9X xứ Thanh và vườn phật thủ "độc nhất vô nhị"

Được sự giới thiệu của Bí thư Huyện đoàn Lang Chánh (Thanh Hóa) Lê Thị Kiêu, chúng tôi tìm về bản Mốc, xã Đồng Lương, huyện miền núi Lang Chánh thăm vườn cây phật thủ của Phó Bí thư Đoàn, kiêm Chủ tịch Hội Liên hiệp Thanh niên xã Đồng Lương - Phạm Thị Xuyến. Xuyến năm nay mới 26 tuổi, vườn phật thủ mà Xuyến gây dựng được coi là “độc nhất vô nhị” ở xứ Thanh này.

Nữ Phó Bí thư Đoàn Phạm Thị Xuyến bên vườn phật thủ trĩu quả.

Xuyến là chị cả trong một gia đình làm nghề nông. Nhà Xuyến có 3 chị em, từ nhỏ Xuyến đã sớm thấu hiểu cảnh vất vả, cơ cực của cha mẹ và bà con quê mình. Cũng vì hoàn cảnh như vậy, nên trong đầu Xuyến lúc nào cũng có những trăn trở, thôi thúc làm sao “hóa giải” được cái nghèo, mà từ lâu nó đã như “bạn đồng hành” với vùng đất miền Tây xứ Thanh này.

Tốt nghiệp cấp 3, Xuyến chọn cho mình một nơi chuyên đào tạo cán bộ làm công tác chính trị, xã hội - Học viện Thanh thiếu niên Việt Nam. Năm 2009, sau khi tốt nghiệp Trường Đoàn, thay vì xin vào làm công tác đoàn ở tỉnh, thành phố, Phạm Thị Xuyến quyết định khăn gói về quê làm… nông dân trong sự ngỡ ngàng của bố mẹ và bà con trong bản.

Chỉ vườn cây phật thủ, Xuyến bảo: “Em bén duyên với cây phật thủ này cũng là tình cờ và làm liều thôi. Thật lòng mà nói, em cũng không nghĩ rằng mình lại có thể thành công ngay từ vụ thu hoạch đầu tiên với loại cây khó làm này”.

Cả một khu vườn rộng gần 4ha đất, hiện đang được cô gái trẻ này quy hoạch lại để phát triển mô hình trang trại. Thấy chúng tôi đang như bị vườn phật thủ “cướp” mất hồn, Xuyến đon đả nói: “Trước đây, cả khu đất này được bao phủ bởi cây mía, cây sắn… Trồng mấy loại cây đó, dù quanh năm đầu tắt mặt tối nhưng thu nhập cũng chẳng đáng là bao”.

Ngày đầu, khi nói với bố mẹ muốn vay vốn để đầu tư trồng phật thủ, Xuyến đã chịu khá nhiều áp lực, bởi ở vùng đất nghèo khó này, đã ai dám đưa cây phật thủ về trồng đâu.

“Lúc bấy giờ, cả nhà em bàn ra tán vào, mọi người trong bản cũng tỏ ý không tin tưởng một người con gái chân yếu tay mềm, lại vừa mới ra trường như em có thể làm được việc này. Ngoài chút vốn ít ỏi của gia đình, em chạy vạy khắp nơi vay thêm bạn bè được một số tiền đủ đầu tư trồng 4 sào phật thủ và đưa chim trĩ, gà ri vào nuôi thử nghiệm” - Xuyến nhớ lại những ngày đầu lập nghiệp.

“Không có việc gì khó/Chỉ sợ lòng không bền/Đào núi và lấp biển/Quyết chí ắt làm nên…”. Giờ có nhiều người nói, mấy câu đó chỉ là sáo rỗng, mang tính khẩu hiệu của Đoàn. Sáo rỗng với ai không biết, nhưng với nữ Phó Bí thư Đoàn Phạm Thị Xuyến thì đúng là “không có việc gì khó”.

Xuyến bảo: “Hàng ngày, tận mắt chứng kiến cảnh các bạn thanh niên trong bản đua nhau lên thành phố, vào miền Nam tìm đường mưu sinh… em không đành lòng. Với một xã miền núi nghèo như Đồng Lương, đất rộng, có tiềm năng phát triển kinh tế, sao không tận dụng những lợi thế sẵn có để làm giàu ngay trên chính quê hương mình. Em nghĩ vậy nên quyết tâm thực hiện ý tưởng của mình”.

