Bầu cử Tổng thống Mỹ: Vì sao lại có ngày “Siêu Thứ Ba”?

Ngày 1/3/2016 được gọi là Super Tuesday (ngày "Siêu Thứ Ba") bởi vì đây là ngày diễn ra nhiều cuộc bỏ phiếu sơ bộ hoặc họp bầu kín nhất trong lịch sử bầu cử tổng thống Mỹ.

Ngày “Siêu Thứ Ba” năm nay rơi vào ngày 1/3, với các cuộc bầu cử sơ bộ của các cử tri Cộng hòa và Dân chủ được tổ chức ở các bang Alabama, Arkansas, Colorado, Georgia, Massachusetts, Minnesota, Oklahoma, Tennessee, Texas, Vermont và Virginia. Các cuộc họp bầu kín được đảng Cộng hòa tổ chức ở Alaska và Wyoming. Đảng viên Dân chủ ở đảo Samoa của Mỹ và đang sinh sống ở nước ngoài cũng có thể bỏ phiếu vào ngày Thứ Ba ngày 1/3 này.

Các phiếu bầu trong ngày “Siêu Thứ Ba” năm nay chiếm khoảng 1/4 toàn bộ số phiếu đại biểu được chọn trong các cuộc bầu sơ bộ. Đây là ngày bỏ phiếu lớn nhất và duy nhất về số phiếu đại biểu dành cho các ứng viên tổng thống.

Trong ngày 1/3/2016, các ứng viên tổng thống Cộng hòa sẽ tranh giành 595 đại biểu, còn con số đại biểu dành cho các ứng viên tổng thống đảng Dân chủ lên tới 1.004. Đây quả là con số không nhỏ, khi ta biết rằng một ứng cử viên tổng thống Cộng hòa chỉ cần thu thập được sự ủng hộ của 1.237 đại biểu và ứng viên đảng Dân chủ cần có 2.383 đại biểu để giành quyền đề cử ra tranh chức Tổng thống Mỹ 2016 của mỗi đảng.

Các bang bầu cử trong ngày “Siêu Thứ Ba” đều phải phân chia số đại biểu theo tỷ lệ phiếu bầu dành cho mỗi ứng viên tổng thống. Các ứng viên vẫn có thể giành được một số đại biểu, ngay cả khi họ không thắng ở cấp tiểu bang.

Ngay từ đầu giới quan sát chính trị tin tưởng cựu Ngoại trưởng Hillary Clinton cầm chắc sẽ được tiến cử dễ dàng, nhưng đến nay bà đang phải đối đầu với Thượng Nghị sĩ Bernie Sanders và đã gặp phải khó khăn ngay ở chặng đầu tiên ở Iowa, nơi bà chỉ thắng với tỉ số sít sao 49,86% so với 49,57%. Sau đó bà lại thua Bernie Sanders ở bang New Hampshire với tỉ số 38% - 60%.

Hai tuần trước Hillary Clinton đã lật ngược thế cờ với chiến thắng ở bang Nevada và hôm 27/2 bà đã thắng ứng viên Bernie Sanders ở South Carolina với tỉ số áp đảo 73% - 26%.

Ứng cử viên tổng thống, cựu Ngoại trưởng Mỹ Hillary Clinton dự kiến sẽ thắng lớn trong cuộc bầu cử sơ bộ và họp bầu tại 12 tiểu bang của đảng Dân chủ vào ngày “Siêu Thứ Ba” (1/3), đặc biệt tại tiểu bang Texas, nơi bà đã thiết lập được những mối quan hệ từ lâu. Trong ngày “Siêu Thứ Ba”, bà Hillary Clinton dự kiến sẽ thắng ở các bang miền nam có đông đảo cử tri người Mỹ gốc Phi, còn Thượng nghị sĩ Sanders có thể sẽ thắng ở bang nhà Vermont. Ông Sanders sẽ “dễ thở hơn”, khi ra khỏi các bang với số người Mỹ gốc Phi châu chiếm 35, 40, 45% số phiếu bầu sơ bộ của đảng Dân chủ.

