Nhà sàn gỗ pơ mu, mái lợp pơ mu là một trong nhưng nét nổi bật trong văn hóa nhà sàn của đồng bào dân tộc Thái ở xã Ngọc Chiến không nơi nào có được. Nét đặc trưng này vẫn được lưu giữ, bảo tồn đến ngày nay, là điểm nhấn trong phát triển du lịch (ngành công nghiệp không khói) của Ngọc Chiến.
Pơ mu là loại gỗ rất bền và chắc có khả năng chống mối mọt và các loại ruồi nhặng, trong thân gỗ có dầu và gỗ rất thơm, nhất là khi đem gỗ đốt lửa, tỏa ra mùi hương thơm bay rất xa quyện vào sương khói núi rừng. Loại gỗ này có thể ngâm trong nước hoặc chôn sâu dưới đất vài chục năm mà không bị mục.
Những ngôi sàn này được làm 100% bằng gỗ pơ mu, hầu như không pha trộn với các loại gỗ khác. Điều khác biệt là phần mái của những ngôi nhà sàn ở đây được lợp hoàn toàn bằng những tấm ván gỗ pơ mu, mà không nơi nào có. Chúng có độ bền, chắc chắn hơn cả ngói và tấm lợp proximăng…
Không chỉ kín khi mưa gió, vào mùa hè, nhà lợp bằng pơ mu làm không khí trong nhà luôn mát mẻ, dễ chịu, không cần dung đến máy điều hòa khi trời nắng nóng.
Ông Sớm kể rằng, ngôi nhà sàn pơ mu này là do bố ông để lại, ngôi nhà bố ông đã từng bỏ nhiều công sức mới làm được, đến nay đã ngót hơn 60 năm. "Cũng giống nhà tôi hầu hết bà con ở trong bản, xã Ngọc chiến này hầu như đều làm nhà sàn mái lợp hoàn toàn bằng pơ mu. Loại gỗ này rất bền và chắc, trông bề ngoài chúng mà đen nhưng không hề bị mục", ông Sớm nói.
Vì pơ mu là thứ gỗ tốt nên người Thái ở Ngọc Chiến sử dụng làm nhà và nó đã khiến nhiều cánh rừng pơ mu bị chặt phá gần đến cạn kiệt. Vì để làm được ngôi nhà sàn phải mất hàng chục m3 khối gỗ pơ mu.
Ngày nay, người dân Ngọc Chiến không phá rừng lấy gỗ làm nhà nữa, ngược lại cùng nhau bảo vệ, giữ rừng để rừng pơ mu tái sinh trở lại. Những ngôi nhà pơ mu được bà con lưu giữ để làm nơi cho du khách đến thăm quan, trãi nghiệm, góp phần đưa ngành du lịch ở địa phương phát triển.
Theo Quốc Định/Dân Việt