Tiếp tục hành trình ‘vá áo’ cho những cánh rừng Tây Bắc

Bảo vệ môi trường sống cho loài vượn đen má trắng cực kỳ nguy cấp

Khu vực giáp ranh giữa hai huyện Mai Châu (Hòa Bình) và Vân Hồ (Sơn La) từ lâu được biết đến là một vùng khí hậu mát mẻ quanh năm với những cánh rừng già trên núi đá, núi đất tươi đẹp.

Khí hậu á nhiệt đới và địa hình, địa chất riêng biệt này là nơi sinh sống của hệ động, thực vật đa dạng với những cây tùng, bách, thông, phong lan quý hiếm, đặc biệt là loài vượn đen má trắng cực kỳ nguy cấp nằm trong Sách Đỏ của Tổ chức Bảo tồn Thiên nhiên Quốc tế (IUCN).

Đây cũng là nơi sinh sống của đồng bào người Mông và các dân tộc vùng cao với sinh kế và nhiều nét văn hóa độc đáo gắn liền với rừng.

Trải qua nhiều năm, áp lực từ các hoạt động kinh tế đã khiến nhiều diện tích rừng tự nhiên bị tác động, phân mảnh và suy thoái. Ước tính, có khoảng 500 ha trong dải rừng này cần được phục hồi để đảm bảo cảnh quan tự nhiên và duy trì sinh cảnh sống cho loài vượn đặc hữu.

Nhằm phục hồi 500 ha rừng trên hành lang núi đá nối giữa huyện Mai Châu (Hòa Bình) và huyện Vân Hồ (Sơn La), từ năm 2022, Trung tâm Con người và Thiên nhiên khởi động chương trình “Rừng Xanh Lên” với nhiều chương trình trồng rừng được triển khai qua các năm.

Ngày 2/6, tiếp tục chặng đường “vá áo” cho những cánh rừng Tây Bắc, đồng thời hưởng ứng Ngày môi trường thế giới (5/6) với chủ đề “Phục hồi đất, chống hạn hán và sa mạc hoá”, Trung tâm Con người và Thiên nhiên phối hợp với Huyện đoàn Vân Hồ, Hạt Kiểm lâm Vân Hồ và UBND xã Vân Hồ tổ chức Chương trình Rừng Xanh Lên 2024.

Chương trình nhằm phục hồi 10 ha tại dải rừng Pa Cốp – Hua Tạt, xã Vân Hồ, huyện Vân Hồ, tỉnh Sơn La, đồng thời phục hồi 15 ha rừng thuộc Khu BTTN Hang Kia - Pà Cò.

Chương trình thu hút sự tham gia của gần 300 thành viên, gồm lực lượng Đoàn Thanh niên huyện Vân Hồ, Hội Phụ nữ xã Vân Hồ, đại diện các doanh nghiệp và khách mời, các cá nhân, tình nguyện viên ủng hộ hoạt động phục hồi rừng từ nhiều tỉnh, thành khác nhau.

Sáng ngày 2/6, chương trình đã trồng được tổng cộng 25 ha rừng bao gồm 10 ha rừng tại bản Pa Cốp, xã Vân Hồ, huyện Vân Hồ, tỉnh Sơn La và 15 ha rừng thuộc Khu Bảo tồn Thiên nhiên Hang Kia - Pà Cò, huyện Mai Châu, tỉnh Hòa Bình.

Trong đó, dải rừng đầu nguồn thuộc bản Pa Cốp là một trong những khu vực sinh cảnh chính của loài vượn đen má trắng cực kỳ nguy cấp vốn đang bị đe dọa về sinh cảnh và nguồn thức ăn do rừng bị suy thoái và phân mảnh. Vì vậy, hoạt động trồng phục hồi rừng tại đây kỳ vọng sẽ “vá" lành những mảnh rừng, ngôi nhà của loài linh trưởng quý hiếm, đặc hữu nơi đây.

Sớm phủ xanh 500ha rừng

Chương trình Rừng Xanh Lên 2024 là lần thứ ba sự kiện trồng rừng quy mô được các bên phối hợp tổ chức tại Vân Hồ nhân Ngày môi trường thế giới (5/6), hướng tới mục tiêu dài hạn là phục 500 ha rừng trên hành lang núi đá nối liền giữa hai tỉnh Hòa Bình và Sơn La.

Theo ông Phạm Quang Thao, Phó Chủ tịch Liên hiệp Các hội khoa học kỹ thuật Việt Nam (VUSTA), Vân Hồ là khu vực sinh thái trọng yếu của Sơn La nói riêng và Tây Bắc nói chung, do đó, việc bảo tồn và phục hồi rừng càng trở nên cấp bách, nhất là khi nhiều diện tích rừng đang bị phân mảnh và suy thoái. Việc phục hồi những mảnh rừng nơi đây không chỉ có ý nghĩa về mặt sinh thái, đa dạng sinh học mà còn góp phần hỗ trợ địa phương phát triển kinh tế thông qua các hình thức phát triển du lịch và sinh kế bền vững.

Ông Nguyễn Hùng Chiến, Phó hạt trưởng Hạt Kiểm lâm Huyện Vân Hồ chia sẻ, Vân Hồ là khu vực phát triển du lịch, phát triển cây ăn quả, phát triển rau hoa, cây lương thực có hạt, vốn là những hướng đi nhanh chóng đem lại hiệu quả kinh tế.

Trong khi đó, trồng rừng phải trải qua thời gian dài từ 7 - 10 năm mới đem lại lợi ích kinh tế nên việc tuyên truyền, vận động, thuyết phục nhân dân tham gia trồng rừng là rất khó khăn. Tuy nhiên, với tinh thần quyết tâm cao, sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị, việc triển khai các hoạt động trồng rừng như Chương trình Rừng Xanh Lên, rừng Vân Hồ sẽ ngày càng xanh hơn, giàu về trữ lượng hơn, giá trị đa dạng sinh học cao hơn, các loài động thực vật quý hiếm sẽ được bảo vệ tốt hơn, đặc biệt là quần thể vượn đen má trắng tại khu vực rừng Pa Cốp.

Ông Trịnh Lê Nguyên, Giám đốc Trung tâm Con người và Thiên nhiên chia sẻ, trong thập kỷ phục hồi sinh thái, phục hồi rừng là một trong những nhiệm vụ quan trọng nhất. Trung tâm Con người và Thiên nhiên luôn đồng hành cùng cộng đồng địa phương, nỗ lực huy động nguồn lực để giúp bảo vệ và phục hồi rừng, duy trì sinh cảnh sống cho các loài động, thực vật quý hiếm, đồng thời góp phần cải thiện sinh kế cho người dân địa phương thông qua các hoạt động phát triển nông nghiệp bền vững kết hợp du lịch sinh thái, bảo tồn. “Hy vọng với sự chung tay của cộng đồng, rừng Vân Hồ sẽ sớm được phủ xanh và hoàn thành kế hoạch phục hồi trong thời gian sớm nhất”, ông Nguyên nói.