Sau 35 năm tái lập, Quảng Ngãi đang từng bước vươn lên trở thành một trong những đầu tàu của Vùng kinh tế trọng điểm miền Trung. Năm 2023, GRDP theo giá hiện hành của tỉnh tăng trưởng mạnh, đạt 125.500 tỷ đồng, trở thành một trong những tỉnh có quy mô nền kinh tế lớn trong khu vực Bắc Trung Bộ và Duyên hải miền Trung, khi đứng thứ 2/5 tỉnh vùng động lực miền Trung (sau Đà Nẵng), đứng thứ 4/14 tỉnh, thành phố miền Trung (sau Thanh Hóa, Nghệ An và Đà Nẵng), đứng thứ 19/63 tỉnh, thành phố cả nước.
Đáng chú ý, trong nhiều năm liền, thu ngân sách của Quảng Ngãi luôn ở top đầu khu vực 14 tỉnh, thành phố miền Trung. Trong năm 2023, mặc dù đối mặt với nhiều thách thức, nhưng thu ngân sách của tỉnh vẫn đạt 28.632 tỷ đồng, vượt 22,2% dự toán Trung ương giao. Trước đó, năm 2022, thu ngân sách nhà nước trên địa bàn tỉnh đã đạt 33.929 tỷ đồng.
Trong đó, Khu kinh tế Dung Quất, Khu công nghiệp VSIP, KCN Quảng Phú... đã góp phần rất lớn làm thay đổi cơ bản cơ cấu GDP của tỉnh Quảng Ngãi theo hướng tăng mạnh tỷ trọng công nghiệp, dịch vụ, tạo việc làm cho người lao động, làm tăng nguồn thu ngân sách tỉnh.
Điều này, có một phần vai tro rất lớn của KH&CN đang từng ngày đổi thay cả về lượng, về chất, giúp Quảng Ngãi ghi danh trên bản đồ KHCN nước nhà. Trong đó, lực lượng trí thức trẻ thuộc các tổ chức, doanh nghiệp đứng trên địa bàn đóng một vai trò không hề nhỏ.
|
Khoa học & Công nghệ góp phần quan trọng để Khu kinh tế Dung Quất đóng vai trò chuyển dịch cơ cấu kinh tế Quảng Ngãi theo hướng tăng mạnh tỷ trọng công nghiệp, dịch vụ.
|
Từ năm 2000 đến nay, tỉnh Quảng Ngãi cùng với Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật, sở Khoa học và Công nghệ đã tổ chức 14 lần Hội thi Sáng tạo Kỹ thuật cấp tỉnh. Qua kết quả của những lần Hội thi cấp tỉnh cũng như toàn quốc, đã ghi nhận sự đổi mới sáng tạo mang lại hiệu quả thiết thực cho hoạt động doanh nghiệp và thúc đẩy phát triển mạnh mẽ kinh tế - xã hội của tỉnh.
Công ty Lọc hóa dầu Bình Sơn (Tập đoàn Dầu khí) là lá cờ đầu tiên phong trong công tác khuyến khích phong trào sáng kiến, cải tiến kỹ thuật, đổi mới sáng tạo tại đơn vị. Ngược lại, từ đó mà đơn vị thụ hưởng những “trái ngọt” từ chính những sáng kiến, cải tiến này mang lại. Thậm chí, có những giải pháp, sáng kiến được mệnh danh “triệu đô”.
Chủ tịch Hội đồng quản trị Công ty CP Lọc hóa dầu Bình Sơn (BSR) Nguyễn Văn Hội cũng là một trí thức vừa được được vinh danh năm 2023. Theo ông Hội, đội ngũ làm công tác nghiên cứu khoa học của BSR luôn nuôi dưỡng khát vọng, nỗ lực tìm cái mới, đột phá.
Đặc biệt, trước bối cảnh thế giới biến động không ngừng, sự cạnh tranh trên thị trường ngày càng lớn, tạo nhiều áp lực cho công ty. Song, đó cũng là cơ sở để đội ngũ làm công tác nghiên cứu khoa học của BSR phấn đấu tìm ra giải pháp giảm chi phí sản xuất, hạ giá thành sản phẩm, làm lợi cho công ty cũng như đem lại nguồn thu cho ngân sách tỉnh.