Với suy nghĩ ấy, ngoài thời gian hoạt động công tác đoàn – hội, những lúc rảnh rỗi, Xuyến lên mạng Internet tìm hiểu các loại cây, con vừa có giá trị kinh tế cao, vừa phù hợp với thổ nhưỡng của quê hương mình. Qua sách, báo, TV, hễ nghe nói nơi nào có mô hình phù hợp, Xuyến lại tìm đến để học tập.

Rồi đầu năm 2012, cây phật thủ đã bén duyên với cô gái trẻ xứ Thanh này. Khi Xuyến đưa cây phật thủ về trồng vào đúng thời điểm khô hạn, việc tìm ngồn nước tưới cây vô cùng vất vả. Để có nước tưới cho cây, hai chị em Xuyến phải đi xa hàng cây số gánh nước về. Nhiều hôm, tới nửa đêm mới tưới hết lượt cho vườn cây. Cứ như vậy, suốt một quãng thời gian dài, Xuyến gồng mình lên, miệt mài chăm bẵm vườn cây phật thủ của mình mà không chút nao núng.

Trời không phụ công người, ngay từ vụ đầu tiên, vườn phật thủ của Xuyến đã chi chít quả. Nhìn quả phật thủ xòe rộng như bàn tay Phật, lúc ấy Xuyến mới tin rằng những nhọc nhằn của mình cũng đã có kết quả. Từ khi phật thủ bắt đầu đơm hoa, kết trái, Xuyến đã dành thời gian tìm thị trường cho sản phẩm của mình. Xuyến tâm sự:

“Vào thời điểm này, dù không phải là chính vụ thu hoạch phật thủ, nhưng nếu biết cách chăm sóc tốt, đúng kỹ thuật thì lúc nào cũng có quả. Đặc biệt, loại quả này có thể bán được quanh năm, chứ không riêng dịp tết. Từ khi cây cho thu hoạch quả đến nay, em chưa bao giờ có đủ hàng để bán, kể cả quả xấu, quả chẹt… cũng bán được với giá 12.000 đồng/kg, để người ta làm thuốc Nam”.

Phật thủ không chỉ bán trong dịp tết, mà giờ Xuyến có thể bán quanh năm phục vụ cho nhu cầu cúng, lễ… Sau gần 2 năm gây dựng, vườn cây phật thủ của Xuyến có 330 gốc, mỗi gốc thường cho 30 – 40 quả. Đặc biệt, có nhiều gốc cho số lượng quả lên tới 160 – 180 quả. Giá bán dao động từ 40.000 – 50.000 đồng/quả vào những ngày thường. Còn vào dịp tết, giá có thể lên tới 300.000 – 400.000 đồng/quả. “Em thấy thị trường của loại quả này rộng lớn lắm. Đặc biệt, với xu thế hiện nay, đời sống người dân ngày càng cao, nên việc thờ cúng gia tiên được chú trọng hơn. Vả lại, loại cây này không phù hợp với khí hậu miền Nam, đây cũng là cơ hội cho người trồng phật thủ”.

Theo Xuyến, để có đầu ra ổn định, ngoài nguồn hàng cung cấp cho TP.Thanh Hóa, các huyện trong tỉnh, Xuyến cũng đã đấu mối với một số thương lái ở Hà Nội. Gần đây, một số đại lý ở Hà Nội cũng gọi điện vào đề nghị cung cấp cho họ. Năm ngoái, sau khi thu hoạch, trừ chi phí, Xuyến cũng thu về hơn 200 triệu đồng.

Không giữ riêng “bản quyền” trồng phật thủ cho mình, Xuyến đã chuyển giao kỹ thuật đến nhiều bạn thanh niên khác. Tổng cộng, nữ Phó Bí thư Đoàn đã chuyển giao hơn 1.000 gốc phật thủ cho các đoàn viên thanh niên trong xã và một số huyện lân cận. Khi nghe tôi nói, giờ thanh niên cứ học hết 12 là đi hết, có nơi còn “trắng” cả đoàn viên, vậy nếu có lời khuyên cho các bạn trẻ ở nông thôn, Xuyến sẽ nói gì.

Với giọng nhỏ nhẹ, Xuyến bảo: “Em chỉ nghĩ đơn giản, nếu có quyết tâm, thì những thanh niên nông thôn như chúng em hoàn toàn có thể làm giàu từ nông nghiệp, từ những lợi thế có sẵn trên quê hương mình. Em sẽ cố gắng để nhân rộng mô hình này ngày càng lớn hơn nữa, với hy vọng sẽ giúp được nhiều người thoát nghèo”.