Để được đảng Dân chủ tiến cử, ứng viên tổng thống phải đạt số 2.382 đại biểu. Hiện nay bà Hillary Clinton đã có 544 đại biểu, còn ông Bernie Sanders mới 85 đại biểu.

Tuy nhiên đối thủ của bà là Thượng nghị sĩ Bernie Sanders lại nhận được sự ủng hộ của giới trẻ đang hoạt động trong một chiến dịch nhắm vào những người dân bình thường. Không thể so đọ với hạ tầng cơ sở “sâu rễ bền gốc” của bà Clinton ở bang Texas, nhưng ông Sanders lại có một đội ngũ những người vận động đầy nhiệt tình thuộc giới bình dân.

Bà Clinton khó đánh bại ông Sanders để được đảng Dân chủ tiến cử, nếu bà không giành được phiếu của những người ủng hộ trẻ của ông Sanders, những người mà bà Clinton rất cần trong cuộc bầu cử tổng thống Mỹ vào tháng 11 năm nay.

Hiện vẫn còn tới 5 ứng viên trong đảng Cộng hòa ra tranh cử. Một số ứng viên “tụt hậu” đã bỏ cuộc. Có thể sẽ có những ứng viên khác bỏ cuộc sau bỏ phiếu ngày 1/3/2016. Ngày “Siêu Thứ Ba” là cơ hội để những đối thủ của ứng viên-tỷ phú Trump kiếm phiếu bầu để chống lại việc đề cử tỷ phú Donald Trump ra tranh chức tổng thống Mỹ 2016.

Tranh luận trên truyền hình tối 25/2, ứng viên dẫn đầu Donald Trump đã bị hai ứng viên khác là Marco Rubio và Ted Cruz công kích dữ dội. Họ gọi Donald Trump là kẻ lừa đảo, từng thuê mướn di dân bất hợp pháp để xây dựng các khu nhà cao tầng do ông làm chủ. Ứng viên Ted Cruz khẳng định rằng Donald Trump chắc chắn sẽ thua trong cuộc tổng tuyển cử trước đối thủ phía Dân chủ là bà Hillary Clinton vì ông này “còn không biết mình sẽ làm gì” trên cương vị tổng thống, nếu chẳng may thắng cuộc đua vào Nhà Trắng.

Là một tỷ phú, ứng viên Donald Trump bỏ tiền riêng để chi cho chiến dịch vận động tranh cử vì thế ông mạnh mẽ chỉ trích các ứng viên khác như Hillary Clinton (phe Dân chủ), Ted Cruz, Marco Rubio (phe Cộng hòa) đã nhận tiền của giới tài phiệt và các nhóm vận động hành lang.

Ứng viên Donald Trump hiện đang dẫn điểm cách biệt so với các ứng viên tổng thống Cộng hòa còn lại. Trong cuộc bầu sơ bộ đầu tiên ở tiểu bang Iowa, Donald Trump thua Ted Cruz, nhưng sau đó ông đã lấy lại thế thượng phong ở New Hamsphire, Nevada và South Carolina. Donald Trump về nhất ở bang Nevada vào tuần trước với 46% phiếu, trong khi hai ứng viên có gốc Cuba biết nói tiếng Tây Ban Nha là Marco Rubio về nhì với 24% và Ted Cruz với 22%.

Ứng viên Donald Trump cũng đã chính thức nhận được sự ủng hộ của cựu ứng viên phó tổng thống Sarah Palin và của thống đốc đương nhiệm (cũng là ứng viên tổng thống mới rút lui) Chris Christie.

Để giành được sự tiến cử của đảng Cộng hòa, ứng viên cần có 1.236 đại biểu. Cho đến nay, Donald Trumps hiện có 82 đại biểu, Ted Cruz 17 và Marco Rubio 16 đại biểu. Nếu Donald Trum thắng ở nhiều tiểu bang trong ngày “Siêu Thứ Ba” với cách biệt lớn, thì sẽ không còn gì có thể ngăn được ông giành quyền đề cử của đảng Cộng hòa.

Video ngày "Siêu Thứ Ba" trong cuộc bầu cử tổng thống Mỹ 2016 (Nguồn VTV):