PGS.TS Nguyễn Duy Thịnh - Viện Công nghệ Sinh học và Thực phẩm - Đại học Bách Khoa Hà Nội đề nghị.
 |
| Theo kết quả khảo sát của Thanh Niên có đến 80/106 mẫu nước mắm nhiễm arsen (thạch tín) vượt ngưỡng - Ảnh minh họa nước mắm/ nguồn Báo Đời sống và Pháp luật. |
Theo kết quả khảo sát vừa được Hội Tiêu chuẩn và Bảo vệ người tiêu dùng Việt Nam (Vinastas) công bố, có 101/150 mẫu nước mắm được khảo sát (thành phần đóng chai có hàm lượng nitơ toàn phần ghi trên nhãn từ 10g/l - 60g/l của 88 nhãn hiệu được mua trực tiếp từ đại lý phân phối, các siêu thị, trung tâm thương mại, chợ bán lẻ và cửa hàng bán sản phẩm đặc sản - chiếm 67,33%) không đạt quy định về hàm lượng asen tổng (thạch tín) cho phép có trong sản phẩm nước chấm tối đa là 1.0mg/L với hàm lượng asen tổng của các mẫu không đạt theo quy định dao động từ trên 1 mg/L đến 5 mg/L.
Đặc biệt đáng lưu ý, các mẫu nước mắm có độ đạm càng cao, tỉ lệ có hàm lượng arsen tổng vượt ngưỡng quy định càng tăng, cụ thể là 95,65% số mẫu khảo sát có độ đạm từ 45 trở lên được đánh giá có hàm lượng thạch tín vượt ngưỡng quy định.
Trước kết quả khảo sát trên, một chuyên gia về nước mắm nhận định: “Nhiều thương hiệu nước mắm đánh vào tâm lý người tiêu dùng thích độ đạm cao nên công bố trên nhãn chỉ số độ đạm rất cao.
Thực chất khi kiểm tra thì độ đạm thấp hơn nhiều so với con số công bố. Điều này có thể nói, đây là hình thức gian lận thương mại, dối trá trong làm ăn, đánh lừa khách hàng".
Tuy nhiên, trao đổi với phóng viên Báo Điện tử Giáo dục Việt Nam, PGS.TS Nguyễn Duy Thịnh - Viện Công nghệ Sinh học và Thực phẩm - Đại học Bách Khoa Hà Nội cho rằng: “Không thể đánh đồng và hiểu theo nghĩa nước mắm độ đạm cao nhiễm thạch tín”.
Trong quá trình sản xuất, nước mắm có nhiễm thạch tín do ba nguyên nhân: Thứ nhất, do nước dùng trong sản xuất nước mắm nhiễm thạch tín, điều đó có nghĩa nguồn nước sản xuất trong khu vực nhà máy có nhiễm thạch tín.
Thứ hai, có thể do thạch tín nhiễm có trong cá. Theo đó do cá sống môi trường nước nhiễm thạch tín nên chất này có trong cá, khi ủ cá sản xuất nước mắm thạch tín trong cá tiết ra nên nước mắm bị nhiễm.
Thứ ba, có thể do muối dùng ướp cá có nhiễm thạch tín do vùng biển bị ô nhiễm.
“Thạch tín là chất cực độc từng được dùng có thể giết người, nếu nhiễm thạch tín nhiều có thể gây chết người. Nếu ít, thạch tín nhiễm vào não, gan gây nguy hiểm đến sức khỏe”, PGS.TS Nguyễn Duy Thịnh cho biết.
 |
| PGS.TS. Nguyễn Duy Thịnh, Viện Công nghệ Sinh học và Thực phẩm - Đại học Bách Khoa Hà Nội/ ảnh nguồn Báo Lao Động. |
Cũng theo PGS.TS Nguyễn Duy Thịnh, những ngày qua thông tin nước mắm nhiễm Arsen (thạch tín) khiến người dân hoang mang.
"Tôi đề nghị cơ quan chức năng phải vào cuộc làm rõ nước mắm nào nhiễm thạch tín vượt ngưỡng, công bố tên sản phẩm đơn vị kinh doanh, không thể nói chung chung để tránh lo lắng hoang mang người dân.
Không thể đánh đồng nước mắm chung như vậy vừa ảnh hưởng đến sản xuất của doanh nghiệp vừa gây lo lắng cho người dân.
Bên cạnh đó, cần công khai thông tin để doanh nghiệp có sản phẩm nhiễm thạch tín vượt ngưỡng biết, tìm nguyên nhân gây nên nhiễm thạch tín và xử lý nhằm đảm bảo uy tín và không ảnh hưởng đến sức khỏe người tiêu dùng", PGS.TS Nguyễn Duy Thịnh nhấn mạnh.
Theo số liệu của WHO, cứ 10.000 người thì có 6 người bị ung thư do sử dụng nước ăn có nồng độ thạch tín lớn hơn 0,01 mg/lít nước. Tại Bangladesh, đất nước dẫn đầu về số lượng giếng khoan bơm tay của khu vực Châu Á, nơi số lượng người bị nhiễm độc thạch tín từ nguồn nước ngầm lớn đến nỗi Tổ chức Y tế thế giới đã phải mô tả là "một thảm họa ngộ độc tập thể lớn nhất thế giới".
Cơ quan Nghiên cứu Quốc tế về Ung thư (IARC) công bố thạch tín là một trong những tác nhân gây ung thư cho con người. Bởi tính chất ngấm dần vào cơ thể từ từ, thạch tín nghiễm nhiên trở thành nguyên nhân vô hình gây ra nhiều bệnh, dẫn đến tử vong. Theo các nhà khoa học thạch tín có thể gây ra tới 19 loại bệnh khác nhau về da, gan, tim mạch.
Theo Tổng cục thống kê, mỗi năm người Việt tiêu thụ hơn 300 triệu lít nước mắm, với tỷ lệ hơn 90% các sản phẩm cao đạm trên thị trường từ 13 tỉnh thành đều có hàm lượng thạch tín vượt ngưỡng, người tiêu dùng Việt có lẽ đang đối mặt với hiểm họa ung thư rình rập trong từng bữa cơm hàng ngày? Điều này cũng đặt ra câu hỏi, quyền lợi của người tiêu dùng ở đâu?
Phát biểu tại Hội thảo “Nước mắm - Bảo tồn và phát triển sản phẩm truyền thống” do Hội Nghề cá Việt Nam phối hợp cùng Cục Chế biến Nông lâm thủy sản và Nghề muối (Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn) tổ chức ngày 10/10/2016 vừa qua, TS. Trần Thị Dung - chuyên gia Công nghệ chế biến và bảo quản thủy sản đề xuất cần phải kiểm soát histamine (vi khuẩn gây ngứa) trong nước mắm để đảm bảo sự an toàn.
Ông Lê Văn Giang, Phó cục trưởng Cục An toàn thực phẩm (Bộ Y tế) khẳng định: “Bộ Y Tế sẽ quan tâm đến thông tin về việc kiểm soát hàm lượng thạch tín với độ đạm cao từ phía doanh nghiệp kiến nghị".
Hồng Liên