Sự thật đằng sau hàng loạt công ty vỏ bọc của Binance

Nối tiếp cuộc điều tra sàn giao dịch tài sản mã hóa lớn nhất thế giới Binance, Reuters cho biết CEO Changpeng Zhao và ban lãnh đạo thường xuyên giữ kín thông tin về thực thể đứng sau công ty mẹ.

Nhưng, một bản đệ trình tòa án vào năm 2020 tiết lộ Binance được sở hữu và điều hành bởi một công ty thuộc Quần đảo Cayman có tên Binance Holdings Limited.

Sau khi tìm hiểu thông tin từ nhà chức trách tại 14 khu vực pháp lý Binance có mặt, trong số 8 người trả lời, 6 đại diện từ Tây Ban Nha, New Zealand, Australia, Canada, Pháp, Lithuania cho biết vai trò của họ không liên quan đến hoạt động giám sát sàn giao dịch chính là Binance.com. Trên thực tế các công ty chi nhánh chỉ phải đáp ứng các yêu cầu báo cáo về giao dịch đáng ngờ từ cơ quan quản lý địa phương.

Reuters cũng đặt câu hỏi cho đại diện các công ty chi nhánh về mối quan hệ với sàn giao dịch chính song chỉ một công ty đến từ Nam Phi là FiveWest đồng ý trả lời.

Giám đốc Pierre van Helden cho biết FiveWest nhận được khoản “phí giấy phép tối thiểu hàng năm” từ Binance để tạo điều kiện cho hoạt động giao dịch phái sinh tiền mã hóa phục vụ người dùng Nam Phi.

“Cách thức hoạt động của Binance trên toàn cầu vẫn chưa rõ ràng với chúng tôi”, van Helden nói thêm Binance tương đối hợp tác và FineWest thường xuyên nhóm họp để đảm bảo các yêu cầu được đáp ứng.

Tại Italy, hồ sơ công khai của Binance chỉ nêu chi tiết vốn nền và quyền sở hữu thuộc về một công ty Binance riêng biệt ở Ireland. Binance Italy có địa chỉ tại một dãy cửa hàng và căn hộ ở phía Nam thành phố Lecce. Cả công ty lẫn cơ quan quản lý nơi đây đều không trả lời Reuters.

Chỉ 2 trong số các công ty chi nhánh của Binance cung cấp thông tin chi tiết trong hồ sơ.

Một là Bifinity UAB tại Lithuanian. Công ty này tự giới thiệu là nhà cung cấp dịch vụ thanh toán fiat-to-crypto chính thức cho Binance. Bifinity cũng nhấn mạnh Binance là đối tác kinh doanh chiến lược chính.

Trong báo cáo thường niên năm 2021, lợi nhuận ròng của Bifinity đạt 137 triệu euro, tương đương 145 triệu USD, và tài sản trị giá 816 triệu euro. Công ty có khoản thanh toán lên tới 421 triệu euro cho một bên liên quan và khoảng 185 triệu euro là “chi phí liên quan”. Dẫu vậy danh tính của thực thể này không được xác nhận có phải Binance hay không.

Bifinity có khoảng 147 nhân viên, không có website hay bất cứ thông tin liên hệ nào. Giám đốc công ty là Saulius Galatiltis cũng giữ im lặng trước các câu hỏi phỏng vấn.

Bifinity đăng ký tại một trung tâm thương mại ở thủ đô Vilnius. Song thông tin về công ty không được liệt kê trong danh sách gian hàng thuê.

Một chi nhánh khác của Binance có nhiều chi tiết tài chính hơn là ở Tây Ban Nha. Công ty đăng ký vào tháng 7 với ngân hàng trung ương sở tại và báo cáo doanh thu chỉ khoảng 1,5 triệu euro vào năm 2021 trong khi lợi nhuận là 9.000 euro.

Sau khi tìm đến địa chỉ đăng ký của Binance Spain, lễ tân tại nơi này cho biết một nhóm nhỏ của công ty đã chuyển đi vào tháng trước mà không để lại liên lạc.

Ở khu vực vùng Vịnh, Binance đã có giấy phép hoạt động tại Abu Dhabi, Bahrain và Dubai. Hồ sơ của các thực thể ở Dubai liên quan đến Binance không cung cấp thông tin chi tiết về hoạt động tài chính hay mối quan hệ với công ty mẹ.

