đã ký một bản ghi nhớ nội bộ thúc giục chính quyền Obama thực hiện các cuộc không trực tiếp chống lại chính phủ Syria. Một dự thảo của tài liệu này đã được báo The New York Times công bố ngày 16/6/2016.

Trong bản ghi nhớ này có đoạn viết: "Chúng tôi tin rằng sẽ khó đạt được mục tiêu, nếu chúng ta không sử dụng các lực lượng quân sự như là một sự tùy chọn để thi hành ngừng chiến và bắt buộc chế độ Syria tuân thủ các nghĩa vụ cũng như nghiêm chỉnh thương lượng một giải pháp chính trị”.

The Wall Street Journal cho rằng lệnh ngừng bắn mới nhất ở Syria bị sụp đổ, sau khi Washington cáo buộc Nga và Damascus tiến hành một cuộc tấn công chống lại đoàn xe nhân đạo của Liên Hợp Quốc.

Tuy nhiên, báo The Wall Street Journal cũng không đề cập đến việc không có bằng chứng nào cho thấy các lực lượng quân sự của Nga hay quân đội Syria tham gia vụ tấn công nói trên.

Hơn nữa, WSJ cũng không đả động đến các vụ ném bom ngày 17/9 của các lực lượng không quân Mỹ chống lại quân đội Syria ở Deir ez-Zor, sau này được Lầu Năm Góc gọi là "một tai nạn” không chủ ý.

Trong bối cảnh cuộc tranh luận về cung cấp các hệ thống chống máy bay cho phiến quân Syria, tuyên bố ngày 27/9 của phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Mỹ John Kirby đã có một ý nghĩa mới. Trong cuộc họp báo hôm 27/9, ông Kirby nhấn mạnh rằng Nga sẽ tiếp tục mất "tài sản" và "thậm chí nhiều máy bay hơn" ở Syria, trừ khi Moscow có "bước tiến quan trọng... trong tương lai rất gần”.

Phát ngôn viên Kirby nhấn mạnh: "Hậu quả là cuộc nội chiến sẽ tiếp tục ở Syria. Những kẻ cực đoan và các nhóm cực đoan sẽ tiếp tục khai thác những khoảng trống ở Syria để mở rộng hoạt động, trong đó không còn nghi ngờ gì nữa sẽ bao gồm các cuộc tấn công chống lại lợi ích của Nga và có lẽ ngay cả các thành phố của Nga. Nga sẽ tiếp tục đem binh sĩ về nước trong các túi đựng xác và sẽ tiếp tục đánh mất các nguồn lực, thậm chí mất nhiều máy bay hơn".

Bình luận về khả năng xâm lược trực tiếp của Mỹ chống Damascus, người Bộ Ngoại giao Nga Maria Zakharova nhấn mạnh rằng điều này sẽ dẫn đến "sự thay đổi diện mạo” toàn bộ khu vực Trung Đông.

Bà Zakharova nói với kênh phát thanh truyền hình Tsentr của Nga: “Nếu Mỹ phát động một cuộc xâm lược trực tiếp chống lại Damascus và quân đội Syria, nó sẽ dẫn sự thay đổi diện mạo khủng khiếp không chỉ trên lãnh thổ của đất nước này mà còn trong khu vực nói chung". Bà nói thêm rằng bằng cách lật đổ Bashar al-Assad, Mỹ sẽ tạo ra một khoảng trống quyền lực nguy hiểm ở Syria và khoảng trống này sẽ được "những kẻ khủng bố của tất cả các loại" lấp đầy ngay lập tức.

Về phần mình, nhà phân tích Sergey Ermakov - phụ trách các vấn đề an ninh khu vực của Trung tâm Nghiên cứu Quốc phòng tại Viện Nghiên cứu Chiến lược Nga (RISS) - lưu ý trong cuộc phỏng vấn Svobodnaya PRESSA rằng tuyên bố của phát ngôn viên Kirby giống hệt như giọng điệu thời chiến tranh lạnh.

Đề cập đến những nhận xét của người phát ngôn Bộ Ngoại giao Mỹ John Kirby về thiệt hại trong tương lai của Nga tại Syria, nhà phân tích Sergey Ermakov nhận định rằng Washington đang gián tiếp đề cập đến "kịch bản Afghanistan”. Ông nhấn mạnh rằng phát ngôn viên Kirby đã ám chỉ đến khả năng tái diễn “kịch bản Afghanistan” ở Syria. Hồi những năm 1980, Mỹ đã cung cấp cho các phần tử thánh chiến Afghanistan nhiều vũ khí hiện đại, bao gồm cả tên lửa phòng không vác vai FIM-92 Stingers, làm thay đổi cục diện chiến tranh trong khu vực.

Ông Ermakov lưu ý rằng nếu Mỹ bắt đầu cung cấp vũ khí chống máy bay cho phiến quân, phối hợp hành động của phiến quân trên thực địa và chia sẻ thông tin tình báo với cái gọi là phe đối lập Syria, sự cố máy bay Nga bị bắn hạ có thể sẽ trở nên thường xuyên hơn.

Về hành động quân sự hiếu chiến hơn của Mỹ trong khu vực - bao gồm cả các cuộc tấn công trực tiếp chống lại Damascus, nhà phân tích Ermakov lưu ý rằng mặc dù Lầu Năm Góc có khả năng biến những lời đe dọa thành hành động thực tiễn, những sự rò rỉ của báo chí cho thấy Washington vẫn đang cân nhắc lợi hại và không chắc chắn rằng hành động như vậy sẽ thành công.