Từ tháng 10/2019, tại Hội nghị Bộ trưởng Môi trường ASEAN lần thứ 15, Vườn quốc gia Lò Gò – Xa Mát, được công nhận là Vườn Di sản ASEAN; trở thành 1 trong 10 Vườn Di sản ASEAN của cả nước và là duy nhất ở Đông Nam Bộ.
Trong đó, phân khu bảo vệ nghiêm ngặt hơn 10.615 ha, phân khu phục hồi sinh thái hơn 19.277 ha và phân khu dịch vụ hành chính 130,46 ha. Đây là khu bảo tồn tự nhiên độc đáo ở Việt Nam, với nhiều loài động, thực vật phong phú, đa dạng sinh học, gắn với nhiều di tích lịch sử quan trọng, đã trở thành điểm đến hấp dẫn cho du khách.
Theo ThS Hồ Đắc Long, Phó trưởng Phòng Khoa học, Bảo tồn và Hợp tác quốc tế, thuộc Vườn quốc gia Lò Gò - Xa Mát, đây là vùng rừng đa dạng sinh học đặc trưng rất riêng so với những vùng khác bởi chuyển tiếp giữa khu vực Tây Nguyên, miền Đông Nam Bộ và Đồng bằng sông Cửu Long.
Đến nay, Vườn quốc gia Lò Gò - Xa Mát đã xác định được hơn 700 loài thực vật, 49 loài thú, 203 loài chim, 58 loài bò sát…. Nhiều loài thú có tên trong Sách đỏ Thế giới (IUCN, 2005) như: voọc chà vá chân đen, voọc bạc, khỉ đuôi dài, khỉ đuôi lợn, cu li nhỏ.
Đàn cò nhạn quý hiếm hơn 1.000 con di cư về Vườn quốc gia Lò Gò - Xa Mát nằm trên địa bàn 6 xã Tân Lập, Tân Bình, Hòa Hiệp, Thạnh Tây, Thạnh Bắc và Thạnh Bình thuộc huyện Tân Biên, tỉnh Tây Ninh. Ảnh: Thanh Tân/TTXVN.
Các loài có tên trong Sách đỏ Việt Nam như: dơi chó tai ngắn, mễn, mèo rừng, chồn bạc má, sóc đen, cheo, nhím bờm, sóc bay nâu…
Tại các trảng bán ngập nước ghi nhận nhiều loài chim nước quý hiếm di cư như giang sen, già đẫy nhỏ và cò nhạn. Ngoài ra, now đây còn là nơi dừng chân bay qua của loài sếu đầu đỏ, hạc cổ trắng trên tuyến di cư giữa Đồng bằng sông Cửu Long về nơi sinh sản tại Campuchia.
Từ tháng 10/2019, tại Hội nghị Bộ trưởng Môi trường ASEAN lần thứ 15, Vườn quốc gia Lò Gò – Xa Mát, được công nhận là Vườn Di sản ASEAN; trở thành 1 trong 10 Vườn Di sản ASEAN của cả nước và là duy nhất ở Đông Nam Bộ.
Bên cạnh những giá trị về đa dạng sinh học, Vườn quốc gia Lò Gò – Xa Mát còn gắn với nhiều di tích lịch sử quan trọng của thời kỳ kháng chiến chống Mỹ như Căn cứ Chính phủ Cách mạng Lâm thời Cộng hòa miền Nam Việt Nam, Ban Tuyên huấn Trung ương Cục Miền Nam, Thông tấn xã Giải phóng, Đài phát thanh Giải phóng, Xưởng phim Giải phóng...
Em Phạm Quỳnh Anh, học sinh lớp 9A1, Trường trung học cơ sở Nguyễn Thái Bình (thị xã Hòa Thành, tỉnh Tây Ninh) thích thú khi được trải nghiệm tại Vườn quốc gia Lò Gò - Xa Mát cho biết: em cùng các bạn tham gia cuộc thi hội họa do Hội Văn học nghệ thuật tỉnh Tây Ninh tổ chức và được Ban tổ chức cho đi thực tế tại Vườn quốc gia Lò Gò - Xa Mát để tìm hiểu về đa dạng sinh học, các di tích lịch sử để lấy cảm hứng sáng tác.
Em Quỳnh Anh cho biết, đây cũng là lần đầu tiên em được tham quan tại vườn quốc gia Lò Gò - Xa Mát; một địa điểm đa dạng sinh học được bảo tồn khá tự nhiên và nhiều di tích lịch sử đầy ý nghĩa; em sẽ hoàn chỉnh bức tranh thiên nhiên và các bức tranh di tích lịch sử.
Phó Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Tây Ninh Trần Thị Huy Hoàng cho biết, hiện tại Vườn Quốc gia Lò Gò - Xa Mát đang khai thác nhiều hoạt động du lịch tham quan sinh thái rừng tại khu vực trảng Tà Nốt, suối Đa Ha, sinh cảnh ngập nước... phù hợp cho hoạt động giao lưu học tập, nghiên cứu khoa học.
