2017: Năm rất khó khăn cho các nước phương Tây

Đó là nhận định của tác giả Mark Urban trong bài viết đăng trên trang mạng của BBC ngày 29/12/2016.

Theo tác giả Mark Urban, có nhiều dấu hiệu cho thấy khả năng của Tây phương áp đặt quy tắc cho trò chơi quốc tế cũng đang tan biến trong năm 2017.

Các sự kiện ở Syria chứng tỏ sự thất bại của Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc, khi các nước thành viên không thể thỏa thuận về ngăn chặn khủng hoảng. Nhưng thực ra, kể từ khi Liên Hợp Quốc được thành lập năm 1945, các cường quốc hiếm khi đoàn kết trong các khủng hoảng quốc tế nghiêm trọng.

Năm 1991, Liên Hợp Quốc chấp thuận cuộc chiến do Mỹ cầm đầu chống Saddam Hussein. Đó là ví dụ rất hiếm của Hội đồng Bảo an ủng hộ một cuộc chiến.

Giáo sư Patrick Porter của Đại học Exeter nhận xét: Quan niệm của chúng ta về trật tự thế giới "dựa trên sự thống trị của Mỹ, luôn chỉ có thời gian hữu hạn". Ông cho rằng "trật tự này đang tan rã, vì sự dịch chuyển sức mạnh kinh tế từ tây sang đông khiến phương Tây khó áp đặt ý chí của mình hơn".

Giáo sư Porter cũng đề cập đến "sự phân rã từ bên trong". Phương Tây đang bất đồng lớn. Ví dụ, việc ông Donald Trump thắng cử mở ra những lo ngại mới về chiến tranh thương mại. Sẽ có sự nhấn mạnh vào ngoại giao song phương thay vì đa phương và có thể đem lại một cảm giác thế kỷ 19 trong quan hệ quốc tế. Giáo sư Porter nói: “Chúng ta đang đi về hướng ngoại giao 'bình thường' trong lịch sử, khi chúng ta cạnh tranh và hợp tác đồng thời với các đại cường".

Quan hệ giữa Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Reccep Tayip Erdogan và Tổng thống Nga Vladimir Putin là ví dụ thú vị. Hai nhà lãnh đạo này nhanh chóng chuyển từ “đối đầu và trừng phạt”, sau khi Thổ bắn rơi một máy bay chiến đấu Nga, sang hợp tác chiến lược tại Syria trong năm 2016.và Putin: thời đại song phương mới?

Nhà ngoại giao hàng đầu của Anh Simon Fraser tin rằng "luật pháp, tổ chức, hiệp định và các quy tắc khác sẽ vẫn quan trọng, nhưng có lẽ sẽ có hình thái mới, tiếp tục thay đổi bên trong cấu trúc lớn".

Những thay đổi cơ cấu của thế giới có vẻ khiến các xã hội phương Tây bị thiệt thòi. Phương Tây chỉ có khả năng hạn chế khi muốn đáp trả Nga hay các vụ tấn công mạng. Đó là chưa kể các hạn chế khác như kinh tế trì trệ, chủ nghĩa bảo hộ, ngôn từ dân túy.

Liệu phương Tây, NATO và EU còn có thể tồn tại như cũ trong năm 2017?ốc xây dựng ở Biển Đông

Một loạt các cuộc bầu cử ở Italy, Hà Lan, Pháp và Đức có thể thử thách EU và đồng euro.

Tổng thống Mỹ mới đắc cử Donald Trump từng nói việc Mỹ có bảo vệ các nước thành viên NATO khác hay không sẽ phụ thuộc liệu đồng minh Châu Âu có chịu trả thêm tiền.

Trong giai đoạn biến động này, sẽ nảy sinh cả thời cơ lẫn nguy cơ. Nhưng liệu các nước phương Tây có nắm bắt được cơ hội, làm chủ tình hình hay sẽ chỉ rơi vào thế thụ động?

Dĩ nhiên, nhiều nước trên thế giới sẽ hoan nghênh sự đi xuống của siêu cường Mỹ và sự đi lên của thế giới đa cực.