TS. Nguyễn Viết Hương: Nhà khoa học phụng sự vì Tổ quốc

TS Nguyễn Viết Hương đạt Giải thưởng Khoa học công nghệ Quả Cầu Vàng năm 2024. Anh sở hữu một bằng độc quyền sáng chế quốc tế về “Phát triển công nghệ lắng đọng đơn lớp nguyên tử ở áp suất khí quyển”, công trình đã có hơn 20 bài báo được công bố trên các tạp chí uy tín. Bên cạnh đó, TS Nguyễn Viết Hương đã có 32 bài báo khoa học đã công bố trên tạp chí khoa học quốc tế (11 bài là tác giả chính); 7 bài báo khoa học đã công bố trên tạp chí khoa học quốc tế (2 bài là tác giả chính)...

Năm 2019, sau khi trở về Việt Nam, Tiến sĩ Hương đã chủ trì dự án xây dựng và tự thiết kế hệ thống SALD đầu tiên trong nước. Công nghệ SALD là một trong những công nghệ chế tạo nano tiên tiến, cho phép chế tạo các màng mỏng nano ô-xít kim loại bán dẫn với mức độ điều khiển bề dày tới từng đơn lớp nguyên tử mà không cần sử dụng buồng chân không và dung môi. Sau 3 năm làm việc, anh và các cộng sự đã ra mắt phòng thí nghiệm công nghệ SALD vào tháng 2/2022, đánh dấu bước ngoặt lớn trong nghiên cứu và ứng dụng vật liệu nano tại Việt Nam.

Sau khi bảo vệ thành công tiến sĩ tại Pháp, TS Hương nhận được không ít lời mời làm việc ở nước ngoài với vị trí làm việc và điều kiện phát triển tốt. Thế nhưng, trong anh luôn nung nấu ý nghĩ phải đưa công nghệ SALD làm chủ được về Việt Nam.

Việc tự chủ trong phát triển hệ thống thiết bị công nghệ cao cho lắng đọng màng mỏng nano này không chỉ giúp các cơ sở nghiên cứu tiết kiệm hàng tỷ đồng so với việc nhập khẩu thiết bị thương mại, mà còn mở ra cơ hội lớn cho các hướng nghiên cứu mới và phục vụ công tác đào tạo. Đây cũng là niềm tự hào, hạnh phúc của TS Hương, bởi anh đã đạt được điều mình ấp ủ.

“Công trình này khiến tôi tự hào, bởi lời hứa với bản thân phải mang được điều tốt đẹp đã học về Việt Nam thành hiện thực. Việc tiếp theo là hiện thực hóa tiềm năng của nó thành các công trình ứng dụng cụ thể, mang lại giá trị thiết thực cho cuộc sống”, tiến sĩ Hương nói.

Tiến sĩ Hương mong muốn tiếp tục phát triển các nghiên cứu xoay quanh công nghệ SALD và mở rộng ứng dụng của công nghệ này vào các lĩnh vực bền vững như sản xuất năng lượng sạch và bảo vệ môi trường. Anh cũng tập trung đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao trong lĩnh vực khoa học vật liệu, đặc biệt tại Trường Đại học Phenikaa, nhằm giúp các bạn trẻ tiếp cận với khoa học hiện đại và góp phần vào sự phát triển của đất nước.

Tiến sĩ Nguyễn Viết Hương sinh năm 1990 tại Hà Tĩnh, là cựu học sinh chuyên Toán (khối THPT chuyên, trường Đại học Vinh). Đỗ thủ khoa trường Đại học Công nghệ (Đại học Quốc gia Hà Nội), TS Hương nhận học bổng, học ngành Khoa học vật liệu và Công nghệ nano tại Học viện Khoa học ứng dụng quốc gia Lyon - trường đào tạo kỹ sư hàng đầu nước Pháp.