Ngoài ra, tại Vườn Quốc gia cũng tổ chức tour đi xe đạp xuyên rừng, tham quan cột mốc biên giới Việt Nam - Campuchia và các di tích lịch sử, sinh cảnh ven sông Vàm Cỏ Đông; chinh phục tháp canh lửa cao 33 m; thăm cây di sản Việt Nam hơn 200 năm tuổi; dựng lều cắm trại qua đêm; thưởng thức ẩm thực rừng…
Nhờ đó, Tây Ninh đã xây dựng nên các tour, tuyến du lịch mới lạ, độc đáo, tạo chuỗi sự kiện mang tính liên kết, đồng bộ, rộng khắp trên địa bàn tỉnh, khác lạ so với các tỉnh khác trong vùng, tạo hiệu ứng lan tỏa, thu hút mạnh mẽ nhiều đối tượng khách du lịch trong và ngoài tỉnh đến với Tây Ninh.
Ngoài ra, việc sở hữu Vườn quốc gia Lò Gò – Xa Mát (Vườn Di sản ASEAN duy nhất vùng Đông Nam bộ) nằm trong quần thể liên hoàn với Di tích Quốc gia Đặc biệt Căn cứ Trung ương Cục miền Nam cũng là một trong những đặc trưng riêng của Tây Ninh.
Tỉnh Tây Ninh hiện đang rất quan tâm đến việc khai thác, phát huy các ưu thế về đa dạng các loại hình du lịch. Trong đó, các loại hình như: du lịch sinh thái, du lịch về nguồn tìm hiểu lịch sử; du lịch nghỉ dưỡng tìm hiểu đa dạng sinh học gắn với giáo dục, bảo tồn thiên nhiên, đảm bảo bền vững; duy trì các hệ sinh thái và hệ thống hỗ trợ sự sống.
Theo ông Tạ Ngọc Dân, Phó giám đốc Vườn quốc gia Lò Gò - Xa Mát, hiện nay du lịch sinh thái đang là xu hướng chung của thế giới. Riêng ở Tây Ninh, tỉnh rất quan tâm phát triển ngành du lịch đối với loại hình này.
Minh chứng là nhiều trường đại học, cao đẳng, trung học trong và ngoài tỉnh chọn đi thực tế, tham quan, về nguồn tại Vườn quốc gia Lò Gò - Xa Mát. Chính sự đa dạng sinh học đặc trưng, nhiều di tích lịch sử, Vườn quốc gia Lò Gò - Xa Mát đã trở thành địa chỉ đỏ của những chuyến về nguồn, tham quan trải nghiệm của du khách.
Phó Giám đốc Vườn quốc gia Lò Gò - Xa Mát cũng nhìn nhận thực tế vẫn còn nhiều khó khăn; việc phát triển du lịch hiện nay vẫn còn “nút thắt” dẫn đến chưa thể phát triển tương xứng với tiềm năng. Ông Dân lý giải, do đặc thù của rừng đặc dụng, cũng như những quy định riêng đối với vùng biên giới khiến đầu tư, phát triển cơ sở hạ tầng du lịch gặp khó.
Do vậy, để phát triển du lịch xứng với tiềm năng, đúng định hướng của tỉnh và đúng quy định pháp luật sẽ rất cần đến những cơ chế đặc thù.
Trong khi đó, theo kế hoạch quảng bá điểm đến du lịch tỉnh Tây Ninh giai đoạn 2023 - 2025 (được UBND tỉnh Tây Ninh ban hành vào tháng 8/2023), tỉnh Tây Ninh cũng nhìn nhận thực trạng chi tiêu khách du lịch quốc tế hiện còn thấp so với dự báo, cũng như tiềm năng phát triển của tỉnh. Trong đó, tỉnh chưa thu hút được nhiều khách quốc tế, mặc dù có lợi thế về đường biên giới dài 240 km.
Theo ông Võ Đức Trong, Phó Chủ tịch thường trực UBND tỉnh Tây Ninh, trong giai đoạn 2023 -2025, Tây Ninh sẽ xác định các điểm tham quan trọng điểm, có vai trò kết nối, lan tỏa, gắn với các danh mục lễ hội đặc trưng, tiêu biểu của tỉnh để khai thác du lịch.
Từ đó đưa ra cách thức thực hiện, tập trung quảng bá; khai thác có hiệu quả các giá trị, các yếu tố văn hóa, lịch sử. Đồng thời, định hình và hướng tới khẳng định thương hiệu du lịch điểm đến Tây Ninh trên bản đồ du lịch Việt Nam.
Di tích lịch sử quốc gia đặc biệt Căn cứ Trung ương cục miền Nam nằm trong Vườn quốc gia Lò Gò – Xa Mát sẽ là 1 trong 4 điểm tham quan trọng điểm đã được tỉnh xác định cùng với Di tích lịch sử và danh lam thắng cảnh núi Bà Đen; Tòa Thánh Cao Đài và hồ Dầu Tiếng – hồ thủy lợi nhân tạo lớn nhất Đông Nam Á.
Theo Giang Phương/TTXVN