“Báu vật” ruối cổ 500 năm tuổi mang thế độc “mâm xôi con gà”

Quan sát của phóng viên, cây ruối cổ “mâm xôi con gà” cao khoảng 4m, gốc cây có đường kính trung bình khoảng 60cm, đường kính tán lá ước chừng 3,5m, chiều cao từ gốc đến tán lá khoảng 1,8m, chiều cao tán lá khoảng 2,2m. Ấn tượng phần tán lá của cây được tạo tác thành hình “mâm xôi con gà” với 2 phần liên kết. Phần 1 là mâm xôi có độ dày khoảng 60cm, phần còn lại là “con gà” có chiều cao khoảng 1,6m, dài 2,5m. Phần 2 – “con gà” được tạo hình “ngự” trên mâm xôi, xòe hai cánh chầu, ngước đầu chầu về phía trong làng. Hàng trăm năm “gội gió” tắm mưa, thân cây mốc thếch, sần xì. Do phần tán lá “mâm xôi con gà” quá nặng, thân cây bị nghiêng, người dân đã dùng luồng làm khung đỡ tán lá cho “kỳ mộc”.

Cụ Nguyễn Văn Ích (82 tuổi, xóm 6, thôn Bái Dương) tâm sự: “Thủa cha, ông chúng tôi còn cây ruối đã được tiền nhân truyền lại. Ước chừng cây vài trăm năm tuổi. Xóm 6 chúng tôi vốn có tên chữ là xóm Liên được đặt theo tên ngôi chùa cổ. Ở đầu làng xa xưa có cây đa, cây muỗm đại thụ. Cùng đó, cây ruối cổ mâm xôi con gà là cây thờ, đầu gà chầu về phía cây muỗm. Biến cố thời gian, cây muỗm, cây đa không còn, người làng trồng cây si thay thế rồi cây si cũng chết, chỉ còn cây ruối vẫn tồn tại đến nay”, cụ Ích kể.

Cũng theo cụ Ích, ngày xưa cây ruối rất đẹp, mâm xôi được các cụ tạo tác tròn tít, lùm lùm dầy dặn, con gà tròn trịa mầm mẫm, cây xanh tốt tràn nhựa sống. “Khi còn bé tôi thường trèo lên cây ruối hái quả ăn, mỗi khi vào mùa trổ quả cả cây ruối nhuộm vàng một sắc màu quả chín trông rồm rộm rất đẹp mắt. Bây giờ, cây ruối cỗi đi nhiều, thế hệ sau có tu sửa nhưng không khéo tay chăm chút được như các cụ xưa”, cụ Ích tâm sự.

Tìm hiểu, mỗi năm 2 lần, người dân thôn Bái Dương lại cắt tỉa, chỉnh trang vẻ đẹp cho “linh mộc”. Hiện nay, cây ruối quý nằm ngay ven trục đường chính của thôn, cũng là đường liên xã khiến “kỳ mộc” càng trở lên thân thiết với mỗi người dân trong thôn. Được biết, vẻ đẹp của cây ruối cổ lan xa có nhiều đại gia tìm về vùng đất Nam Dương hỏi mua cây ruối đẹp là này. Có người trả giá tới 1,5 tỷ đồng, tuy nhiên, người dân trong thôn không mảy may động lòng.

Nằm bên bóng ruối cổ trầm mặc quán phở Thuận kinh doanh phát đạt. Trân quý cây “linh mộc” chủ quán phở đổi tên quán thành “Nhà hàng Cây Ruối” như để khẳng định, lan tỏa niềm tự hào về biểu tượng của quê hương.

Ngày nay, dù đi xa về gần với mỗi người con quê hương Bái Dương mỗi dịp về thăm quê, đi ngang cây ruối cổ lòng chộn rộn ký ức tuổi thơ bên “người bạn ruối”. Mỗi sáng, dưới bóng ruối trăm năm đông đảo thực khách của “Nhà hàng cây ruối” vui vẻ thưởng thức vị phở thơm, rôm rả sẻ chia những câu chuyện đời thường bao nỗi thân thương…