Đổi tiền lẻ “chui” vào mùa hốt bạc

Ngân hàng Nhà nước (NHNN) cho biết, việc không phát hành tiền mới in dịp Tết Nguyên đán năm 2018 giúp tiết kiệm khoảng 280 tỉ đồng, nâng tổng mức chi phí tiết giảm từ khi thực hiện chủ trương này đến nay lên đến khoảng gần 2.200 tỉ đồng. Việc cấm đã được hạn chế phần nào tình trạng công khai đổi tiền ăn chênh lệch, tuy nhiên, đến hẹn lại lên, các đối tượng vẫn có nhiều cách để đối phó với lực lượng chức năng.

Lượng cung tiền lẻ tại các ngân hàng khan hiếm, hầu như không có thì hoạt động bên ngoài “chợ đen” trở nên sôi động. Mức đổi tiền lẻ tại "chợ đen" năm nay cao hơn năm ngoái khá nhiều, mỗi nơi áp dụng mức giá khác nhau.

Ví như tiền mệnh giá 100.000 đồng, 200.000 đồng... có phí đổi từ 5 - 7% tùy tổng số tiền đổi. Tiền 1.000 đồng, 2.000 đồng có mức phí 20 - 30% tổng giá trị số tiền đổi, trong khi mệnh giá 500 đồng mức phí tăng lên đến 80 - 100%. Mệnh giá càng nhỏ, mức phí phần trăm càng cao.

Nhiều loại tiền Việt hiện không còn in cũng có giá rất cao. Cụ thể, loại tiền 100 đồng (in năm 1991) hiện có giá từ 25.000 – 30.000 đồng/tờ, còn tiền mệnh giá 10.000 đồng (loại giấy đỏ, chất liệu cotton, in năm 1993) cũng có giá 40.000 – 50.000 đồng/tờ. Hay, tiền mệnh giá 20.000 đồng (in năm 1991) cũng có giá 50.000 đồng/tờ.

Tại các điểm gần đền chùa, mặc dù không để biển “Đổi tiền lẻ công khai nhưng tình trạng đổi tiền lẻ vẫn ngầm diễn ra. Thay vì đổi tiền lẻ ăn chênh lệch, người đổi tiền sẽ yêu cầu khách mua kèm thêm đồ lễ. Trên thực tế tiền bán đồ lễ chính là tiền ăn chênh lệch đổi tiền lẻ. Không chỉ đổi tiền lẻ ngay trước cửa đền, chùa, hiện nay các dịch vụ đổi tiền lẻ trên mạng xuất hiện “nhan nhản” trên mạng xã hội.

Một website đổi tiền quảng cáo giá đổi tiền lẻ nguyên seri, mới tinh với mệnh giá 1.000 đồng là 15%; 2.000 đồng và 5.000 đồng là 10%, mệnh giá 10.000 đồng là 9% và 20.000 đồng là 5%. Đổi càng nhiều thì phí đổi càng giảm.

Giá "dịch vụ" đổi tiền cũng rất phong phú. Có trang rao đổi tiền với mức phí 80.000 đồng/1 triệu tiền mới, riêng tiền mệnh giá 1.000 đồng phí lên đến 120.000 đồng cho một triệu đồng. Một số nơi khác cũng thông báo mức phí khoảng 8%.

Ghi nhận tại một số điểm đổi tiền, mức phí đổi thấp hơn cho các tiền mệnh giá từ 50.000 đồng trở lên, nhưng với tiền mệnh giá nhỏ như 500 đồng thì mức phí lên đến 70-80%. Càng giáp tết mức phí càng tăng, tùy theo tình hình nguồn cung.