Mặt Trăng và hành vi săn mồi
Trước tiên hãy bắt đầu với những sinh vật nhỏ, chẳng hạn như ấu trùng kiến sư tử. Kiến sư tử là một nhóm côn trùng có ấu trùng là loài săn mồi đào hố trên cát để bắt con mồi. Người ta thấy kiến sư tử có nhịp điệu hoạt động hàng tháng theo Mặt Trăng. Các hố của chúng được xây dựng lại mỗi ngày, nhưng khi trăng tròn đến gần, các hố sẽ được đào với kích thước lớn hơn và sau đó co lại khi trăng non. Các nhà khoa học cho rằng điều kiện sáng của trăng tròn giúp kiến sư tử có khả năng bắt được con mồi cao hơn.
Những đêm sáng hơn, đối với những động vật dựa vào thị giác để sinh tồn, Mặt Trăng có thể hỗ trợ con mồi phát hiện những kẻ săn mồi đang đến gần. Một nghiên cứu được thực hiện ở Argentina cho thấy các loài phụ thuộc vào tín hiệu thị giác, như thỏ tapeti và hươu brocket, hoạt động tích cực hơn vào những đêm sáng hơn để tìm kiếm thức ăn và phát hiện những kẻ săn mồi tiềm năng, trong khi các loài như thú có túi và thú có giáp (có thị lực kém) không cho thấy bất kỳ sự khác biệt nào trong các giai đoạn khác nhau của Mặt Trăng.
Những hố do ấu trùng kiến sư tử đào. Một số loài động vật kiếm ăn nhiều hơn vào những đêm trăng sáng. Ví dụ, cú mèo săn mồi hiệu quả hơn vào trăng tròn, và dơi ăn côn trùng hoạt động tích cực hơn vào những đêm trăng sáng.
Mặt Trăng và hành vi giao phối
Đối với loài lửng, nhịp sinh học của chúng quyết định thời điểm chúng sinh sản. Nhịp sinh học giống như một chiếc đồng hồ sinh học bên trong cơ thể, có thể đồng điệu với chuyển động 24 giờ của Mặt Trời và Mặt Trăng. Trong thời gian trăng non, những con lửng đánh dấu lãnh thổ của chúng, điều này giúp con đực xác định được bạn tình tiềm năng. Bóng tối của trăng non có thể che chắn chúng khỏi những kẻ săn mồi và mang lại thời gian lý tưởng để chúng thực hiện các nghi thức giao phối kéo dài 60 đến 90 phút!
Một số loài cú, chẳng hạn như cú đại bàng Á-Âu, trở nên năng động hơn trong thời gian trăng tròn, cả về tiếng gọi bạn tình và các "nghi thức" khoe lông của chúng với bạn tình tiềm năng. Điều này có thể là do lông cú dễ nhìn thấy hơn khi được trưng bày dưới ánh trăng sáng hơn.
Sự sinh sản hàng loạt của rạn san hô Great Barrier là sự kiện tự nhiên ngoạn mục nhất do Mặt Trăng gây ra. Việc sinh sản luôn diễn ra trong khoảng thời gian từ tháng 10 đến tháng 12, ngay sau ngày trăng tròn. Rạn san hô này nằm ở Thái Bình Dương, ngoài khơi bờ biển phía đông bắc Australia và bao gồm khoảng 400 loại san hô. Chu kỳ Mặt Trăng đóng vai trò là yếu tố chính kích hoạt sự sinh sản của san hô, nơi tất cả các san hô giải phóng trứng và tinh trùng cùng lúc để sinh sản.
Mặt Trăng và sự di cư
Chu kỳ Mặt Trăng cho chúng ta cảm giác về thời gian, do đó cho phép chúng ta nghiên cứu các loài khó nắm bắt và chỉ hoạt động vào ban đêm. Nhiều loài động vật di cư theo chu kỳ của Mặt Trăng. Ví dụ, cá hồi di chuyển ngược dòng để sinh sản vào trăng tròn, và chim di cư sử dụng Mặt Trăng để định hướng trong khi bay, hay các mô hình di cư và chuyển động theo chu kỳ hàng ngày của loài chim Nightjar châu Âu, vốn sống về đêm, có thể được nghiên cứu bằng cách đồng bộ hóa nó với các mô hình chu kỳ Mặt Trăng. Tuy nhiên, ô nhiễm ánh sáng trong thời kỳ hiện đại đang phá vỡ nhịp sống tự nhiên dưới Mặt Trăng.
San hô sinh sản ở rạn san hô Great Barrier. Một số loài động vật có hành vi xã hội khác nhau tùy thuộc vào chu kỳ của Mặt Trăng. Ví dụ, chó sói hú nhiều hơn vào trăng tròn, và một số loài chim hót nhiều hơn vào những đêm trăng sáng.
Chu kỳ Mặt Trăng ảnh hưởng đến động vật dưới dạng cường độ ánh sáng, lực hấp dẫn và sóng thủy triều, vậy tại sao nó lại không ảnh hưởng đến con người?
Các nhà khoa học đã xem xét mối liên hệ có thể có giữa các giai đoạn của Mặt Trăng và hành vi của con người trong nhiều tình huống khác nhau, bao gồm thụ thai, sinh nở, biến cố tim mạch, giai đoạn tâm thần, chấn thương thể thao, hung hăng, tội phạm và thậm chí cả sự lên xuống của thị trường chứng khoán. Tuy nhiên, không có lý thuyết khoa học vững chắc nào liên quan đến những sự kiện này với chu kỳ Mặt Trăng. Có một nghiên cứu cho thấy mọi người ngủ ít hơn khi có ánh trăng tròn, nhưng không có mối liên hệ nào được chứng minh với các hiện tượng khác.
Mặt Trăng không phải là yếu tố duy nhất ảnh hưởng đến hành vi của động vật. Các yếu tố khác như môi trường sống, thức ăn, thời tiết và sự tương tác với các loài động vật khác cũng đóng vai trò quan trọng.
Mức độ ảnh hưởng của Mặt Trăng đối với hành vi của động vật có thể khác nhau giữa các loài. Một số loài động vật bị ảnh hưởng nhiều hơn bởi Mặt Trăng so với các loài khác.
Theo Đức Khương/Người đưa tin