Vì sao Elon Musk đột ngột quay lưng với Bitcoin?

Khi hãng xe điện Tesla tiết lộ khoản đầu tư 1,5 tỷ USD vào Bitcoin và cho phép khách hàng thanh toán bằng Bitcoin, ông chủ Elon Musk không nhắc đến mức tiêu thụ năng lượng lớn để đào tiền mã hóa.

Nhưng trong dòng tweet mới nhất, Musk thừa nhận "lo ngại sự gia tăng sử dụng nhiên liệu hóa thạch để khai thác và giao dịch Bitcoin". Ông cho biết Tesla sẽ tạm dừng việc mua xe bằng Bitcoin.

Theo Bloomberg, sự trở mặt của Musk khiến nhiều người hâm mộ tiền mã hóa bàng hoàng. Chuyên gia Nic Carter tại Castle Investment Management mô tả động thái của ông "rất kỳ lạ và khó hiểu". Vốn hóa của Bitcoin đã bốc hơi 365 tỷ USD chỉ sau thông báo của ông chủ Tesla.

Thuật toán của Bitcoin quy định rằng các đồng tiền mới chỉ có thể được tạo ra bằng cách dùng máy tính để giải phương trình toán học. Do đó, cần có một mạng lưới toàn cầu sử dụng rất nhiều năng lượng để duy trì và khai thác đồng tiền mã hóa này.

Tổng mức tiêu thụ năng lượng của mạng lưới này mỗi năm vượt quá nhu cầu điện hàng tháng của cả nền kinh tế Nhật Bản. Tuy nhiên, điện của Nhật Bản cung cấp năng lượng cho các hộ gia đình, doanh nghiệp và cuộc sống của người dân. Trong khi đó, việc đào Bitcoin chỉ có tác dụng tạo nhiều Bitcoin hơn.

Khi Elon Musk quyết định đầu tư và chấp nhận thanh toán bằng Bitcoin, giá của đồng tiền mã hóa tăng phi mã. Vấn đề nằm ở chỗ giá càng tăng, càng có nhiều thợ đào. Mạng lưới cũng cần gia tăng độ phức tạp để bảo vệ chống lại tin tặc.

Tác động của nó được thể hiện ở hashrate, tức tỷ lệ đo lường khả năng giải thuật toán của thiết bị đào. Sức mạnh tính toán của mạng lưới Bitcoin đã tăng từ khoảng 95 triệu terahash/giây vào đầu năm 2020 lên 166 triệu terahash/giây ngày 9/2, theo Blockchain.com.

Tỷ lệ này tăng khoảng 6% chỉ sau thông báo đầu tư Bitcoin của Tesla. Nói cách khác, do quyết định của Elon Musk, việc tiêu tốn điện và lượng khí thải CO2 của Bitcoin đã tăng khoảng 6%.

Chỉ mới tháng trước, Musk đã lên tiếng ủng hộ một bài viết có tên "The Bitcoin Clean Energy Initiative" (tạm dịch: "Sáng kiến Năng lượng sạch Bitcoin") của Square Crypto. Bài viết phản bác lập luận từ lâu rằng mạng lưới Bitcoin gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến môi trường và hủy hoại hành tinh. Theo bài viết, việc khai thác Bitcoin sẽ khuyến khích tăng cường sử dụng năng lượng tái tạo, thay thế năng lượng hóa thạch thải carbon.

Musk đã nhanh chóng chia sẻ bài viết trên Twitter và bình luận: "Đúng vậy". Nhưng ông chủ Tesla sớm quay lưng với Bitcoin. Trong thông báo hôm 12/5, Musk khẳng định "Tesla sẽ không bán bất cứ Bitcoin nào và dự định chấp nhận thanh toán bằng Bitcoin ngay khi việc khai thác chuyển sang năng lượng bền vững hơn".

Trên thực tế, Tesla đã thu lãi kỷ lục trong quý I nhờ vào việc bán Bitcoin.

Theo CNBC, hôm 26/4, Tesla báo cáo lợi nhuận kỷ lục 438 triệu USD trong quý I. Như thường lệ, khoản lãi được tạo ra nhờ việc bán hạn mức khí thải. Tuy nhiên, việc bán Bitcoin của công ty cũng đóng góp 101 triệu USD vào lợi nhuận.

Theo báo cáo, Tesla đã ghi nhận 1,5 tỷ USD mua "tài sản kỹ thuật số" và 272 triệu USD thu được từ bán tài sản kỹ thuật số trong quý I. Hãng cho biết việc bán Bitcoin đóng góp lên tới 101 triệu USD. Như vậy, công ty đã kịp thời bán một số Bitcoin và lãi 101 triệu USD khi giá Bitcoin tăng vọt.

Nhiều chuyên gia cáo buộc Musk "thao túng thị trường tiền mã hóa". Hồi tháng 2, nhà kinh tế học Nouriel Roubini gọi những dòng tweet có chủ ý của nhà sáng lập Tesla là "hành vi tội phạm".

Phóng viên Matt Levine của Bloomberg cũng từng mô tả quá trình thao túng giá Bitcoin của Musk. Trong đó, ông chủ Tesla từng tweet rằng giá Bitcoin quá cao và tranh thủ đợt giảm giá để mua vào số lượng lớn. Sau khi âm thầm mua Bitcoin, Musk công bố khoản đầu tư, đợi giá lên và bán để kiếm về hàng trăm triệu USD.

Elon Musk quay lưng với Bitcoin trong bối cảnh thị trường tài chính đang có sự thay đổi lớn. Lo ngại lạm phát và lãi suất trái phiếu phục hồi đã đè nặng lên các khoản đầu tư. Chỉ số chứng khoán NASDAQ sụt giảm, giá cổ phiếu ARK và Tesla giảm mạnh.

Giá Bitcoin vẫn ở quanh ngưỡng 50.000 USD. Tuy nhiên, sau khi sụt giảm hơn 8% trong vòng 3 ngày, đồng tiền mã hóa phổ biến nhất thế giới đã không còn là một hàng rào chống lạm phát bất bại.

Musk không hoàn toàn quay lưng với tiền mã hóa. Trong thông báo dừng chấp nhận thanh toán bằng Bitcoin, ông thừa nhận tiền mã hóa vẫn là một ý tưởng hay. Musk cũng đang xem xét những đồng tiền khác tiêu tốn ít năng lượng hơn.

Ông chủ Tesla cũng ủng hộ Dogecoin, đồng tiền được bắt đầu như một trò đùa. Hôm 10/5, ông thông báo SpaceX đã ký hợp đồng phóng vệ tinh lên mặt trăng và chấp nhận Dogecoin làm phương thức thanh toán.

Giá Bitcoin trồi sụt mạnh vì các động thái của Elon Musk cũng làm dấy lên một nỗi lo ngại khác. "Một người đàn ông khuyên 53 triệu người theo dõi của mình mua tiền mã hóa rồi bán để thu lãi về cho công ty. Và nhờ đó, hãng xe của ông ta được định giá cao hơn những đối thủ có sản lượng gấp 60 lần", giáo sư Scott Galloway tại NYU Stern School of Business bình luận.

"Vấn đề đáng ngại hơn là gì?", giáo sư Scott Galloway đặt câu hỏi. "Việc Elon Musk được coi là thần tượng đã làm méo mó dòng vốn và tài năng. Một thị trường lành mạnh sẽ không nhận tín hiệu từ những dòng tweet của một người", ông nhận định.