Tiêm đủ 2 mũi vắc xin COVID-19… không đối diện nguy cơ xấu?

Trên thế giới, cơ quan y tế ở nhiều nước ghi nhận nhiều người tiêm đủ 2 mũi vắc xin phòng COVID-19 vẫn dương tính với virus SARS-CoV-2. Ty nhiên, theo kết quả nghiên cứu của các chuyên gia, những người đã được tiêm chủng đầy đủ bị nhiễm COVID-19 đều không có hoặc chỉ có triệu chứng nhẹ. Điều đó cho thấy vắc xin vẫn cung cấp sự bảo vệ cho cơ thể trước virus SARS-CoV-2.

Nhà virus học Angela Rasmussen công tác tại Đại học Saskatchewan (Canada) cho hay: “Trên thực tế, nhiều người đã được tiêm chủng có kết quả dương tính SARS-CoV-2 nhưng có sự khác biệt giữa xét nghiệm dương tính và bị bệnh”.

Nói cách khác, những người có kết quả xét nghiệm dương tính có thể có một lượng nhỏ virus trong cơ thể - đủ để các chuyên gia phát hiện khi xét nghiệm nhưng không đủ khiến những người đã tiêm đủ 2 mũi bị bệnh.

Vắc xin COVID-19 hoạt động bằng cách dạy cơ thể nhận biết virus SARS-CoV-2. Vì vậy, nếu bạn tiếp xúc với virus sau khi tiêm chủng đầy đủ thì hệ miễn dịch của cơ thể sẽ sẵn sàng hoạt động và chống lại virus.

Trong các nghiên cứu, vắc xin COVID-19 hai liều của Pfizer và Moderna có hiệu quả ngăn ngừa bệnh tật khoảng 95%, trong khi loại một mũi của Johnson & Johnson có hiệu quả 72%. Vì vậy, mặc dù vắc xin rất tốt trong việc bảo vệ chúng ta khỏi virus SARS-CoV-2 nhưng người tiêm vẫn có thể bị nhiễm bệnh ở mức độ nhẹ hoặc không có triệu chứng.

Theo các chuyên gia, nhiều người tiêm đủ 2 mũi nhưng vắc xin cần có thời gian để phát huy tác dụng. Thời gian là bao lâu tùy thuộc vào từng loại vắc xin. Thông thường, sau khi tiêm vắc xin khoảng 15 ngày, cơ thể bắt đầu có miễn dịch. Hiện nay, các nhà khoa học chưa thể xác định chính xác thời gian hình thành kháng thể phòng bệnh sau tiêm vắc xin là bao lâu mới có khả năng phòng bệnh. Tuy nhiên, việc tiêm vắc xin đầy đủ sẽ giúp giảm triệu chứng nặng và giảm nguy cơ tử vong.

Thêm nữa, vắc xin không bảo vệ tuyệt đối 100%. Trên thực tế có những loại vắc xin hiệu lực bảo vệ 90% nhưng có vắc xin chỉ hiệu lực bảo vệ khoảng 50% - 60%. Điều này có nghĩa là một số người đã tiêm đủ 2 mũi vắc xin vẫn có khả năng mang virus và lây nhiễm bệnh cho người khác.

Thời gian qua, Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) đã cho phép các loại vắc xin phòng COVID-19 có hiệu quả hơn 50% được thông qua quy trình khẩn cấp để sử dụng cho công tác phòng chống dịch. Điều này có nghĩa là số phần trăm còn lại vẫn có thể nhiễm virus SARS-CoV-2 nhưng sẽ hạn chế được tỷ lệ người mắc bệnh nặng hoặc nhập viện nếu không may bị nhiễm COVID-19.

Chia sẻ về vấn đề trên, PGS Nguyễn Huy Nga, nguyên Cục trưởng Y tế dự phòng (Bộ Y tế) cho biết, khi tiêm bất kỳ một loại vắc xin phòng bệnh nào, chẳng hạn như cúm không có nghĩa là người tiêm sẽ không mắc cúm. Nguy cơ mắc bệnh khi đã tiêm vắc xin vẫn xảy ra. Đặc biệt, vắc xin phòng Covid-19 là vắc xin mới, thời gian đưa vào sử dụng chưa lâu nên đến thời điểm này chúng ta chưa thể khẳng định chắc chắn việc tiêm vắc xin có làm giảm được khả năng nhiễm bệnh và lây truyền bệnh hay không. Hơn nữa việc tạo kháng thể sau tiêm cũng có thể khác nhau ở từng người.

Theo PGS.TS Nguyễn Huy Nga, kỹ thuật tiêm không tốt cũng có thể làm giảm hiệu quả bảo vệ của vắc xin. Hơn nữa, chúng ta cũng chưa biết rõ thời gian bảo vệ của vắc xin là trong thời gian bao nhiêu lâu.

PGS.TS Nguyễn Huy Nga nhấn mạnh, điểm khác biệt ở người đã tiêm vắc xin và người chưa tiêm vắc xin là ở chỗ với người đã tiêm vắc xin, nếu không may nhiễm virus, các biểu hiện triệu chứng sẽ nhẹ hơn và nguy cơ tử vong cũng giảm hơn. Mặc dù vắc xin không bảo vệ tuyệt đối nhưng đây là biện pháp phòng bệnh chủ động cực kỳ quan trọng.

Tính đến sáng ngày 3/8, tổng số liều vắc xin đã được tiêm tại Việt Nam là 6.959.197 liều. Trong đó, tiêm 1 mũi là 6.246.333 liều và tiêm mũi 2 là 712.864 liều. Trong bối cảnh dịch COVID-19 có những diễn biến phức tạp ở nhiều tỉnh thành trên cả nước, Bộ Y tế khuyến cáo người dân đã tiêm đủ 2 mũi vắc xin phòng COVID-19 vẫn phải thực hiện nghiêm ngặt các biện pháp phòng ngừa lây nhiễm. Đó là các biện pháp 5K của Bộ Y tế nhằm bảo vệ bản thân, gia đình, đồng nghiệp và cộng đồng.