 |
| Cho trẻ dưới 1 tuổi uống sữa tươi dễ có nguy cơ khiến thận bị quá tải. |
Theo các nhà khoa học, chỉ nên cho trẻ dùng sữa tươi khi hơn 1 tuổi, vì sữa tươi có hàm lượng đạm, canxi và phốt pho cao. Nếu cho trẻ dưới 1 tuổi uống sữa tươi dễ có nguy cơ khiến thận bị quá tải. Về lâu dài, làm trẻ có nguy cơ bị cao huyết áp, béo phì ở tuổi trưởng thành. Ngoài ra, lượng đạm cao còn gây đầy bụng, khó tiêu, làm trẻ chán ăn. Sữa tươi có ít sắt, nghèo vi lượng nên trẻ dưới 1 tuổi có nguy cơ thiếu máu thiếu sắt, thiếu vi lượng nếu sử dụng sữa tươi như thực phẩm chính.
Cho trẻ uống sữa tươi lúc nào cũng rất quan trọng. Trước bữa ăn chính 2 giờ thì không nên cho trẻ uống sữa tươi cũng như các thức ăn lặt vặt khác. Bởi uống sữa tươi có thể làm trẻ no và biếng ăn khi vào bữa, chỉ nên cho trẻ uống sau bữa ăn từ 1 - 2 giờ.
Chỉ nên bổ sung sữa tươi vào chế độ ăn uống hằng ngày của trẻ trên 1 tuổi, tốt nhất là trẻ trên 2 tuổi với liều lượng khoảng 200 - 300ml/ ngày. Trẻ nên được xen kẽ những loại sữa công thức (dạng bột pha hay dạng pha sẵn) vì đã được bổ sung sắt, kẽm, vi chất cần thiết cho nhu cầu phát triển của trẻ theo các lứa tuổi. Với trẻ 2 - 3 tuổi trở lên, có thể cho trẻ uống lượng sữa tươi nhiều hơn, vì lúc này chế độ ăn đa dạng sẽ giúp trẻ nhận đủ các dưỡng chất và trẻ có khả năng tiêu hóa, hấp thu các thức ăn tốt hơn. Với thiếu niên, có thể sử dụng sữa tươi thay sữa bột, đảm bảo tổng lượng sữa từ 500 - 700ml/ngày.
Đối với trẻ dưới 2 tuổi, nếu uống sữa tươi nên chọn sữa nguyên kem, không nên chọn sữa tách béo (trừ khi có chỉ định của bác sĩ) vì lúc này não cần chất béo để phát triển. Trẻ trên 2 tuổi nếu đã thừa cân béo phì thì nên dùng sữa tách béo một phần hoặc toàn phần.
Nếu trẻ đã đủ cân nặng, nên chọn sữa không đường để giảm bớt lượng đường hấp thu nhanh trong khẩu phần vì không có lợi cho sức khoẻ. Nếu uống sữa có đường thì sau khi uống nên súc miệng để tránh bị sâu răng (do đường bám trên men răng và bị các vi khuẩn sử dụng, sinh ra axit gây hỏng men răng), đồng thời giảm lượng đường đưa vào cơ thể từ những thực phẩm khác sao cho tổng lượng đường trong ngày dưới 20g.
Sữa tươi bao gồm 3 loại là sữa vắt trực tiếp, sữa thanh trùng và tiệt trùng. Trong đó, chỉ nên cho trẻ uống sữa thanh trùng, tiệt trùng để đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm. Các chế phẩm làm từ sữa tươi như sữa chua, váng sữa, phô mai thường được các bà mẹ sử dụng cho trẻ từ 6 tháng tuổi. Tuy nhiên, chỉ nên sử dụng ở mức vừa phải, giúp trẻ làm quen với nhiều mùi vị và đa dạng hóa thức ăn, nếu sử dụng nhiều thì hiệu quả tương tự uống nhiều sữa tươi. Nên tham khảo ý kiến bác sĩ dinh dưỡng để có cách dùng hợp lý.
BSCK II Nguyễn Thị Thu Hậu (Trưởng khoa Dinh dưỡng, Bệnh viện Nhi đồng 2 TPHCM)