Công ty có 300 sáng kiến cấp cơ sở, 43 sáng kiến cấp tập đoàn, 38 sáng kiến được tỉnh công nhận, 5 giải thưởng quốc tế về KH&CN. Điều đáng nói là các giải pháp, sáng kiến này đều xuất phát từ ý tưởng, công sức nghiên cứu sáng tạo của đội ngũ trí thức trẻ.
Kỹ sư Huỳnh Công Vĩnh, hiện công tác tại Phòng Kỹ thuật công nghệ, Ban nghiên cứu phát triển, Công ty CP Lọc hóa dầu Bình Sơn (BSR) vinh dự là 1 trong 6 cá nhân được tôn vinh danh hiệu “Trí thức khoa học và công nghệ tiêu biểu tỉnh” năm 2023 và đạt giải Ba Giải thưởng Sáng tạo khoa học kỹ thuật Việt Nam năm 2021.
Trong quá trình làm việc tại phân xưởng RFCC - đây được xem là trái tim của Nhà máy Lọc dầu Dung Quất, anh Vĩnh nhận thấy trong hoạt động sản xuất hằng ngày của phân xưởng cần bổ sung một lượng xúc tác mới tối thiểu nhằm duy trì hoạt tính, lượng tạp chất của xúc tác cân bằng trong hệ thống. Xúc tác này được mua ở nước ngoài, mỗi năm, Nhà máy Lọc dầu Dung Quất thải ra khoảng hơn 3.000, phải tốn chi phí xử lý.
Công trình “Giải pháp dự trữ và tái sử dụng xúc tác RFCC đã qua sử dụng” dùng một phần lượng xúc tác RFCC đã qua sử dụng thay cho xúc tác “Flushing E-cat” giúp tiết kiệm chi phí, giảm được lượng xúc tác thải.
Đặc biệt, Cụm công trình “Các giải pháp ứng dụng KH&CN tối ưu hóa quá trình sản xuất của Nhà máy Lọc dầu Dung Quất”, nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động và năng lực cạnh tranh được thực hiện giai đoạn 2015 - 2019 của tập thể nhóm trí thức KHCN Công ty BSR được nhận Giải thưởng Nhà nước về KH&CN năm 2021.
|
Giải thưởng Nhà nước về Khoa học và Công nghệ năm 2021 vinh danh Cụm công trình “Các giải pháp ứng dụng KH&CN tối ưu hóa quá trình sản xuất của Nhà máy Lọc dầu Dung Quất”.
|
Công ty TNHH Công nghiệp nặng Doosan Việt Nam (nay đổi tên thành Công ty TNHH Doosan Enerbility), chuyên sản xuất các thiết bị công nghiệp nặng như nồi hơi cho các nhà máy nhiệt điện, cẩu trục bốc dỡ hàng cho các hệ thống cảng biển, thiết bị xử lý nước biển thành nước sinh hoạt và một vài sản phẩm cơ khí trọng điểm khác.
Có những lần tham gia Hội thi sáng tạo kỹ thuật, Doosan Enerbility Việt Nam cùng lúc tham gia với rất nhiều giải pháp, và qua đó, nhiều giải pháp được công nhận, tôn vinh bằng các giải thưởng. Tiêu biểu có thể kể đến là trong Hội thi sáng tạo kỹ thuật lần thứ 8, Doosan Enerbility tham gia 20 giải pháp và 10 trong số đó đã lọt vào chung kết với 7 giải thưởng. Trong lần tổ chức Hội thi Sáng tạo kỹ thuật lần thứ 12, Doosan Enerbility có 8 giải pháp dự thi và cả 8 giải pháp đều đạt giải với 2 giải nhì, 3 giải ba và 3 giải khuyến khích.
Tự hào về chất lượng đội ngũ trí thức trẻ của Công ty, Phó TGĐ Doosan Enerbility Kim Yong Soo, trong một lần trả lời phỏng vấn cho biết: “Chỉ trong 1 năm, nhân viên Doosan Vina đã sáng tạo gần 5.000 giải pháp kỹ thuật để ứng dụng vào quá trình sản xuất, giúp công ty tiết kiệm hàng nghìn đô chi phí mua sắm trang thiết bị và chi phí nhân công, đồng thời tăng cường chất lượng sản phẩm và đảm bảo an toàn trong quá trình lao động”.
