Có một số chuyên gia quốc tế tin rằng mục đích của ông Putin ở miền Đông Ukraine là không nhiều. Giáo sư Stephen Walt từ ĐH Havard nghi ngờ liệu ông Putin có ý định nào khác ngoài việc ngăn chặn Ukraine đi theo quỹ đạo của phương Tây hay không. Vị giáo sư này cho rằng, Moscow đang cố gắng thực hiện tham vọng bành trường lãnh thổ của mình.
 |
Sau những động thái bất ngờ và quyết đoán trong kế hoạch sáp nhập Crimea vào Nga, ...
|
Giáo sư Walt cho rằng, các quốc gia có xu hướng muốn giữ sự cân bằng quyền lực giữa bản thân họ với các nước đối thủ. Như vậy, các nhà lãnh đạo thường phải giữ sự tham vọng của họ trong một mức nhất định. Nếu không làm vậy thì các nước sẽ có nguy cơ phải gánh chịu những ảnh thưởng tiêu cực về sau. Theo lý thuyết này, tấn công không phải là hình thức phòng thủ tốt nhất trong thời gian dài.
Các giả thiết vẫn sẽ bị hạn chế cho đến khi được chứng minh nếu không thì sự thật Putin đang nuôi dưỡng tham vọng ở Ukraine là những giả thiết nhằm phóng đại mục đích lâu dài. Ngay cả những âm mưu tốt nhất được đưa ra trong thế giới chính trị thì hiếm khi nó xảy ra theo kế hoạch. Các sự kiện, kể cả trong nước và quốc tế, can thiệp đều gây hỗn loạn trong các chính sách ngoại giao. Điều này là không thể tiên đoán vì quan hệ quốc tế đã rõ rệt về các động thái chính sách đối ngoại của ông Putin gần đây.
Thật vậy, nếu ý định lâu dài của ông Putin thực sự là chuyển qua chính sách ngoại giao thì cuộc khủng hoảng ở Ukraine sẽ không bao giờ được cụ thể hóa; Kiev sẽ không bao giờ được cho phép để có mối quan hệ gần gũi hơn với Liên minh châu Âu và NATO bởi vì Nga sẽ “bóp chết” những cố gắng đó.
Trong khoảng thời gian trước đó, ông Putin không để lộ dấu hiệu nào cho thấy ông muốn lấy lại Crimea trước khi có cơ hội xuất hiện vào tháng 2/2014 nhưng cuối cùng ông quyết định làm vì vậy không có nhiều bằng chứng về tính toán lâu dài của ông Putin.
 |
... hiện Tổng thống Putin chưa có các dự định lâu dài ở đông Ukraine?
|
Trong thời gian ngắn, ông Putin đang có những hành động để phản ứng với các sự kiện cũng như đóng vai trò quyết định trong việc hình thành chúng.
Có thể hiện tại ông Putin không có một kế hoạch riêng ở miền đông Ukraine. Vì vậy, đó là quan trọng để nhận ra những giới hạn của các giả định như vậy. Nếu cuộc khủng hoảng hiện tại có chỉ ra bất cứ điều gì mà liên quan đến chính sách đối ngoại, nó đã chỉ ra rằng các nhà lãnh đạo đối phó với các yếu tố ngắn hạn và các nhu cầu thiết yếu nhiều như những gì họ tuân thủ theo các kế hoạch lâu dài. Giống như bất kì các nhà lãnh đạo theo chủ nghĩa cá nhân khác, ông Putin có thể được dự kiến sẽ nuốt trọn và khai thác các cơ hội, ngay cả khi không có lý do nào khác ngoài việc nâng cao vị thế của mình so với đối thủ của ông trên thế giới.
Dự định của ông Putin ở Ukraine là không cố định. Thách thức đối với các nhà lãnh đạo phương Tây là gây ảnh hưởng, ngay cả khi họ không hoàn toàn kiểm soát mức độ tham vọng – không chỉ đơn thuần là đạt được một phần của nó.
Thanh Nga