Trượt gói thầu 35.000 tỷ, Liên danh Hoa Lư "đánh phủ đầu" Vietur

Văn phòng Chính phủ vừa có văn bản gửi Tổng công ty Cảng hàng không Việt Nam (ACV), Ủy ban Quản lý vốn nhà nước tại doanh nghiệp; Bộ Giao thông Vận tải và Bộ Kế hoạch và Đầu tư liên quan đến đơn kiến nghị của Liên danh Hoa Lư về năng lực Liên danh tham gia dự thầu gói thầu 5.10, dự án cảng hàng không quốc tế Long Thành giai đoạn 1.

Phó Thủ tướng yêu cầu ACV, Ủy ban Quản lý vốn nhà nước tại doanh nghiệp, Bộ Giao thông Vận tải, Bộ Kế hoạch và Đầu tư xem xét, giải quyết đơn kiến nghị nêu trên theo quy định của pháp luật.

Trước đó, Liên danh Hoa Lư do Coteccons đứng đầu đã có công văn khiếu nại Liên danh Vietur - nhà thầu duy nhất vừa đáp ứng yêu cầu về kỹ thuật gói thầu 35.000 tỷ đồng tại sân bay Long Thành.

Trong đơn khiếu nại, Liên danh Hoa Lư cho biết có bằng chứng cho thấy thành viên đứng đầu của liên danh Vietur đã vi phạm quy định về đấu thầu và không đủ tiêu chuẩn để đáp ứng yêu cầu kỹ thuật gói thầu 5.10 và vì vậy cần xem xét lại Thông báo số 3146. “Chúng tôi đã gửi khiếu nại lên Tổng công ty Cảng hàng không Việt Nam nhưng chưa được xem xét”, công văn nêu.

Theo liên danh Hoa Lư, gói thầu 5.10 có tổng dự toán 35.000 tỷ đồng là một trong những công trình lớn trọng điểm, cần có sự cẩn trọng trong công tác lựa chọn nhà thầu đủ năng lực, không bị vướng lịch sử chậm trễ thi công hay nghi vấn tham nhũng. Đó cũng là các yêu cầu trong hồ sơ mời thầu gồm các hành vi bị cấm, các nhà thầu đủ tiêu chuẩn.

Liên danh Hoa Lư khẳng định hồ sơ đề xuất kỹ thuật dự thầu của liên danh này hoàn toàn đáp ứng yêu cầu kỹ thuật của hồ sơ mời thầu. Tuy nhiên, ngày 1/8 vừa qua, liên danh nhận được thông báo nhà thầu đáp ứng yêu cầu kỹ thuật của gói thầu là Vietur do IC Holdings (Thổ Nhĩ Kỳ) đứng đầu.

“Chúng tôi cho rằng IC Holdings không đủ tiêu chuẩn kỹ thuật để trúng thầu và việc để IC Holdings trúng thầu có thể ảnh hưởng đến uy tín của Chính phủ Việt Nam và chất lượng công trình”, liên doanh Hoa Lư khẳng định.

Nhóm liên danh này cho biết IC Holdings tên đầy đủ là IC İbrahim Çeçen Yatırım Holding đặt theo tên chủ tịch công ty. Ông được coi là một trong năm đại gia xây dựng của Thổ Nhĩ Kỳ. Đây là lần đầu tiên IC Holdings vào Việt Nam, trước đó chưa hề có kinh nghiệm gì đối với pháp luật Việt Nam hay các quy định xây dựng, cũng chưa có lý lịch rõ ràng.

Do đó, nhóm liên danh Hoa Lư đề nghị Chính phủ và Bộ Công an vào cuộc để kiểm tra kỹ nhân thân của chủ tịch công ty IC Holdings cũng như các cáo buộc tham nhũng trên báo chí là đúng hay sai.

Vấn đề thứ hai mà nhóm liên danh Hoa Lư kiến nghị là Công ty IC Holdings có lịch sử thi công chậm nhiều công trình và có lịch sử bị chấm dứt các dự án lớn, có lịch sử kiện tụng chủ đầu tư.

Thứ ba, theo nhóm liên danh Hoa Lư, các kinh nghiệm xây dựng sân bay của IC Holdings là không đúng sự thật và có dấu hiệu bị chậm trễ.

“Theo chúng tôi được biết trên trang web của IC Holdings thì công ty mới chỉ xây dựng được 1 sân bay ở Nga, 1 sân bay ở Bulgaria, còn lại là các sân bay ở Thổ Nhĩ Kỳ. Kinh nghiệm thi công công trình quốc tế, nhất là công trình tại xứ sở nhiệt đới mưa bão chưa có”, công văn của liên danh Hoa Lư nêu.

Cụ thể, nhóm này cho biết tại sân bay Pulkovo thì IC Holdings cũng chỉ là một trong hai nhà thầu thi công trong liên danh, công suất dự kiến 17 triệu khách vào năm 2025 chứ không phải 20 triệu khách như công ty công bố. Đối với sân bay Varna Burgas ở Bulgaria là sân bay nhỏ công suất 3 triệu khách/năm, không thể so với sân bay Long Thành. Ngoài 2 sân bay này, IC Holdings còn công bố kinh nghiệm xây dựng sân bay King Khaled của Saudi Arabia, song sân bay này khởi công năm 2017 đến nay vẫn đang trong quá trình xây dựng.

Từ những lý do trên, liên danh Hoa Lư nhận định rằng việc lựa chọn duy nhất 1 liên danh Vietur vào vòng xét mở hồ sơ tài chính có khả năng đồng nghĩa với việc đơn vị trúng thầu đã được xác định từ vòng xét tuyển hồ sơ đề xuất kỹ thuật, dẫn đến nguy cơ rất cao không đảm bảo tính cạnh tranh công bằng về giá.

Với góc nhìn thận trọng hơn, việc đánh giá những sai sót nhỏ trong 15% tỷ trọng điểm kỹ thuật lại quyết định toàn bộ kết quả chấm thầu sẽ có khả năng gây thiệt hại ngân sách nhà nước và nhân dân.

Liên danh Hoa Lư đề nghị các lãnh đạo, các bộ ngành xem xét chỉ đạo bên mời thầu dừng mở hồ sơ tài chính gói thầu 5.10 và đề nghị thẩm tra, xác minh lại năng lực của các liên danh nhà thầu, hoặc mời đơn vị độc lập thứ ba có đầy đủ năng lực, chuyên môn để đánh giá lại hồ sơ kỹ thuật dự thầu của các bên để có thể chọn được liên danh nhà thầu có năng lực nhất, minh bạch thực hiện dự án quan trọng này.

Ngoài ra, theo liên danh Hoa Lư, gói thầu 5.10 là đấu thầu quốc tế rộng rãi. Theo thông lệ đấu thầu quốc tế của ICB (International Competitive Bidding), chủ đầu tư trước khi quyết định các yếu tố kỹ thuật có điểm liệt hay chưa rõ đều phải công khai yêu cầu công ty dự thầu giải thích cung cấp thêm để đảm bảo tính khách quan.

Trả lời báo chí, lãnh đạo của Tổng công ty Cảng hàng không Việt Nam (ACV) cho biết, đang là giai đoạn chấm thầu nên đơn vị này không thể cung cấp bất cứ thông tin gì. Đây là những tài liệu mật, ACV không thể công bố.

“Phải chờ đến sau 22/8 chúng tôi mới cung cấp được các thông tin chính thức. Việc đánh giá năng lực nhà thầu đều do tổ chuyên gia, đơn vị độc lập đánh giá, chúng tôi không tham gia”, đại diện ACV nói.