Theo một nguồn tin trong ngành, Binance quyết định không tiết lộ số liệu lợi nhuận toàn cầu trong quá trình xin giấy phép ở Dubai. Người này cho biết thêm gần như tất cả khách hàng ở UAE đăng ký giao dịch trên sàn giao dịch chính Binance.com trong khi công ty được cấp phép ở Dubai có doanh thu giao dịch không đáng kể.

Reuters không thể liên hệ với công ty chi nhánh Binance FZE đặt văn phòng ở Trung tâm Thương mại Thế giới Dubai. Văn phòng Trung Đông, Bắc Phi của Binance và cơ quan quản lý tài sản ảo của Dubai đều không trả lời phỏng vấn.

Đa phần sàn giao dịch tiền mã hóa như Huobi hay OKX đặt trụ sở tại những quốc gia có chính sách quản lý lỏng lẻo hơn so với Mỹ, điển hình là Seychelles (quốc gia thuộc Đông Phi).

Mặt khác, Coinbase là sàn giao dịch hiếm hoi phải công khai báo cáo tài chính đã được kiểm toán hàng năm do đã niêm yết trên Phố Wall.

“Coinbase là một công ty đại chúng và được yêu cầu chia sẻ thông tin hoạt động với các nhà đầu tư trong khi chúng tôi là một công ty tư nhân và không có bất cứ nhà đầu tư đại chúng nào để chịu trách nhiệm,” Hillmann cho rằng Binance không cần huy động vốn nên không cần phải IPO vào thời điểm này.

Ngoài Coinbase, FTX cũng tiết lộ dữ liệu tài chính trong quá trình huy động vốn trước khi rơi vào sụp đổ. Dẫu vậy, Binance đã không huy động vốn từ nhà đầu tư bên ngoài từ năm 2018.

“Chúng tôi không có khoản đầu tư mạo hiểm nào, vì vậy chúng tôi không nợ bất kỳ ai”, Zhao chia sẻ với CNBC vào giữa tháng 12.

Hồi tháng 12/2020, SEC gửi trát hầu tòa tới Binance.US, sàn giao dịch riêng biệt cho thị trường Mỹ, và yêu cầu sàn này cung cấp thông tin về các nhà tạo lập thị trường, chủ sở hữu và hoạt động giao dịch. Như một phần của “cam kết minh bạch”, Binance vào tháng trước đã công bố ảnh chụp lượng sở hữu của 6 loại token và hứa chia sẻ một bộ dữ liệu hoàn chỉnh vào một ngày không xác định trong tương lai.

Công ty dữ liệu Nansen cho biết khối lượng token Binance nắm giữ trị giá 70 tỷ USD vào thời điểm ảnh chụp là ngày 10/11 đã giảm xuống còn 54,7 tỷ đô la vào ngày 17/12 sau hàng loạt biến cố. Hai loại stablecoin BUSD và USDT có tỷ trọng chiếm gần một nửa trong khi 9% tài sản khác được quy đổi bằng BNB.

Tại một hội nghị hồi tháng 4, Zhao cho biết Binance đã được kiểm toán đầy đủ nhưng không trả lời cụ thể danh sách công ty tham gia kiểm toán. Trên thực tế, Mazars là công ty kế toán được chọn.

Trong một báo cáo đăng ngày 7/12, Mazars cho biết tài sản dưới dạng Bitcoin của Binance cao hơn lượng nợ phải trả của khách hàng. Tuy vậy Mazars phân loại cuộc kiểm tra vào danh mục “cam kết mang tính thủ tục theo thỏa thuận” và “không phải cam kết mang tính đảm bảo”. Kiểm toán viên sẽ đích thân ký xác nhận dữ liệu kiểm tra tài khoản.

Nhưng trên Twitter, Zhao vẫn khẳng định “bằng chứng dự trữ đã được kiểm toán. Minh Bạch”.

Mazars đã xóa website chứa báo cáo không lâu sau đó. Công ty cũng tuyên bố tạm dừng kiểm tra dự trữ đối với các công ty tiền mã hóa do lo ngại công chúng hiểu sai về các báo cáo.

Chia sẻ với Reuters, 7 nhà phân tích, luật sư và chuyên gia kế toán bày tỏ sự nghi ngờ và nhấn mạnh các cuộc kiểm toán kiểu này không thể thay thế một cuộc kiểm toán đầy đủ.