Lý do khiến hải sản ‘quý tộc’ được bán giá siêu rẻ năm 2024

Tháng 6 năm nay, trên khắp các chợ hải sản online, tôm hùm đất Trung Quốc được rao bán la liệt với số lượng lớn. Thậm chí, để nhấn mạnh độ tươi ngon, dân buôn còn cam kết bao tôm sống khỏe cả tuần khi thả trong bể nước, ở trên cạn không có nước sống được cả ngày.

Loại tôm hùm này chỉ nhỏ như tôm thẻ ở nước ta, thịt khá ít. Tuy nhiên, chúng được quảng cáo khi nấu chín có màu đỏ vô cùng hấp dẫn, thịt chắc và ngọt. Khách mua về có thể chế biến món tôm hùm xốt bơ tỏi, xốt me hoặc xào cay,...

Tuy nhiên, ở nước ta, tôm hùm đất thuộc hàng cấm buôn bán. Chúng là sinh vật ngoại lai với đặc tính sinh sống đáng sợ, là mối đe dọa lớn với ngành nông nghiệp. Thế nhưng, dân buôn vẫn nhập về bán bất chấp, giá từ 360.000-400.000 đồng/kg, còn người mua vẫn vô tư ăn.

Ngay sau đó, Tổng cục Hải quan (Bộ Tài chính) phải yêu cầu hải quan các địa phương tăng cường các biện pháp kiểm tra, kiểm soát chặt chẽ việc nhập khẩu tôm hùm đất Trung Quốc. Cùng với đó, kịp thời đấu tranh, ngăn chặn các hành vi vận chuyển trái phép mặt hàng này vào Việt Nam.

Nhìn lại năm 2024, thị trường tiêu dùng Việt không chỉ nổi lên với sinh vật ngoại lai Trung Quốc, các loại hải sản cao cấp, hàng “quý tộc” cũng dội chợ với giá siêu rẻ.

Đơn cử, hồi tháng 3 năm 2024, đuôi tôm hùm Úc bất ngờ xuất hiện tại chợ Việt. Đây vốn là loại hải sản nhập khẩu cao cấp khi giá hàng nguyên con tươi sống dao động từ 1,7-2 triệu đồng/kg.

Vậy mà, người tiêu dùng Việt có thể mua riêng phần đuôi tôm hùm (phần tập trung nhiều thịt tôm nhất) với giá chỉ 340.000-350.000 đồng/kg cho loại 3-5 đuôi/kg. Đến đầu tháng 9, trên “chợ mạng” lại rầm rộ rao bán loại hải sản này.

Theo anh Trương Văn Sang - chủ một cửa hàng hải sản ở Hoàng Mai (Hà Nội) - hải sản cao cấp bán giá rẻ có nhiều nguyên nhân, như vào mùa cao điểm đánh bắt, hàng đông lạnh sắp hết hạn sử dụng hay hàng bị lỗi. Với đuôi tôm hùm Úc đông lạnh giá siêu rẻ bán la liệt chợ, anh cho hay đã mua về ăn thử nhưng thấy chất lượng không ổn định, độ thơm ngon không được như kỳ vọng nên không nhập về bán lẻ.

Hay như tôm hùm bông - loại hải sản được ví chỉ dành cho giới nhà giàu do có giá vô cùng đắt đỏ - thì giữa tháng 6 năm nay cũng đổ bộ chợ với giá phổ biến từ 350.000-480.000 đồng/kg, tùy loại. Trong khi đó, đuôi tôm hùm bông loại 3-4 đuôi/kg có giá 450.000 đồng/kg.

Nguyên nhân loại hải sản cao cấp này đổ bộ chợ Hà Nội với giá bán rẻ là vì ở các vùng nuôi bị ảnh hưởng bởi nắng nóng, tôm nuôi mật độ dày bị thiếu oxy nên ngộp chết. Các vựa nuôi đành phải đem ủ đá hoặc cấp đông bán với giá rẻ.

Cùng thời điểm, tôm hùm Alaska sống khỏe nhưng giá chưa đến 350.000-400.000 đồng/con trọng lượng 5-6 lạng, được rao bán khắp chợ online. Có những đầu mối bán được 1.000-3.000 con tôm hùm Alaska mỗi tuần.

Sau những đợt đổ bộ liên tục của các loại tôm hùm từ hàng nhập khẩu đến hàng nội địa, nửa cuối năm nay, người tiêu dùng lại thỏa sức ăn bào ngư - món đặc sản “quý tộc” với giá rẻ như rau.

Tại các chợ hải sản trực tuyến với hàng trăm nghìn thành viên tham gia mua bán, bào ngư hàng sống loại nhỏ được rao bán với giá chỉ 10.000-15.000 đồng/con, rẻ hơn cả giá rau muống. Nếu tính theo trọng lượng 1kg, bào ngư có giá 250.000 đồng/kg.

Tương tự, cua lông - món ăn “quý tộc” ở Trung Quốc trước kia chỉ dành cho giới thượng lưu với giá vài trăm nghìn cho đến gần 1 triệu đồng/con, cuối tháng 8 vừa qua cũng tràn sang chợ Việt và được dân buôn rao bán giá phổ biến ở mức 50.000-70.000 đồng/con loại 100-140 gram/con.

Lý giải cho một năm hải sản cao cấp, hàng "quý tộc" liên tục đổ bộ thị trường với giá rẻ bất ngờ, giới buôn bán hải sản cho rằng, ngoài vấn đề về chất lượng, theo quy luật thị trường thì khi cung nhiều giá sẽ rẻ và ngược lại. Ví như trước kia, bào ngư được đánh bắt tự nhiên, hàng khan hiếm nên giá siêu đắt đỏ. Nay có rất nhiều vùng nuôi trồng bào ngư với sản lượng lớn, giá cũng rẻ hơn.

Ngoài ra, thay vì chỉ làm hàng cao cấp, người dân cũng chủ động nuôi nhiều loại khác nhau để phục vụ khách hàng ở các phân khúc. Thế nên, với bào ngư hay cua lông, bên cạnh loại có giá đắt đỏ thì cũng có hàng giá bèo.

Những ngày cao điểm mua sắm Tết Ất Tỵ, thị trường hải sản vẫn tấp nập khách mua bán. Thế nhưng, không còn thấy các loại hải sản cao cấp hay hàng quý tộc bán với giá rẻ nữa. Thay vào đó, đuôi tôm hùm Úc được các cửa hàng chào bán với giá từ 2,7-3 triệu đồng/kg, bào ngư Hàn Quốc và bào ngư Úc giá dao động từ 900.000 đồng đến 3,5 triệu đồng/kg, tùy loại.