Không chỉ riêng ở khối doanh nghiệp, trí thức trẻ tại các tổ chức quản lý, đào tạo trên địa bàn Khu kinh tế Dung Quất cũng không đứng ngoài công cuộc sáng tạo, góp phần vào công tác bồi dưỡng, bổ sung nhân lực tại chỗ cho Khu kinh tế.
Thạc sĩ Trần Minh Tiến - giảng viên ngành Công nghệ ô tô giảng dạy tại Trường Cao đẳng Kỹ nghệ Dung Quất. Trong quá trình giảng dạy, anh Tiến đã có nhiều đề tài nghiên cứu khoa học. Năm 2022, anh chủ nhiệm đề tài nghiên cứu khoa học cấp cơ sở: “Nghiên cứu chế tạo mô hình vận hành và hiển thị thông số hoạt động của máy phát điện trên ô tô”. Mô hình vận hành và hiển thị thông số hoạt động của máy phát điện trên ô tô hiển thị theo thời gian thực, giúp người học hiểu cặn kẽ về cấu tạo, nguyên lý hoạt động cũng như các hư hỏng thường gặp của hệ thống cung cấp điện. Từ đó, người học hình thành khả năng chẩn đoán các hư hỏng giúp giải quyết các vấn đề nhanh hơn, hiệu quả hơn.
Đề tài này đã giúp Thạc sĩ Trần Minh Tiến đạt giải Ba tại Hội thi Thiết bị đào tạo tự làm toàn quốc năm 2022 đối với đề tài nghiên cứu khoa học cấp cơ sở “Nghiên cứu chế tạo mô hình vận hành và hiển thị thông số hoạt động của máy phát điện trên ô tô”. Đề tài còn được Bộ LĐ-TB&XH tặng Bằng khen. Anh Tiến là 1 trong 6 cá nhân được vinh danh “Trí thức khoa học và công nghệ tiêu biểu tỉnh” năm 2023 vừa qua.
Tại Công ty Điện lực Quảng Ngãi (QNPC) lãnh đạo công ty luôn xác định rằng, nghiên cứu khoa học và phát triển sáng kiến, cải tiến kỹ thuật là một trong những nhiệm vụ trọng tâm. Chính điều này đã khơi dậy tinh thần sáng tạo của toàn thể CBCNV, đặc biệt là các cán bộ trẻ làm công tác kỹ thuật và vận hành.
Trong giai đoạn 2017-2023, QNPC đã tích cực tham gia Hội thi Sáng tạo Kỹ thuật tỉnh Quảng Ngãi với 24 sáng kiến cải tiến kỹ thuật, trong đó có 11 đề tài được công nhận và đạt giải. Ngoài ra, các sáng kiến của Công ty còn được đánh giá cao tại các cuộc thi do EVNCPC tổ chức, với 31 giải pháp được công nhận. Năm 2023, QNPC tiếp tục đạt được những kết quả đáng khích lệ khi có 7/11 sáng kiến được công nhận và đạt giải tại Hội thi Sáng tạo Kỹ thuật tỉnh Quảng Ngãi, trong đó có 1 giải Nhất, 1 giải Nhì, 2 giải Ba và 3 giải Khuyến khích.
|
Trí thức trẻ trong lĩnh vực năng lượng luôn tích cực nghiên cứu khoa học và phát triển sáng kiến, cải tiến kỹ thuật. |
Ông Phan Vũ Đông Quân, Phó Giám đốc Công ty Điện lực Quảng Ngãi cho biết: “Chúng tôi cam kết sẽ tiếp tục tạo điều kiện tốt nhất để đội ngũ trí thức trẻ phát huy tiềm lực của mình, từ việc đầu tư kinh phí cho công tác nghiên cứu, cải tiến kỹ thuật, đến việc xây dựng môi trường làm việc sáng tạo, sôi nổi, nơi mọi người có thể chia sẻ thông tin và ý tưởng. QNPC cũng sẽ mạnh dạn quy hoạch và bổ nhiệm những cán bộ trẻ có tư duy đổi mới, dám nghĩ, dám làm, nhằm đảm bảo sự phát triển bền vững và hiệu quả của Công ty trong tương lai.”
