Nghi vấn gì sau 11 năm liên tục báo lỗ của Lotte?

Dư luận gần đây đang đặt câu hỏi về việc nhiều công ty đa quốc gia ồ ạt đầu tư vào Việt Nam trong những năm gần đây, liên tục mở thêm rất nhiều địa điểm kinh doanh nhưng không hiểu sao lại luôn thông báo lỗ, hoặc hòa vốn trong thời gian kéo dài? Trong số đó, đáng chú ý nhất là Lotte Mart. Tình trạng thua lỗ của tập đoàn này tại Việt Nam luôn được cho là diễn ra triền miên, liên tiếp trong suốt một thập kỷ qua.

Công ty cổ phần Trung tâm thương mại Lotte Việt Nam (Lotte Vietnam Shopping hay còn gọi là Lotte Mart) là công ty con của Tập đoàn Lotte Hàn Quốc với hoạt động chính là điều hành 13 trung tâm thương mại Lotte tại Việt Nam.

Lotte Mart đặt chân vào Việt Nam từ cuối năm 2006, hoạt động dưới hình thức liên doanh với một đối tác Việt Nam để thành lập Công ty TNHH Trung tâm Lotte Shopping Việt Nam, theo tỷ lệ góp vốn 80:20, trong đó phía tập đoàn Hàn Quốc nắm 80%.

Theo Tiền Phong, trong giai đoạn đầu phát triển, Lotte Mart chỉ đạt doanh thu khoảng 30 tỷ đồng cho 2 năm 2007 và 2008.

Từ năm 2009, tập đoàn này bắt đầu ghi nhận doanh thu hơn 600 tỷ đồng và duy trì tốc độ tăng trưởng cao trong suốt các năm sau đó. Đặc biệt, giai đoạn 2013-2016, doanh thu Lotte Mart tăng cả nghìn tỷ mỗi năm, vượt mốc 5.000 tỷ đồng trong năm 2016, là năm thứ 10 tập đoàn này hiện diện ở Việt Nam.

Theo số liệu mới được công bố từ Lotte Shopping Hàn Quốc, doanh thu năm 2017 vừa qua của Lotte Mart tiếp tục tăng trưởng 12%, đạt hơn 5.700 tỷ đồng và đánh dấu 11 năm tăng trưởng liên tiếp.

Tuy nhiên, trái ngược với đà tăng trưởng doanh thu, cũng trong suốt 11 năm vừa qua, Lotte Mart đều báo lỗ. Giai đoạn 2009-2011, mức lỗ lên đến hàng trăm tỷ đồng. Tuy số lỗ giảm trong 2 năm 2012-2013 nhưng 4 năm từ 2014 đến nay, Lotte lại báo lỗ tiếp hàng trăm tỷ đồng mỗi năm. Mức lỗ năm 2017 vừa qua khoảng 312 tỷ đồng.

Tổng cộng, sau 11 năm kinh doanh ở Việt Nam, Lotte Mart lỗ khoảng 117 tỷ won, tương đương khoảng 2.300 tỷ đồng.

Việc liên tục thua lỗ đã khiến quy mô vốn của Lotte Mart teo tóp. Cuối năm 2016, vốn chủ sở hữu của công ty này chỉ còn khoảng 500 tỷ đồng và nợ phải trả là hơn 8.900 tỷ đồng.

Vì vậy, sau khi báo lỗ 312 tỷ đồng trong năm 2017, vốn chủ sở hữu của Lotte Mart hiện chỉ còn dưới 200 tỷ đồng và nợ phải trả gần 8.800 tỷ đồng, cao gấp 45 lần. Như vậy, nếu cứ duy trì đà thua lỗ trong năm 2018, Lotte Mart hoàn toàn có thể sẽ âm vốn trong thời gian tới.

Lộ trình thua lỗ liên tục nhưng vẫn tiếp tục mở rộng và tăng trưởng năm này qua năm khác của Lotte Mart khiến dư luận liên tưởng đến nhiều tên tuổi khác như CocaCola, PepsiCo, KeangnamVina hay K+…từng dính "nghi án" chuyển giá. Ngay sau khi bị báo chí phanh phui bắt đầu từ 2013 và 2014, Coca Cola đã báo lãi lần lượt là 150 triệu USD và 357 triệu USD. “Liệu Lotte Mart có đang dùng thủ thuật chuyển giá để né thuế?”, nhiều độc giả đặt câu hỏi.

Về việc các đại gia trong ngành bán lẻ ngoại liên tục báo lỗ, trao đổi với Kiến Thức, chuyên gia kinh tế Lê Đăng Doanh cho rằng, với một hoạt động kinh doanh, việc báo lỗ đến 11 năm hoặc hơn thế nữa là điều rất không bình thường. Thông thường, doanh nghiệp (DN) chịu lỗ đến 3 năm, nếu xét thấy không ổn, họ phải thay đổi chiến lược, tìm mọi cách có lãi, xem xét có nên tiếp tục hay không...chứ không thể có chuyện “cam chịu” ngồi nhìn hoạt động kinh doanh của mình lỗ triền miên vậy.

Hơn nữa, theo ông Doanh, nếu lỗ liên tục, tại sao các đị gia ngành bán lẻ như Lotte lại mở rộng đầu tư, điều này khó giải thích về logic kinh tế. Do vậy, các cơ quan quản lý tài chính, thuế cần vào cuộc xem xét thấu đáo, lỗ lãi thế nào, cần có phân tích để công bằng hơn.

“Doanh nhiệp FDI được hưởng nhiều ưu đãi; thuê đất trong bán lẻ cũng rất ưu đãi, lại là các tập đoàn có tên tuổi, người tiêu dùng đang đón nhận tích cực, nhưng hơn chục năm qua Việt Nam lại không thu được đồng tiền thuế nào là sao? Việc cứ báo lỗ, tăng đầu tư của các doanh nghiệp FDI như đã thành thói quen mà chúng ta chưa có biện pháp quyết liệt để dẹp. Nhân sự kiện Lotte Mart báo lỗ, tôi nghĩ phải có những cuộc gặp các bên trong và ngoài nước, kiểm toán... một cách sòng phẳng hơn”, chuyên gia Lê Đăng Doanh đề xuất.