Các nước Arập cắt đứt quan hệ với Qatar: Mưu mô phức tạp

Năm quốc gia Arập - Bahrain, Ả-rập Xê-út, Arabia, Ai Cập, Các Tiểu vương quốc Arab thống nhất (UAE) và Yemen - đã cắt đứt quan hệ ngoại giao với Qatar.

Lên tiếng đầu tiên về việc phá vỡ mối quan hệ với nước láng giềng là quốc đảo Bahrain. Trong thông báo chính thức, Bahrain tố cáo Qatar theo đuổi chính sách làm cho "tình hình an ninh và ổn định ở Vương quốc Bahrain bị chao đảo và có sự can thiệp của Qatar vào công việc nội bộ của nước này trong bối cảnh tiếp tục leo thang căng thẳng và sự khiêu khích trong giới truyền thông, hỗ trợ cho hoạt động khủng bố".

Chỉ vài phút sau tuyên bố của Bahrain, đến lượt Ả-rập Xê-út, Ai Cập và Các Tiểu vương quốc A rập Thống nhất (UAE) cũng cắt đứt quan hệ ngoại giao với Qatar. Bahrain, Ả-rập Xê-út, UAE và Ai Cập cũng đình chỉ mọi lưu thông trên bộ, trên không và trên biển với Qatar.

Đến lượt mình, Bộ chỉ huy liên minh Arập do Ả-rập Xê-út cầm đầu cũng công bố chấm dứt sự tham gia của Qatar vào chiến dịch quân sự ở Yemen "do Doha ủng hộ các băng nhóm bất hợp pháp" "Al-Qaeda" và "Nhà nước Hồi giáo". Sau đó, chính quyền Yemen, nước đang nhận sự hỗ trợ của Liên minh Arập, cũng cắt đứt quan hệ với Qatar.

Mâu thuẫn giữa Qatar và các nước láng giềng Arập đã diễn ra một tuần sau Hội nghị thượng đỉnh giữa Mỹ và các nước Arập vùng Vịnh Ba Tư, khi hãng thông tấn Qatar công bố bài phát biểu nhân danh đại diện thủ lĩnh Hồi giáo của đất nước nhiệt liệt tán thành việc xây dựng quan hệ với Iran. Trong khi đó, Ả-rập Xê-út lại lên án Tehran có "chính sách thù địch".

Sau đó, Bộ Ngoại giao Qatar tuyên bố rằng trang điện tử của cơ quan thông tấn nước này bị bẻ mã khóa đột nhập và chính là các tin tặc đã mạo danh Tiểu vương đăng bài phát biểu kể trên. Tuy nhiên, Ả-rập Xê-út, UAE và Bahrain coi lời cải chính đó là không thuyết phục và quả quyết rằng chủ trương bình thường hóa quan hệ với Tehran thực sự do Tiểu vương Qatar tuyên bố .

Nhà khoa học chính trị, chuyên gia về Trung Đông và khu vực Kavkaz, ông Stanislav Tarasov trong cuộc phỏng vấn của Sputnik đã lưu ý đến chi tiết cuộc khủng hoảng quan hệ giữa các chế độ quân chủ Arập xảy ra ngay sau Hội nghị thượng đỉnh Arập-Hồi giáo-Mỹ tại Riyadh:

"Đó là cuộc khủng hoảng đầu tiên của liên minh mà Riyadh cố gắng tạo ra trong thời gian chuyến thăm của Tổng thống Mỹ Donald Trump tới Ả-rập Xê-út (20-21/5/2017) và cuộc gặp của ông Trump với các thành viên tham gia Hội nghị thượng đỉnh Arập-Hồi giáo, một hội nghị cấp cao đã công bốnỗ lực tạo lập một tổ chức kiểu ‘NATO Sunni’. Sau đó một khoảng thời gian ngắn, đã phát sinh cuộc khủng hoảng đầu tiên bên trong cấu trúc này".

Theo quan điểm của chuyên viên Tarasov, lý do cắt đứt quan hệ ngoại giao của loạt nước Arập với Qatar thực ra trầm trọng hơn nhiều so với cái cớ chính thức mà người ta nêu ra. Ông nói tiếp:

"Tại Syria hiện nay là bối cảnh ổn định tương đối, thiên về hướng có lợi cho lực lượng quân đội và chính giới Damascus… Ở Yemen đang tiếp diễn chiến sự, lực lượng chống đối có thiện cảm với Iran đang đánh nhau chống Liên minh Arập do Ả-rập Xê-út cầm đầu. Trên bán đảo Arập, từ lâu người ta đã nghi ngờ rằng Doha quá quan tâm đến Tehran. Vì thế vụ bê bối xung quanh trang web của hãng thông tấn Qatar… cũng chỉ là cái cớ bề ngoài. Nội tình sự thật ẩn sâu hơn nhiều. Đó là sự dồn đọng một tổ hợp phức tạp, những mưu mô phức tạp. Trên bình diện chính trị-ngoại giao có thể chờ đợi những thế cờ xoay chuyển mau lẹ bất ngờ. Hiện tại chỉ một điều có thể nói chắc là sẽ không nổ ra cuộc xung đột khu vực quy mô lớn với sự tham gia trực tiếp của Iran và các chế độ quân chủ Arập, bởi không hiện hữu điều kiện nào cho khả năng như vậy. Iran là một nước rất đáng gờm và các đối thủ của Tehran hiểu rõ điều đó".