Một trong những sáng kiến tiêu biểu là “Chương trình tổng hợp, cập nhật số liệu QLKT, QLVH cấp Điện lực” của anh Nguyễn Thành Minh từ Điện lực Sơn Tịnh, đạt giải Nhất tại Hội thi Sáng tạo kỹ thuật lần thứ 13. Sáng kiến này đã đưa đến một hệ thống tổng hợp và cập nhật dữ liệu hiệu quả hơn, được áp dụng rộng rãi và mang lại giá trị làm lợi hơn 2,8 tỷ đồng.
Chia sẽ về niềm tự hào và những động lực của bản thân, tác giả nói: “Đây là một niềm vinh dự lớn lao đối với tôi, khi có thể đóng góp một phần nhỏ vào sự phát triển của công tác quản lý kỹ thuật tại đơn vị. Thành công này không chỉ là động lực để tôi tiếp tục nỗ lực học hỏi, tìm tòi, và sáng tạo, mà còn là lời nhắc nhở để tôi luôn khiêm tốn, không tự mãn với những thành tích đã đạt được, tiếp tục phấn đấu và đóng góp vào phong trào thi đua sáng tạo của toàn thể CBCNV ngành điện, đặc biệt là với thế hệ kỹ sư trẻ tại đơn vị”.
|
Lãnh đạo Tỉnh ủy, UBND, UBMTTQVN tỉnh Quảng Ngãi gặp mặt, tôn vinh trí thức KHCN năm 2023. |
Việc đổi mới, nâng cao trình độ chuyên môn là việc làm xuyên suốt trong quá trình cống hiến của đội ngũ trí thức trẻ. Sự tích cực tham gia nghiên cứu khoa học của đội ngũ trí thức đã cho ra nhiều sản phẩm khoa học được áp dụng vào thực tiễn tại các đơn vị. Những sản phẩm khoa học đó không chỉ làm lợi cho doanh nghiệp, mà còn góp phần rất lớn trong việc phát triển khoa học công nghệ của tỉnh Quảng Ngãi.
Phó Bí thư Thường trực Tỉnh ủy Quảng Ngãi Đặng Ngọc Huy cho biết, Nghị quyết Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh lần thứ XX, nhiệm kỳ 2020 - 2025 đặt ra 4 nhiệm vụ trọng tâm và 3 nhiệm vụ đột phá; trong đó có xác định đột phá về công tác đào tạo nguồn nhân lực. Nguồn nhân lực của tỉnh, đặc biệt là nguồn nhân lực chất lượng cao còn thiếu. Vì vậy, trong thời gian qua, tỉnh ta đã có những chính sách thu hút nguồn nhân lực trong lĩnh vực y tế, giáo dục...
Tại Lễ tôn vinh trí thức KH&CN của tỉnh, Phó Bí thư Thường trực cũng đã đề nghị Sở KH&CN nghiên cứu, tiếp thu, đề xuất UBND tỉnh để Ban Cán sự Đảng UBND tỉnh báo cáo Ban Thường vụ Tỉnh ủy đề ra những cơ chế, chính sách phù hợp với tình hình thực tiễn trong việc thu hút các nhà khoa học, trí thức về công tác, đóng góp cho sự phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội của quê hương núi Ấn - sông Trà.
Với cá nhân mỗi trí thức trẻ, thông qua các dịp được tôn vinh cũng là sự động viên kịp thời, giúp họ giữ gìn và phát huy thành tích đạt được. Bên cạnh đó, thông qua hoạt động tôn vinh, chính những trí thức trẻ ấy trở thành tấm gương tuyên truyền, phổ biến sáng kiến, đề tài. Những giải pháp đạt giải hoặc phát minh, sáng chế, giải pháp hữu ích được công nhận ứng dụng vào thực tế, phục vụ phát triển kinh tế - xã hội tỉnh Quảng Ngãi.
Tuệ Minh