Chia sẻ về lý do chọn ngành học, TS Hương cho biết, anh chịu ảnh hưởng từ người cha, một cựu chiến binh tình báo kỹ thuật hải quân. “Cha khuyên tôi, xu thế phát triển của thế giới sẽ phải qua những tiến bộ của công nghệ nano”, TS Hương kể. Ý thức trách nhiệm của một du học sinh nhận học bổng từ Nhà nước, với nỗ lực và lòng quyết tâm, TS Hương đã tốt nghiệp chương trình kỹ sư với kết quả đạt thủ khoa toàn khóa.

Năm 2018, anh bảo vệ thành công luận án tiến sĩ khi mới 28 tuổi và vinh dự được nhận giải thưởng luận án tiến sĩ xuất sắc của Hội Hóa học Pháp - Lĩnh vực Hóa học chất rắn. Mong muốn góp phần phát triển nền khoa học nước nhà, sau 9 năm học tập và nghiên cứu tại nước bạn, TS tiến sĩ Hương trở về Việt Nam, làm giảng viên trường Đại học Phenikaa. Năm 2022, dưới sự hỗ trợ của nhà trường và Tập đoàn Phenikaa, anh cùng nhóm nghiên cứu xây dựng thành công hệ thống SALD.

Đối với Tiến sĩ Nguyễn Viết Hương, nghiên cứu khoa học không chỉ là công việc, mà là hành trình dài đầy thử thách, đòi hỏi sự đầu tư bền bỉ cả về vật chất lẫn tinh thần. Hành trình nghiên cứu của TS Hương không trải đầy hoa hồng. Những ngày đầu trở về Việt Nam, anh gặp không ít khó khăn trong việc xây dựng phòng thí nghiệm, tìm kiếm nguồn tài trợ và thiết lập hướng nghiên cứu mới. Cũng có nhiều khi kết quả nghiên cứu không được như kỳ vọng, hoặc do những công trình gửi đăng trên các tạp chí khoa học uy tín, không được chấp nhận. Tuy nhiên, TS Hương luôn giữ suy nghĩ tích cực, lạc quan, rằng những điều vĩ đại sẽ không dễ dàng đạt được, thậm chí phải đánh đổi bằng sự cố gắng vượt bậc. Mỗi thất bại với anh, là một lần để anh nhìn lại và hoàn thiện, trưởng thành hơn.

TS Hương cũng luôn muốn truyền thông điệp này cho các sinh viên, học viên. “Không có ai sinh ra là hoàn hảo, hãy cứ mạnh dạn cho phép mình được sai, thận trọng học hỏi từ cái sai của mình, của người khác bằng tất cả sự trách nhiệm và cầu tiến", TS Hương tâm sự.

Một trong những bài học kinh nghiệm mà TS Hương rút ra trong quá trình nghiên cứu, đó là hãy xây dựng mục tiêu đủ lớn, gắn với cộng đồng, trách nhiệm với quê hương, chứ đừng gắn với bản thân mình. Điều đó sẽ tạo nhiều động lực để không từ bỏ, còn nếu chỉ cố gắng vì bản thân, đến một lúc nào đó, sẽ tự hài lòng và sớm dừng lại.

Lý tưởng làm việc để dành những điều tốt đẹp cho mai sau là một phần khiến TS Hương luôn giữ được cảm hứng trong công việc, và cảm thấy các thất bại trong công việc nghiên cứu, nếu có, đều là những sự kiện nhỏ trên chặng đường lớn. Với TS Hương, động lực thúc đẩy anh tiến lên trong sự nghiệp nghiên cứu chỉ đơn giản là ước muốn để lại dấu ấn tốt đẹp trong cuộc đời. “Tôi cố gắng làm điều gì đó có ích trong khả năng của bản thân để phục vụ Tổ quốc", TS Hương chia sẻ.

TS Hương cho rằng, để khoa học Việt Nam phát triển, cần có những con người dám nghĩ, dám làm và sẵn sàng đổi mới. Nếu muốn thay đổi điều gì, trước hết phải bắt đầu từ chính mình. Nếu chỉ chờ đợi điều kiện thuận lợi, chúng ta sẽ không bao giờ có bước đột phá.